"Cennetten bir kare" nasıl cehenneme döndü; Rönesans Rezidans'a ruhsat veren başkan, "İzin verdik ama denetim bizde değildi, eleman da yoktu" diyor!

Yüzlerce kişinin enkazı altında kaldığı, onlarca kişinin yaşamını yitirdiği Rönesans Rezidans, şimdiden Kahramanmaraş merkezli depremin simgelerinden biri haline geldi. Antakya’da yıkılan ve yüzlerce kişinin enkaz altında kalmasına yol açan yaklaşık bin kişinin yaşadığı, 12 katlı 250 dairelik binanın yapımı için gerekli izinleri kimin verdiği de tartışma konusu oldu. Yüksek standartlarda inşa edileceği belirtilerek "cennetten bir kare" görselleriyle pazarlanan, lüks yaşam koşulları vaat eden rezidansa yönelik izinler, 2012’deki İmar Kanunu hükümleri uyarınca Ekinciler Belde Belediyesi tarafından verildi.

Belediye, Hatay’ın 2014’te büyükşehir statüsüne alınmasıyla kapatıldı. Dönemin CHP’li Ekinciler Belde Belediye Başkanı Seyfettin Yeral, T24’e “İzin verdik ama denetim bizde değildi. Zaten bizim denetim memurumuz yoktu. Benim de evim yıkıldı" dedi. O dönemki mevzuat, binaların nasıl yapılacağını ayrıntılı tarif ediyor olsa da denetimsizliği de açık biçimde gösteriyor. Diğer binalardan farklı biçimde tamamen öne doğru düşerek yıkılması dikkati çeken binadaki güncel daire fiyatlarının 1 ila 3 milyon lira arasında değiştiği öğrenildi. "Hayallerinizdeki yaşam başladı' sloganıyla 2013'te yapılan ilk satışlarda da büyük dairelerin bedeli 500 bin lirayı buldu.

Rönesans Rezidans’taki kurtarma çalışmaları depremin ilk gününden bu yana sürüyor. Halen kayıp olduğu belirtilen çok sayıda kişinin binanın enkazı altında olduğu değerlendiriliyor.
Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş’ın verdiği bilgiye göre, tartışılan ve depremin simgelerinden biri haline gelen Hatay’ın merkez ilçesi Antakya’daki rezidans ile ilgili inşaat izinleri 2012’de verildi. Binanın reklamları da o dönem yapılmaya başlandı.

“Yüksek standartlarda inşa edilecek” reklamı

Rönesans Rezidans’taki daireler “yüksek standartlarda inşa edilecek” reklamlarıyla hızla satıldı. Firmanın reklamlarında “Antis Yapı’nın yüksek standartları ile inşa edeceği, doğayla iç içe sosyal imkanları olan mimari güzelliğini kusursuz konforla taçlandırıyor” ifadeleri kullanıldı.

İlk kez 1990 yılında faaliyete geçti

Ticaret Sicil Gazetesi kayıtlarına göre Rönesans Rezidans’ın inşasını üstlenen Antis Yapı, ilk kez 20 Eylül 1990 tarihinde, TMMOB Hatay Mimarlar Odası Başkanlığı da yapan Mehmet Yaşar Coşkun ve Hüseyin Yalçın Coşkun tarafından Antis Yapı Merkezi Proje İnşaat Dekorasyon ve Ticaret Limited Şirketi adıyla kuruldu.

İki kardeşin ortaklığında Hatay ağırlıklı olmak üzere inşaat faaliyetlerine devam eden firma, 25 Mayıs 2011’de tadile giderek ismini değiştirdi. Firma, o günden bu yana Antis Yapı Ticaret Limited Şirketi ismiyle faaliyetlerine devam ediyordu. Rönesans Rezidans da firmanın en önemli projesi olarak 2013 yılında inşa edildi. Aynı yıl, gerekli izinler verildi ve binada oturum başladı.
Müteahhit kaçarken yakalandı

Rezidansın müteahhidi Mehmet Yaşar Coşkun, yurt dışına kaçarken İstanbul Havalimanı’nda yakalandı ve tutuklandı. Rezidans, reklamlarının yapıldığı dönemde firmanın en önemli projesi olarak da gösteriliyordu.

Antis Yapı merkezini 2017'de Karadağ'a taşıdı. Budva'da Antis Montenegro Danışmanlık adıyla şirket kurdu. Oturum izni alma ve vatandaşlık gibi konularda teknik, hukuki hizmet veriyor.

