Çikolatanın hammaddesi kakaodaki hızla artan fiyat ve olası tedarik sorunları tüketimde etkili olmaya başlıyor. İç piyasada ise Ramazan Bayramı öncesi merdiven altı üretimin artması, tağşişli ürünlerin piyasaya sürülmesi endişesi var.
Üretici ülkelerdeki iklim temelli sorunlar ve bakımsız kakao ağaçlarının verim düşüklüğü ile yeni sezon eksi stok ve rekolte azlığı ile karşılanacak. Küresel piyasalarda üretim düşüşü ve spekülatif hareketlerle kakaoda ton başına fiyat 10 bin dolar sınırında bulunuyor. Çikolata hammaddesi kakaodaki bu hareketlilik tüketicilere fiyat artışları olarak yansımaya başlarken, üreticiler ise maliyet artışlarına yönelik yol çizmeye çalışıyor.
Diğer taraftan artan fiyatların bahane edilerek çikolatada merdiven altı üretimin artması, kullanılan ürünlerde tağşişin yükseleceği endişesi var.
Milliyet’e konuşan TMMOB Gıda Mühendisleri Odası üyelerinden Esef Özat ve Gıda Mühendisleri Derneği Genel Başkanı Abdussamed Boyu, şu uyarılarda bulundu:
■ Gerçek çikolata kakao yağından oluyor. ‘Kakao ürünü’ olarak ifade edilen ürünler ise palm yağı kullanılarak yapılıyor. Pahalı olan kakao yağı yerine daha çok farklı bitkisel yağlar kullanılabilir.
■ Kokolin, margarin ya da bitkisel yağların, süt yerine süt tozu ya da peyniraltı suyu ile üretimi. Çikolata değildir ama karışım çikolata olarak satılır. Türk Gıda Kodeksi’ne uygundur fakat tüketicileri aldatabilir.
■ Kakao bazlı bisküvi, şekerleme, gofret gibi ürünlerde aroma verici kullanımı artabilir.
■ Kaynağı belirsiz üretimde Ramazan Bayramı öncesi beklenen yükseliş, fiyat artışlarının da etkisiyle bu yıl ciddi bir tehdit olacak.
■ Renk ve aroma vericilerle tamamen ‘çikolatasız çikolata’ imal edilebilir.
■ Tarihi geçmiş kakao ve çikolatalar yeniden kullanılarak farklı ürünler elde edilebilir.
■ Düşük kakao kullanımı yapılırken yerine yüksek glikoz ve çikolatada belli ağırlığı sağlamak için nişasta kullanılabilir.
■ Gıda Kodeksi’ne uygun palm yağı oranı yerine daha düşük değerli karışım yağlar eklenebilir.