Danıştay kararından bir gün önce 6 bin zeytin ağacının kesildiği Yırca’da, Kolin şirketine ait termik santral için hazırlanan ÇED raporu, yeni tartışmaları da beraberinde getirdi. Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu, “Raporun hiçbir yerinde zeytin ağaçlarının kesileceğinden bahsedilmemektedir. ÇED raporunda belirtilmeyen bir husus uygulamada gerçekleştirilemez” derken, çevreciler, 17 Mart’ta verilen “ÇED olumlu” kararının iptali için mahkemeye gitmeye hazırlanıyor.
Hürriyet'ten Erdinç Çelikkan'ın haberine göre, raporda ise termik santralın zeytinlikler için hiçbir sakınca doğurmadığı savunuluyor, ayrıca 4086 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerin Aşılaştırılması Hakkında Kanuna göre zeytincilik araştırma istasyonundan izin alınarak faaliyete başlanacağı da taahhüt ediliyor. İşte ÇED raporudan öne çıkan ifadeler:
Etkileri incelendi ama
“Proje konusu faaliyet sahasının büyük bir bölümü zeytinlik araziler içerisinde kalmaktadır. Bu kapsamda Ekosistem Değerlendirme Raporu hazırlanmıştır. Söz konusu raporda zeytin ağaçlarına termik santralın etkilerinden bahsedilmiştir. Proje bölgesinde yapılan çalışmalarda gerek zeytinler ve gerekse kızılçam ormanları üzerinde şu an çalışmakta olan termik santralın olumsuz etkilerinin olmadığı görülmüştür. Bu da mevcut termik santralda gerekli önlemlerin alındığının en önemli kanıtını oluşturmaktadır. Dolayısıyla yeni yapılacak olan Soma Kolin Termik Santralı’nda da gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Zira zeytin ağaçlarının yaprakları etli yapıda (kütiküla ile kaplı) olup, stomalar derindedir. Bu özellikleri zeytinlerin toz zararlarına karşı mukavemetini arttırmaktadır. Sonuç olarak; yukarıda belirtilen önlemlerin alınması durumunda Soma Kolin Termik Santralı’nın yapılmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.”
Rapor iptal edilmelidir
Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu ise “Proje kapsamında elden çıkacak tarım alanı miktarının belli olmadığı yazılmıştır. Bu netleşmeden kesinlikle ÇED kararı verilmemeliydi” dedi. Bozoğlu, şöyle devam etti: “Yönetmelikte ve ÇED sürecinin ilkelerinde en yakın yerleşim yerinde ve halkın kolaylıkla ulaşabileceği yerde toplantıların yapılması zorunluluktur. Sırf bu nedenle bile ‘ÇED olumlu’ kararının iptal edilmesi gerekir. Ağaçları proje alanında olan insanların toplantıya katılımları için çaba harcanmamış, ÇED süreci adeta köylülerden kaçırılmıştır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı büyük bir hata yapmıştır. Tarım alanı bile belirtilmeden, tespit yapılmadan nasıl ÇED olumlu kararı verilebilir? Raporda, zeytin ağaçlarının taşınacağından bahsedilmiş ama nasıl, nereye, kaç ağaç taşınacağından bahsedilmemiştir. Ağaçlar hukuken, ekolojik olarak, bilimsel olarak kesinlikle kesilemez ve sökülmez. Zeytinlik alanları son dönemde uygulanan acele kamulaştırma kararları nedeniyle oldu bittiyle katledilmeye başlandı. Bu gibi gelişmeler devam edebilir. Modelleme çalışmasında 2004 verilerinin kullanılması ise büyük bir skandaldır. Bakanlığın değerlendirme sırasında bu konuları görmemesi düşündürücüdür. Modelleme çalışmasında yapılan bu hatalar termik santralın çalışmasıyla birlikte en önemli etki olan hava kirliliğinin öngörülemediğini göstermektedir. Bakanlığın en çok sorgulaması gereken bu konunun ÇED raporunda büyük hatalarla geçiştirilmesi çok ama çok büyük bir yanlıştır. Direkt olarak halk sağlığı ile oynanmaktadır. Raporun hiçbir yerinde zeytin ağaçlarının kesileceğinden bahsedilmemektedir. ÇED raporunda belirtilmeyen bir husus uygulamada gerçekleştirilemez. ÇED raporundaki hatalar, yanlış ve eksik bilgiler nedeniyle, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED olumlu kararını iptal etmeli ve Çevre Kanunu’na göre faaliyet süresiz durdurulmalıdır”
Kolin’in önüne zeytin fidanı
CHP Genel Başkan Yardımcısı Şafak Pavey, İstanbul Milletvekili Kadir Gökmen Öğüt ve partililer, Soma’nın Yırca köyündeki zeytin ağaçlarının kesilmesini protesto amacıyla İstanbul Levent’teki Kolin şirketinin önüne zeytin fidanı dikti. Kolin İnşaat’ın yetkililerinin beton yemeye mahkûm olacağını belirten Pavey, ‘Yırca köyü Muhtarı Mustafa Akın’ın ve cesur köylülerin’ sözlerine katılmak için burada olduklarını söyledi. Pavey, şöyle konuştu: “Köy muhtarı, ‘Eskiden 500 kişiydik, bugün 500 bin kişiyiz’ dedi. Bugün biz İstanbul’dan aynı çığlığa katılıyoruz. Zeytin ağaçlarını ve zeytinlikleri korumak için geliştirilen yasanın hayalet gibi başımızın üstünde beklemesinden çok sıkıldık. Bu ülkede 10 milyon insan, zeytincilik ve zeytinyağından, küçük zeytin bahçelerinden ekmeğini kazanıyor. Bütün köylülerimiz ve doğamızla birlikteyiz.” Fidan dikenlere destek için gelen İtalyan Yeşiller Partisi Eşbaşkanı Angele Boneni ise “Zeytin ağaçlarını, ağaçları kesmek hayatı kesmektir” dedi.
Yırca olayı ‘çevre platformu’ kurdurdu
Manisa'daki ilçelerde çevre konusunda etkinlik gösteren sivil toplum kuruluşu, dernekler ve sendikalar bir araya gelerek, 'Manisa Çevre Platformu'nu oluşturdu. İlk toplantıda Ziraat Mühendisleri Odası Manisa Şube Başkanı İbrahim Demran, Yırca Mahallesi'nde yaşanan olayların platform oluşturulmasını artık zorunlu hale getirdiğini vurgulayarak, "Yereldeki çevreci örgütlerin tek çatı altında koordineli bir şekilde hareket etmesini sağlayacağız" dedi.
