Gündem

CHP'den "Cumhur İttifakı Anayasa’nın ilk 4 maddesini değiştirecek" iddiasına tepki: Açıkça Anayasal düzeni çiğnemiş olurlar

13 Eylül 2021 11:05

CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, Cumhur İttifakı’nın üzerinde çalıştığı yeni Anayasa’da ilk 4 maddenin değiştirilme ihtimaline ilişkin olarak, “Açıkça Anayasal düzeni çiğnemiş olurlar” yorumunu yaptı.

"O kadar yanlış bir yolda ilerliyorlar ki Türkiye'yi tek adam sistemiyle uçuruma sürüklediler, şimdi tek adam sistemine yani ‘patronlu başkanlık’ dediğimiz bu sisteme dayanan bir anayasayı kendi mutfaklarında hazırlıyorlar" diyen Erkek, "Anayasa, bir siyasi partinin mutfağında hazırlanamaz, anayasa bir barış belgesidir, toplumsal uzlaşma ile hazırlanır; tüm partiler, üniversiteler, meslek odaları, sivil toplum kuruluşları, barolar ve toplumun birçok kesimiyle hazırlanır. Kapsamlı bir anayasa yapacaksanız ‘yasama ve yürütmeyi’ yazarken bunların nasıl oluşacağına karar vermek için önce hükümet sistemini belirlemeniz gerekiyor, yargıyı söylemiyorum, yargı ne olursa olsun bağımsız olmak zorundadır" dedi.

Önceki günlerde Türkiye gazetesindeki, AKP’nin Anayasa'nın ilk 4 maddesinde değişiklik yapmak için hazırlık yaptığına ilişkin haberi dikkatleri çekmiş; AKP'li isimlerin yer aldığı Anayasa Bilim Kurul’nun ekim ayında MHP ile görüşmeye başlayacağı ve Anayasa metninde iki parti arasında uzlaşma sağlandıktan sonra Ocak veya Şubat'ta halka açıklanacağı belirtilmişti. Bu metnin diğer partilere sunulmayacağı, referanduma gidilmeyeceği, sadece halkla paylaşılarak “Yeni anayasamız budur” denileceği ve seçime giderken “Cumhur İttifakı'nın anayasası budur şeklinde taahhütte bulunulacağı” ifade edilen söz konusu haberde; devletin şekli, Cumhuriyet'in nitelikleri, devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti belirleyen maddelere dokunulmayacağı ancak “Devletin dili Türkçedir” ifadesine ekleme yapılarak, “Türk milleti” kavramının değiştirileceği ileri sürülmüştü. Aynı zamanda yine aynı haberde, vatandaş tanımında da daha kapsayıcı hükümlerin getirileceği iddia edilmişti.

“Açıkça Anayasal düzeni çiğnemiş olurlar”

Sözcü yazarı Ruhat Mengi’ye değerlendiren CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu ve yeni anayasa taslağı hazırlıklarını yöneten Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, “Anayasa'nın ilk 4 maddesinde değişiklik mümkün olur mu, bunun yolu mu açılıyor?” sorusuna şöyle yanıt verdi:

“Yapamazlar. Anayasa'ya göre ilk dört maddenin değiştirilmesi teklif dahi edilemez. Parlamentoda 360 oyları mı var veya 400 oyları mı var? Referanduma gidemezler çünkü gitmeleri için 360 oya, parlamentoda kabul ettirmek için 400 oya ihtiyaçları var, nasıl yapabilecekler? Kaldı ki bunu bulsalar da bu şart Anayasa'nın ilk 4 maddesi için değil, o teklif dahi edilemez. Açıkça Anayasal düzeni çiğnemiş olurlar.

“Anayasa, bir siyasi partinin mutfağında hazırlanamaz, anayasa bir barış belgesidir”

Bir de şöyle bir durum var, zaten o kadar yanlış bir yolda ilerliyorlar ki Türkiye'yi tek adam sistemiyle uçuruma sürüklediler, şimdi tek adam sistemine yani ‘patronlu başkanlık’ dediğimiz bu sisteme dayanan bir anayasayı kendi mutfaklarında hazırlıyorlar. Anayasa, bir siyasi partinin mutfağında hazırlanamaz, anayasa bir barış belgesidir, toplumsal uzlaşma ile hazırlanır; tüm partiler, üniversiteler, meslek odaları, sivil toplum kuruluşları, barolar ve toplumun birçok kesimiyle hazırlanır. Kapsamlı bir anayasa yapacaksanız ‘yasama ve yürütmeyi’ yazarken bunların nasıl oluşacağına karar vermek için önce hükümet sistemini belirlemeniz gerekiyor, yargıyı söylemiyorum, yargı ne olursa olsun bağımsız olmak zorundadır.

“Bir hayal dünyasında yaşıyorlar”

Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem'de millet Meclis'i seçiyor, hükümet Meclis'e karşı sorumlu oluyor. Mevcut sistemde hükümet dediğiniz tek kişi; Cumhurbaşkanı ve cumhurbaşkanı da aynı zamanda parti başkanı. Yani parti başkanı hem devleti yönetiyor hem hükümeti yönetiyor, böyle bir ucube sistem. Bu sistemin devamını istiyorlar. Bu sisteme millet evet demiyor. Kamuoyu araştırmaları ‘Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ denen patronlu başkanlık sistemine hayır diyor. Neredeyse oran yüzde 70'lere vardı. Milletin de onaylamadığı bir şeyi nasıl yapabilirsiniz? Kaldı ki parlamentoda da böyle bir gücünüz yok. Bir hayal dünyasında yaşıyorlar. Biz, Cumhur İttifakı dışındaki tüm partiler ‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’ diyoruz. Millet İttifakı dışındaki Gelecek Partisi, Deva Partisi, HDP, onlar da aynı sistemi istiyor. Yani, Cumhur İttifakı dışındaki tüm siyasi partiler istenen demokratik sistem konusunda hemfikir. Cumhur İttifakı'nın bunu yapması mümkün değil, yine bir kandırma, aldatma projesi herhalde!”

Anayasa'nın ilk dört maddesi

I. Devletin şekli

Madde 1 - Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.

II.Cumhuriyetin nitelikleri

Madde 2 - Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devletidir.

III. Devletin bütünlüğü, Resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti

Madde 3 - Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Milli marşı "İstiklal Marşı"dır. Başkenti Ankara'dır.

IV. Değiştirilemeyecek hükümler

Madde 4 - Anayasanın 1 inci maddesindeki Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile, 2 nci maddesindeki Cumhuriyetin nitelikleri ve 3 üncü maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.