“İl belediyesi değil belde belediyesi verdi”

Güvenlik ve lüks vaadiyle satılan rezidanstaki dairelerin 2013 yılında yapılmasına rağmen yerle bir olması, binaların imar izni ve denetim süreçlerine yönelik tartışmaları da beraberinde getirdi.
Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş, binanın yapımı ve binada oturumun başlaması ile ilgili izinlerin kim tarafından verildiği konusunda Büyükşehir Yasası’nı işaret etti.

Savaş, T24’e yaptığı açıklamada, Büyükşehir Yasası’nın 2012 yılında yürürlüğe girdiğini, belde belediyelerinin de bu kapsamda 2014 yerel seçimleri ile kapandığını hatırlatarak, imar ruhsatının Büyükşehir Yasası’ndan önce Ekinciler Belde Belediyesi tarafından verildiğini belirtti.

Mevzuat yetkiyi beldeye vermiş

2012’de yürürlükte olan mevzuat da Savaş’ı doğruluyor. Rönesans Rezidans’a inşaat izninin verildiği dönemde İmar Kanunu ve Belediye Kanunu, inşaat izni verme yetkisini belde belediyelerine bırakmış.
Her iki kanunda yer alan düzenlemelere göre il belediyeleri o tarihte “nazım imar planı” hazırlamakla yetkiliydi. Bu plan belediye meclisinde onaylandıktan sonra yürürlüğe giriyordu. İlgili bakanlıklar da bu planı denetleme yetkisine sahipti.

Bu plan doğrultusunda uygulama imar planı hazırlamak ve uygulama imar planına göre inşaat izni vermek yetkisi de ilçe ve belde belediyelerine bırakılmıştı.
Marmara Depremi’nden ders aldığı söylenen Türkiye, o tarihe kadar denetim elemanı bulunmayan belde ve ilçe belediyelerine bu yetkiyi tanımıştı.

Hatay’da da yetki beldede

Bu tarihte henüz büyükşehir statüsünde olmayan Hatay’da belediye, merkez belediye olarak hizmet veriyordu. Hatay, 6 Aralık 2012 tarihinde yürürlüğe giren ve 13 ilde büyükşehir kurulmasını öngören kanunla büyükşehir statüsüne alınmış ve Hatay Büyükşehir Belediyesi kurulmuştu.

İmar planları, Büyükşehir Kanunu’ndan önce hazırlandı

Rönesans Rezidans’a ilişkin imar ve inşaat planları da bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce hazırlanmıştı. Hatay, bu sırada büyükşehir statüsünde olmadığı için de Rönesans Rezidans’ın inşa edildiği bölgenin imar planı, Ekinciler Belde Belediyesi tarafından hazırlanmış ve onay da yine Ekinciler Belediye Meclisi tarafından verilmişti.

Aynı şekilde o dönem yürürlükte olan belediye kanununa göre inşaat ruhsatı onayı da belde belediyesi yetkisi dahilinde olduğu için, yine Rönesans Rezidans’ın inşaat ruhsatı onayını Ekinciler Belde Belediyesi vermişti.

Yetkilerini, 2014 yerel seçimlerine kadar korudular

Bu arada belde belediyelerinin yetkilerine ilişkin tartışmalar üzerine İçişleri Bakanlığı 24 Nisan 2012 tarihinde bir genelge yayınlamış, yıl sonunda çıkacak Büyükşehir yasası ile belediyeleri iptal edilecek beldelerin yetkilerini valiliklere devretmişti.

Ancak bu genelgede de belde belediyelerinin imar planı değişikliği ve revizyonu ile inşaat ruhsatı işlemlerine yönelik yetkileri kapsam dışı tutulmuştu. Böylece, belde belediyeleri, 2014 yılında yapılan yerel seçimler sonrasında kapanana kadar, büyükşehir olmayan kentlerde imar planı, inşaat ruhsatı ve iskan ruhsatına yönelik yetkilerini korumuş oldu.

İmar planı denetim yetkisi bakanlıkta

Belde belediyeleri ile merkez belediye sınırları içerisindeki imar planlarına yönelik denetim yetkisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığındaydı.

Ekinciler Belediye Başkanı: Biz belde belediyesi olarak mevcut imar planına göre ruhsat verdik

Ekinciler Belediye Başkanı, "Biz belde belediyesi olarak mevcut imar planına göre ruhsat verdik. Ruhsattan sonra inşaat yapılırken projesine uygun yapılıp yapılmadığını Yapı Denetim Şirketleri yapıyordu. İşin başından sonuna kadar inşaatın denetimi bu yapı denetim sorumluluğunda idi. Yapı Denetim bize belediyeye yüzde 100 İş bitirme tutanağını getirdikten sonra biz Yapı Kullanma İzin belgesini verdik. O dönemde bu işi hangi yapı denetim denetliyordu hatırlamıyorum." açıklamasını yaptı.