Gökhan Artan - Güven Usta - Engin Özmen / Xian, 2 Ekim (DHA) - ABD ile ticari savaş içinde olan Çin Halk Cumhuriyeti bu savaştan galip çıkmak için “Bir Kuşak, Bir Yol” adlı ulaşım ağı projesinin orta koridorunda yer alan Türkiye ile de ekonomik ve siyasi olarak iş birliğini daha da artıracak. Projenin geçtiği ülkelerle bağlarını daha da güçlendirmek için çalışmalar yapan Çin büyük önem verdiği proje kapsamında Türkiye’ye daha çok yatırım yapacak.
Çin Halk Cumhuriyeti’nin tarihi \"İpek Yolu Projesi\"ni yeniden canlandırmayı hedeflediği Türkiye’nin de önemli rol oynayacağı bir trilyon dolarlık ulaşım ağı projesi “Bir Kuşak, Bir Yol” kapsamında yapılan çalışmaları Demirören Haber Ajansı Çin’de görüntüledi. Çinli yetkililer, dev projede Avrupa’ya açılacak önemli kapılarından biri olan Türkiye\'nin ekonomisine ilgilerinin daha da arttığını belirterek iki ülke iş insanlarına yatırım çağrısı yaptılar.
Türkiye’de yeni iş birliği arayışlarını hızlandırdılar
Çin projenin geçtiği Türkiye gibi ülkelere ise yatırımlarını hızlandırdı. Çinli şirketler son dönemde Türkiye’de enerji, finans ve altyapı işlerinde yeni işbirlikleri için de arayışlarını artırdı. Bunun dışında Çin projenin geçtiği ülkelere de halkının turistik seyahatleri için de teşvik ediyor. Çin’i karadan ve denizden dünyaya entegre edecek projenin geçtiği Xian, Quanzhou gibi şehirler de kilometrelerce uzunluktaki büyük lojistik merkezleri,serbest ticaret bölgeleri, dev kargo havalimanları ve çok sayıda gökdelen yapılıyor.
Yeni şehirler kuruluyor
Yeni şehirler kurulurken bütün amaç projeye uygun bir altyapı ve taşınma sistemi kurmak.İnşaatlar etap etap biterek faaliyete geçiyor. Geleneksel evler dışında proje güzergahında milyar dolarlık çalışmalar yapılıyor. Çinli yetkililer projenin geçtiği Türkiye’ye verdikleri önemi ise proje haritasında göstererek anlatıyor. Projenin Türkiye ve Çin’i daha da yakınlaştıracağını vurguluyor.İstanbul\'un Avcılar mevkiinde yer alan Kumport Limanı da 2015 yılında Çin\'in en büyük devlet kuruluşlarından biri olan Cosco, CMHI ve CIC ortak girişim grubu tarafından satın alınmıştı.
Türkiye proje için en önemli koridorların başında geliyor
Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Xi Jinping tarafından “Bir Kuşak, Bir Yol” adlı ulaşım ağı projesi 2013 yılında açıklandı.Bir trilyon dolarlık, 3 milyar insanı ve 65 ülkeyi etkileyecek dev demir ve deniz yolu ulaşım ağı sayesinde mallar Çin’den Asya,Avrupa ve Afrika’ya çok daha kısa sürede ulaşılabilecek.Türkiye’de orta koridorda bulunmasıyla projede önemli yer teşkil ediyor. Çin, Pekin ile Londra’yı Türkiye üzerinden bağlayacak. Bakü-Tiflis-Kars demiryolu ile entegre olacak Edirne-Kars hızlı tren projeleri ile Çin Avrupa’ya mallarını çok daha kısa sürede taşıyacak.Türkiye ile Çin arasında mal taşıma süresi de Çinli yetkililerin verdiği bilgiye göre demiryolu sayesinde bir aydan 10 güne düşecek. Avrupa’nın en uç noktasına ise Çin’den mallar 18 günde taşınabilecek. Bunun yanı sıra Çin’den \"Deniz İpek Yolu Projesi\" ile de Türkiye’deki limanlara gemilerle de mallar taşınacak. Bunun için de, Çin’in deniz ipek yolu projesinin başlangıç noktası olan liman kenti Quanzhou kullanılacak.
“Proje ile iş birliğimiz daha çok artacak”
Çin devleti, projeyi, her türden paylaşımı güçlendirmeyle ortak kalkınmaya ve dostluğa uzanan bir yolu destekleyen herkesin kazançlı çıkacağı bir işbirliği yöntemi olarak tanımlıyor. Projenin deniz yolu ayağının başlangıç noktası Quanzhou’nun belediyesinin dış ilişkiler ve denizaşırı Çinlilerle ilişkiler direktörü Wen Jinhui da Türkiye ile Çin arasında proje ile daha çok kargo gemisi trafiğinin olmasını beklediğini söyledi. Jinhui, “Deniz ipek yolunun başlanğıç noktası olarak Çin ile Türkiye arasında daha çok deniz köprüsü kurulacağı beklentisi içindeyiz. Quanzhou çok önemli bir liman ve Mersinde de bir liman var.İpek yolu projesi ile işbirliğimiz daha çok yoğunlaşacak” dedi.
