Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun CHP'nin 35. Olağan Kurultayı'nda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a yönelik sözleri nedeniyle soruşturma başlattı.
Kılıçdaroğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın tarafsızlık yeminini hatırlatarak şunları söylemişti:
"Diktatör bozuntusu olan olan adam. Senin için şeref ve namus ne anlama geliyor? Oturacaksın bunun hesabını vereceksin. Ya tarafsızlığını korursun, saygı görürsün. Ya da sana her gün namus ve şeref kavramını hatırlatırım. Sen bu yemin niye ettin? Tarafsızlığını korumazsan bu lafları ağırlaştırarak devam ettireceğim. Bir de dindar geçiniyorsun. Ona göre sadece o dindar. İnançlı adamda namus ve şeref önemlidir. Sayın Davutoğlu beni eleştirebilir, ben de cevabını veririm."
Doğan Akın: 20 soruda dokunulmazlıklar; siyaseti bu yargıya mı teslim edeceğiz?
Anayasa milletvekillerine soruşturma açılmasına ne diyor?
Milletvekilleri hakkında yasama dokunulmazlığı anayasanın 83. maddesinde düzenleniyor. 83. maddede, anayasanın "Temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılamaması" başlığını taşıyan 14. maddesinde belirtilen hükümlerle suçlanan milletvekillerinin, "soruşturmasına seçimden önce başlanılmış olmak kaydıyla" dokunulmazlıktan yararlanamayacağı belirtiliyor. "Yasama dokunulmazlığı" başlığını taşıyan ve 14. maddeye gönderme yapan 83. madde şöyle:
"Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerinden, Mecliste ileri sürdükleri düşüncelerden, o oturumdaki Başkanlık Divanının teklifi üzerine Meclisce başka bir karar alınmadıkça bunları Meclis dışında tekrarlamak ve açığa vurmaktan sorumlu tutulamazlar.
Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz. Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlanılmış olmak kaydıyla Anayasanın 14 üncü maddesindeki durumlar bu hükmün dışındadır. Ancak, bu halde yetkili makam, durumu hemen ve doğrudan doğruya Türkiye Büyük Millet Meclisine bildirmek zorundadır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi hakkında, seçiminden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, üyelik sıfatının sona ermesine bırakılır; üyelik süresince zamanaşımı işlemez.
Tekrar seçilen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma, Meclisin yeniden dokunulmazlığını kaldırmasına bağlıdır.
Türkiye Büyük Millet Meclisindeki siyasî parti gruplarınca, yasama dokunulmazlığı ile ilgili görüşme yapılamaz ve karar alınamaz."
Erdoğan'ın, HDP milletvekilleri konusunda "Çok şeyler sağlıyor" dediği "Temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılamaması" başlıklı anayasanın 14. maddesi de şu hükmü taşıyor:
"Anayasada yer alan hak ve hürriyetlerden hiçbiri, Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve lâik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz.
Anayasa hükümlerinden hiçbiri, Devlete veya kişilere, Anayasayla tanınan temel hak ve hürriyetlerin yok edilmesini veya Anayasada belirtilenden daha geniş şekilde sınırlandırılmasını amaçlayan bir faaliyette bulunmayı mümkün kılacak şekilde yorumlanamaz.
Bu hükümlere aykırı faaliyette bulunanlar hakkında uygulanacak müeyyideler, kanunla düzenlenir."
Süreç nasıl işleyecek?
Savcılık, Kılıçdaroğlu’nun dokunulmazlığının kaldırılması için talepte bulunacak. Savcılığın hazırladığı fezleke, soruşturma izni için Adalet Bakanlığı'na, oradan da Başbakanlığa iletilecek. Başbakanlık fezlekeyi Meclis'e sevk edecek ve TBMM Genel Kurulu'nda dokunulmazlığın kaldırılması yönünde karar alınırsa Kılıçdaroğlu’ hakkında soruşturma yürütülecek.
