CHP Bursa Milletvekili Kayıhan Pala, Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu’na, “Uyuşturucu ile Mücadele Ulusal Strateji Belgesi 2018-2023’te yer alan hedeflere göre, uyuşturucu madde bağımlılığı tedavi merkezlerinin sayısının artırılması planlanmakta mıdır? Yeni yataklı tedavi merkezlerinin açılması 2024 ve 2025 yılı yatırım planına alınmış mıdır? Resmi istatistiklere göre, yurt çapında sayısı yalnızca altı olan ayaktan rehabilitasyon merkezlerinin ‘Uyuşturucu ile Mücadele Ulusal Strateji Belgesi 2018-2023’te yer alan hedeflere göre artırılması planlanmakta mıdır? Yeni ayaktan rehabilitasyon merkezlerinin açılması 2024 ve 2025 yılı yatırım planına alınmış mıdır” sorularını yöneltti.
Kayıhan Pala, uyuşturucu ve madde bağımlılığı konusunu Meclis gündemine taşıdı. Pala, Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu’nun yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığına soru önergesi verdi. CHP’li Pala, önergenin gerekçesinde şu ifadelere yer verdi:
''Küresel uyuşturucu sorunu, dünya çapında milyonlarca insanın hayatına dokunan çok yönlü bir sorundur. Madde kullanım bozukluklarıyla mücadele eden bireylerden uyuşturucu kaçakçılığı ve organize suçun sonuçlarıyla boğuşan topluluklara kadar uyuşturucuların etkisi geniş kapsamlı ve karmaşıktır. Bu zorluğun üstesinden gelmenin merkezinde, önleme ve tedaviyi önceliklendiren bilimsel kanıta dayalı bir yaklaşımın benimsenmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Bugün dünyada ve ülkemizde tarihin hiçbir döneminde olmadığı kadar çok ve çeşitli uyuşturucu türü bulunmaktadır. Özellikle son yıllarda geleneksel uyuşturucularla birlikte kimyasal yöntemler kullanılarak üretilen sentetik uyuşturucular sorunun daha karmaşık hale gelmesine yol açmıştır. Ülkemizde resmi verilere göre 2020 yılında 230 bin kadar olan uyuşturucuyla ilgili şüpheli sayısı, 2022 yılında 310 bini aşmıştır. Yıllar içerisinde giderek artış gösteren bu önemli sorunun çok daha fazla bireyi, aileyi ve içerisinde yaşadığı topluluğu ilgilendirdiği de bilinmektedir.
"Tedavi merkezlerinin ihtiyacı karşılayamadığı bilinmektedir”
2022 yılı sonu itibarıyla yurt çapında 79 ilde sayısı 135, toplam yatak kapasitesi ise bin 388 olan uyuşturucu madde bağımlılığı tedavi merkezlerinin, 2022 yılında ALO 191 Destek Hattı’na 40 binden fazla tedavi talebi başvurusu olduğu göz önüne alınacak olursa ihtiyacı karşılayamadığı bilinmektedir. Bağımlılığı olan kişileri ruhsal açıdan desteklemek, toplumsal, ailevi ve mesleki rollerini sürdürmelerine yardımcı olmak ve tıbbi tedavi sonrası elde edilen iyilik halinin devamını sağlamak amacıyla rehabilitasyon merkezleri açılması da büyük önem taşımaktadır. Uyuşturucuyla mücadele kapsamında, bağımlılıkla mücadeleye yönelik sunulan hizmetlerin etkinliğinin artırılması amacıyla sağlık çalışanlarının bu konuya özgü bir eğitim ve tutum alması da sağlanmalıdır.
