Çin’in yeni İpek Yolu olarak nitelendirilen “Bir Kuşak, Bir Yol” projesinin ikinci zirve toplantısı Pekin’de yapılıyor. Proje, bazı Batılı ülkelerde “Çin’in nüfuzunu artırma çabası” olduğu gerekçesiyle şüphe yaratıyor.Çin'in modern İpek Yolu olarak adlandırılan "Bir Kuşak, Bir Yol” projesinin ikinci zirvesi Pekin'de toplanıyor. İki gün sürecek toplantıya yaklaşık 100 ülkeden devlet ve hükümet başkanları ile bakanlar katılıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İtalya Başbakanı Giuseppe Conte, Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz gibi liderlerin beklendiği toplantıda Türkiye'yi Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan temsil ediyor. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre, ABD ise Pekin'e temsilci göndermiyor.
Çin'in 2013 yılında duyurduğu "Bir Kuşak Bir Yol Projesi” ile Asya, Afrika ve Avrupa arasında ulaşım, sanayi ve ticaret ağı oluşturulması hedefleniyor. Proje kapsamında Çin devletine ait şirketler tarafından yapılması planlanan kara ve demiryolları ile limanların finansmanının Çin bankalarının vereceği milyarlarca euroluk krediler ile karşılanması öngörülüyor.
Ancak Çin'in bu planları Batı'da endişe yaratıyor. Özellikle bazı Batılı hükümetler, Çin’in milyarca euroluk yatırım projeleri ile dünyada nüfuzunu artırmaya çalışmasından ve bu projelerin gelişmekte olan ülkelerin yüksek oranda borçlanmasına yol açmasından kaygı duyuyor.
Alman bakandan uyarı
Toplantıya Almanya'yı temsilen katılacak olan Ekonomi Bakanı Peter Altmaier de, Çin'den uluslararası standartlara uymasını talep etti. Altmaier, Çin'e hareketi öncesinde Alman Haber Ajansı'na (dpa) yaptığı açıklamada, "Avrupa Birliği ve Asya arasında altyapı yatırımları çok önemli bir konu. Ama bu yatırımlar uluslararası sosyal, çevre, insan hakları ve ihale standartlarına uygun olmalı” şeklinde konuştu. Altmaier, projeye kuşkuyla yaklaşanların bu girişimi Çin'in "jeopolitik nüfuz alanını artırma çabası” olarak değerlendirdiğine işaret etti. Alman Bakan, yeni İpek Yolu konferansında "Kıtalararası altıyapı yatırımlarında adil ve sürdürülebilir işbirliği” için çaba göstereceğini ifade etti.
Çin Maliye Bakanı Liu Kun, proje nedeniyle bazı ülkelerin aşırı borçlanması endişelerine yanıt olarak Perşembe günü Pekin’de yaptığı açıklamada, aşırı borçlanma riskine karşı gereken tedbirlerin alınacağını belirtti. Çin Merkez Bankası’ndan alınan bilgilere göre, proje kapsamında yapılacak yatırımlarda o ülkenin para birimi kullanılarak, döviz dalgalanmaları sonucu karşılabilecek risklerin asgariye indirilmesi hedefleniyor. Reuters haber ajansı, zirvenin taslak bildirisine dayandırdığı haberinde, zirvede borçlanma konusunun da ele alınacağını duyurdu.
Avrupa Birliği içinde tartışma
Çin'in yeni İpek Yolu projesi Avrupa Birliği (AB) içinde de tartışmaya yol açıyor. Çin'in projesine dahil olan ülkeler arasında Yunanistan, Polonya ve Macaristan yer alıyor. İtalya da Mart ayında Çin ile "İpek Yolu” projesi için mutakabat imzalamıştı. Bu projeye dahil olmayan Almanya ve Fransa ise bu ülkeleri eleştiriyor. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Welt am Sonntag gazetesine yaptığı açıklamada, "Bazı ülkeler Çin ile akıllıca işler yaptıklarını düşünebilir ama bir gün bağımlı olduklarını fark ederek şaşıracaklar” demişti.
Türkiye girişime destek veriyor
Türkiye ise yeni "İpek Yolu” projesine destek veriyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, hafta sonunda yaptığı açıklamada, bu proje ile "Türkiye'nin de içinde bulunduğu coğrafyanın öneminin daha da artacağını” belirterek, "Anadolu, Kafkasya ve Orta Asya üçgeninde taşımacılık orta vadede şu anki ekonomik büyüklüğünün birkaç katına ulaşacak” demişti.
"Bir Kuşak, Bir Yol” projesinin ilk zirvesi 14-15 Mayıs 2017 tarihlerinde Pekin'de yapılmıştı. Toplantıya Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katılmıştı.
DW,dpa,rtr,AFP/JD,BK
© Deutsche Welle Türkçe
