ABD merkezli bir araştırma kuruluşu tarafından hazırlanan raporda, Çin’in Kuşak ve Yol Projesi’nin çok sayıda düşük ve orta gelirli ülkeyi toplam 385 milyar dolarlık “gizli” borçla karşı karşıya bıraktığı ortaya çıktı.
Merkezi ABD’de bulunan William & Mary’s Küresel Araştırma Enstitüsü’ne bağlı AidData tarafından hazırlanan raporda, Çin'in denizaşırı finansmana yönelik attığı adımlar hakkında bazı yeni bulgulara yer verildi.
Çin’in 165 ülkede, değeri 843 milyar doları bulan 13 bin 427 projesinin incelendiği raporda, bu projelere yönelik finansmanların resmi olarak önemli oranda açıklanmadığına işaret edildi.
Raporda görüşlerine yer verilen AidData Kıdemli Araştırmacısı Ammar Malik, Çin’in çok sayıda düşük ve orta gelirli ülkeler için ilk başvurulacak “sponsor” olarak kendini hızla kabul ettirdiğine işaret ederek, “Ancak Çin’in uluslararası borç ve hibe verme faaliyetleri gizlilik içinde kalmaya devam ediyor. Bu gizlilik, Kuşak ve Yol Projesi’ne katılan ülkelerin, katılımın maliyetini ve faydalarını ölçebilmelerini zorlaştırmaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.
Rapora göre, Çin tarafından sağlanan finansmanların şartları, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Kalkınma Yardımları Komitesi tarafından sağlanan kredi şartlarına kıyasla daha zorlayıcı.
Buna göre, Çin'den alınan kredinin faiz oranı genellikle yüzde 4,2 düzeyinde ve geri ödeme süresi 10 yıldan azken, Almanya, Fransa veya Japonya gibi bir OECD kredi kuruluşundan alınan bir kredi genellikle yüzde 1,1 faiz oranına ve 28 yıllık bir geri ödeme süresine sahip.
Raporda değerlendirmelerine yer verilen AidData İcra Direktörü Brad Parks, Çin’in sağladığı finansmanların önemli bir kısmını açıklamadığına işaret ederek, “Bu bildirilmemiş borçlar yaklaşık 385 milyar dolar değerinde ve gizli borç sorunu zamanla daha da kötüleşiyor. Çin’in Kuşak ve Yol Projesi öncesinde bildirmediği finansmanlar yılda 13 milyar düzeyindeydi, şimdi bu bildirilmeyen finansmanlar yılda 40 milyar dolara çıkmış durumda.” ifadelerini kullandı.
Çin’den finansman sağlayan bir ülkenin, ortalama olarak gayri safi milli hasılasının yüzde 5,8’ine denk gelen bir borçlanmayı bildirmemiş olduğu bilgisine yer verilen raporda, bu nedenle hükümetlerin Çin'e olan borçlarının parasal değerini bilmemeleri gibi risklerin de ortaya çıktığına dikkat çekildi. (AA)
