CHP Ankara Milletvekili Aliye Timisi Ersever, artan kredi kartı kullanımı ve ihtiyaç kredisi harcamalarına ilişkin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’a, “Vatandaşlarımızı bu borç sarmalından kurtaracak düzenlemeler bir an önce hayata geçirilmelidir. Son altı ayda ihtiyaç kredisi ve kredi kartı kullanımında yaşanan artışın nedenleri nelerdir? Vatandaşı büyük bir borç sarmalına sürükleyen bu durumun çözümü için nasıl bir önlem alınacaktır” diye sordu.
CHP'li Ersever, kredi kartı ve ihtiyaç kredisi harcamalarındaki artışı TBMM gündemine taşıdı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na soru önergesi veren Timisi Ersever, konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı:
“En düşük kira gideri asgari ücreti aşmış durumda"
“Vatandaş geçim derdine düşmüş, geliri giderini karşılamıyor. Çareyi ihtiyaç kredisi kullanmakta ya da kredi kartı harcamasını artırmakta arıyor, bu durum sürütülebilir değil, daha acı sonuçlar doğuracaktır. En düşük kira gideri asgari ücreti aşmış durumda, market fiyatları el yakıyor, vatandaş elektrik, doğalgaz, telefon faturasını ödeyemez durumda. Geçtiğimiz bu aylarda kıymanın kilosunu 95-100 lira alan vatandaşımız bugün kıymanın kilosuna 280 lira ödüyor.
Yumurtanın kolisi 40 lirayken 70 lirayı aşmış durumda, örnekleri çoğaltmak mümkün. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verileri üzerinden bir çalışma yaptık. Bu çalışma bize nasıl bir krizle karşı karşıya olduğumuza ilişkin önemli ipuçları veriyor. BDKK verilerine göre; 20 Ocak 2023 tarihinde 7 trilyon 715 milyar 643 milyon olan tüketici kredileri, bireysel kredi kartları, ticari ve diğer kredi borçları toplamı 2 Haziran 2023 tarihinde yüzde 20,4 artışla 9 trilyon 261 milyar 521 milyon lira olmuş.
“Kredi kartı borçları yüzde 56,6 artarak 721 milyar 422 milyon liraya ulaşmış"
Yine ocak ayında 460 milyar 684 milyon TL olan bireysel kredi kartı borçları yüzde 56,6 artarak 721 milyar 422 milyon liraya ulaşmış. İhtiyaç kredilerinde de benzeri bir artışın olduğu dikkat çekiyor. 20 Ocak 2023 tarihinde 693 milyar 58 milyon lira ihtiyaç kredisi kullanılırken, bu tutar 2 Haziran 2023 tarihinde yüzde 22,80 artışla 851 milyar 999 milyon TL’ye yükselmiş.
“Bu tablo sürdürülebilir değil"
Bu gidişatın değişmesi için Türkiye üretmelidir, bunu sağlayacak politikalar hayata geçirilmelidir. Enflasyonun hızlı yükselişi, öngörülemeyen kur dalgalanmaları, işsizlik, dış ticaret açığı, ana girdi maddelerinde artış gibi pek çok olumsuz nedeniyle her alanda üretim düşmektedir. Bu ekonomik tablo en çok dar gelirliyi etkilemektedir. Vatandaş bir kredi kartından çekip diğer kredi kartını yatırmaktadır. Bu tablo sürdürülebilir değildir, etkili ve kalıcı önemleler alınmadığı sürece daha yıkıcı sonuçları olacaktır. Vatandaşlarımızı bu borç sarmalından kurtaracak düzenlemeler bir an önce hayata geçirilmelidir.”
Aliye Timisi Ersever, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’a şu soruları yöneltti:
“2015-15 Haziran 2023 döneminde yıllar itibarıyla toplam kredi kartı sayısı nedir? Aynı dönem için kişi başına düşen kredi kartı sayısı kaçtır?
2015- 15 Haziran 2023 döneminde yıllar itibarıyla toplam kredi kartı borcu miktarı nedir? Aynı dönemde yıllar itibarıyla takibe düşen kredi kartı sayısı ve takibe düşen toplam borç miktarı nedir? Aynı dönemde yıllar itibarıyla takip ve icra nedeniyle kredi kartı ve kredi kullanımına kısıt getirilen kişi sayısı nedir?
2015- 15 Haziran 2023 döneminde yıllar itibarıyla konut taşıt, ihtiyaç kredileri ayrı ayrı olmak üzere tüketici kredisi kullanan kişi sayısı ve toplam kredi tutarı nedir? Aynı dönem bu kredileri geçiştirdiği ya da ödeyemediği için takibe düşen kişi sayısı ve toplam kredi tutarı nedir?
2015- 15 Haziran 2023 döneminde yıllar itibarıyla kullanılan toplam kredi tutarı nedir? Bunun ne kadarı ticari kredidir?
Son altı ayda ihtiyaç kredisi ve kredi kartı kullanımında yaşanan artışın nedenleri nelerdir? Vatandaşı büyük bir borç sarmalına sürükleyen bu durumun çözümü için nasıl bir önlem alınacaktır?
Bankalar ihtiyaç, konut ve taşıt kredilerine sınırlama getirilmiştir. Bunun gerekçeleri nelerdir? Vatandaşların günlük hayatını olumsuz yönde etkileyen bu uygulama ne zaman normale dönecektir?
Piyasalarda güvenin yeniden oluşturulması, rasyonel beklentilerin sağlanması, ekonomi yönetiminde şeffaflık ve hesap verilebilirlik ilkelerinin hayata geçirilmesi için hangi önlemler alınacaktır?
2021, 2022 yıllarında ve 2023 yılının ilk yarısında kredi kartı ile yapılan işlem adedi nedir? Veri tutuluyorsa bu işlemlerin kaçı gıda harcamasıdır?" (ANKA)