"Uyuşturucu madde bağımlılığı tedavi merkezlerinin sayısının artırılması planlanmakta mıdır''
CHP’li Pala’nın Bakan Memişoğlu’na soruları ise şöyle:
“‘Uyuşturucu ile Mücadele Ulusal Strateji Belgesi 2018-2023’te yer alan hedeflere göre, uyuşturucu madde bağımlılığı tedavi merkezlerinin sayısının artırılması planlanmakta mıdır? Yeni yataklı tedavi merkezlerinin açılması 2024 ve 2025 yılı yatırım planına alınmış mıdır? Resmi istatistiklere göre, yurt çapında sayısı yalnızca altı olan ayaktan rehabilitasyon merkezlerinin ‘Uyuşturucu ile Mücadele Ulusal Strateji Belgesi 2018-2023’te yer alan hedeflere göre artırılması planlanmakta mıdır? Yeni ayaktan rehabilitasyon merkezlerinin açılması 2024 ve 2025 yılı yatırım planına alınmış mıdır? ‘Uyuşturucu ile Mücadele Ulusal Strateji Belgesi 2018-2023’te yer alan hedeflere göre; bugüne kadar Bakanlığınız bünyesinde birinci basamakta görev yapan kaç sağlık çalışanına (hekim, hemşire, ebe, sağlık memuru, psikolog, sosyal çalışmacı, vb.) bu alana özgü eğitim verilmiştir? Bugüne kadar Bakanlığınız bünyesinde ikinci ve üçüncü basamakta görev yapan kaç sağlık çalışanına (hekim, hemşire, ebe, sağlık teknisyeni, psikolog vb.) bu alana özgü eğitim verilmiştir?
"Tedavi merkezlerine yönlendirilenlerin müracaat etme oranı 2023 yılında nedir”
Bağımlı Hastalar İçin Rehabilitasyon Modeli (BAHAR) kapsamında dördü yataklı (erişkin), 11’i ise ayaktan (10 erişkin- bir çocuk ergen) olmak üzere 15 merkez bulunduğu resmi raporlarda yer almaktadır. Bu sayının, ülkemizde kayıtlara geçen uyuşturucuyla ilgili şüpheli sayısı göz önüne alındığında çok düşük olduğu açıktır. Bakanlığınızın BAHAR kapsamında hizmet sunmak üzere yeni merkezleri kurmak konusunda bir eylem planı var mıdır? ‘Uyuşturucu ile Mücadele Ulusal Strateji Belgesi 2018-2023’te yer alan danışmanlık merkezlerine müracaat etmiş kişilerden tedavi merkezlerine yönlendirilenlerin müracaat etme oranı 2023 yılında nedir? Uyuşturucu madde bağımlılarının tutuklu olarak yargılanmaları durumunda, cezaevlerine gönderildikleri sırada tedavi ve/veya rehabilitasyon amacıyla hangi cezaevlerinde nasıl bir yöntem uygulanmaktadır? 2022 ve 2023 yıllarında cezaevlerinde tutuklu ve/veya hükümlü olarak bulunan kaç kişiye tedavi ve rehabilitasyon hizmeti sunulmuştur?
"Yeşilay Derneği’ne kaynak transfer etmenin nedeni nedir”
Bakanlığınızın bağımlılıkla mücadele bütçesinden 2010-2023 yılları arasında yıllara göre Yeşilay Cemiyeti ve Yeşilay Derneği’ne transfer edilen tutar ve bu tutarın Bakanlığınızın bağımlılıkla mücadele bütçesi içerisindeki oranı nedir? Bakanlığınızın bağımlılıkla mücadele bütçesinden Yeşilay Cemiyeti ve Yeşilay Derneği’ne kaynak transfer etmesinin nedeni nedir? Yeşilay Cemiyeti ve Yeşilay Derneği, Bakanlığınız tarafından aktarılan bu tutarları yıllara göre bağımlılıkla mücadele açısından hangi alanlarda harcamıştır? Yeşilay Cemiyeti ve Yeşilay Derneği’ne aktarılan kaynakların bağımlılıkla mücadele açısından nasıl bir katkısı olmuştur? Bakanlığınızın 2024 ve 2025 yılları uyuşturucu ile mücadele eylem planı nedir?''(ANKA)