“Türkiye ile kazan-kazan ilişkisi kurmak istiyoruz”
Türkiye ile kazan-kazan ilişkisi kurmak istediklerini belirten Jinhiu, Türk yatırımcıları da ülkesine davet etti. Mersin`in merkez ilçesi Yenişehir Belediyesi’nin Çin`deki kardeş şehri olduklarını dile getiren Wen Jinhui, “Türkiye’ye 2012 yılında geldim.Halklarımız birbirine çok benziyor.Her iki halk çok misafirperver ve sıcakkanlı.Türk iş insanlarına da yatırımcılarına da çağrıda bulunuyorum kazan- kazan ilişkisi kurmak istiyoruz.Çin’de eksikliği olan mallar Türkiye’den alabilirsek çok iyi olacak.Mesela mermer burada çok fazla yok ama Türkiye de çok fazla var.Bunun için Türkiye’den de mermer alıyorlar.Ülkemizdeki elbiseler ayakkabılar çok kaliteli ve fiyatı da çok uygun girişimcileriniz Türkiye’ ye ihraç edebilir. Burada en büyük porselen üreten fabrika var. Onu çok fazla ülkeye satıyoruz. Türkiye’deki iş insanları porselen işine girebilir” diye konuştu.
“Türkiye ve İstanbul bizim için çok önemli”
Projenin en önemli ayağı olan demiryolu projesi ise ülkenin en eski şehirlerinden biri olan Xian’da başlıyor. Çin - Almanya demiryolu proje müdürü Gao Tian, İstanbul’un İpek Yolu Projesi\'nde de önemli bir merkez olduğunu proje haritasında DHA’ya anlattı. Tian, demiryolunun şehirlerinden Avrupa’ya gittiğini ve bu güzergah için İstanbul’un çok önemli olduğunu söyledi ve ekledi: \"İstanbul çok önemli bir kent; bu proje içinde çok önemli bir noktada olduğu için Türkiye ile işbirliği kurmak istiyoruz. Bu projede önemli bir güney hattı olacak. Bu hat Kazakistan’dan geçerek Bakü’ye varacak sonra buradan da İstanbul üzerinden Avrupa’ya ulaşacak. Xian\'dan en uzun yol Almanya’ya giden demiryolu ve 16-18 günde gidiyor. Her gün buradan Avrupa’ya ve Orta Asya’ya her gün 4-5 tren olacak. Bir trende 41 konteyner yüklenecek ve bir konteyner 23 ton olacak. İpek yolu projesinde malları denizyolu dışında da karayolu, demiryolu ile Avrupa’ya göndereceğiz. Demiryolu İstanbul’u geçerek Polonya’ya gidiyor.Polonya’da transfer noktası var.”
“Türkiye’ye önemli getirisi olacak”
Projeyi DHA ile yerinde gören İstanbul Aydın Üniversitesi, Ekonomi ve Finans Bölümü Başkanı Prof. Dr. Sedat Aybar projenin Türkiye’ye önemli getirisi olacağını vurguladı ve ekledi: “Bu pasifikle Atlantiği bir araya getirecek bir proje. Türkiye demiryolları ve bunlara entegre halde gerçekleştirilecek olan modern limanlar ve hava taşımacılığı ile bu projeye dahil olması projeye önemli katkılar sağlayacak.Türkiye önemli bir partner. Bizim Kanal İstanbul ve İstanbul yeni havalimanı gibi projelerimiz bununla birlikte daha anlamlı hale gelecek.Önemi daha fazla olacak.O anlamda Türkiye’nin geleceği konusunda da önemli bir projeden bahsediyoruz.bu aynı zamanda Türkiye’deki illerin birbirleriyle hızlı demir yolları ile ulaştırma sistemleri ile bağlanmasını da öngören bir proje.Türkiye’nin kalkınmasıyla ilgili de üzerinde durulması gereken proje ülkemize önemli getiriler sağlayacak.”
“Türkiye’ye yatırımları daha da artacak”
Çin ile ABD ticari savaşlarında Türkiye’nin Çin için stratejik bir öneme sahip olduğunu söyleyen Prof. Dr. Sedat Aybar, “Çin ticaret savaşından çok fazla zarar görmeden yara almadan çıkabilmesi için başka alanlarda da bir takım girişimler yapması gerektiğinin farkında. Önümüzdeki seneden başlamak üzere yeni ipek yolu projesi ile bağlantılı olarak Türkiye’ye doğrudan yatırımlarla çok daha sıkı hale gelecek.Türkiye ile Çin vazgeçilmez ticaret ortağı olacak. Türkiye jeopolitik ve jeo ekonomik oluşumların tam ortasında yer alıyor.Aynı zamanda Batı kampı içinde yer alması Çin için çok önemli bir boyut.Batı kampında olan Türkiye’nin Çin Halk Cumhuriyetine yapacağı katkı çok çok önemli” diye konuştu.
\"Ekonomik kalkınma için muazzam bir potansiyele sahip olan ülkeler\"
Çin devleti, projeyi şöyle özetliyor: “Kuşak ve Yol Projesi, karşılıklı anlayış ve güveni arttırma ve her türden paylaşımı güçlendirmeyle ortak kalkınma ve refah ile barışa ve dostluğa uzanan bir yolu destekleyen herkesin kazançlı çıkacağı bir işbirliği yöntemidir. Kuşak ve Yol Asya, Avrupa ve Afrika kıtaları boyunca uzanmakta, bir uçta canlı Doğu Asya ekonomi çevresini diğer uçtaki gelişmiş Avrupa ekonomisine bağlamakta ve ekonomik kalkınma için muazzam bir potansiyele sahip olan ülkeleri içine alıyor. İpek Yolu Ekonomi Kuşağı Çin, Orta Asya, Rusya ve (Baltık) Avrupa\'yı bir araya getirmeye; Çin\'i Orta Asya ve Batı Asya boyunca Basra Körfezi ve Akdeniz\'e bağlamaya; ve Çin\'i Güneydoğu Asya, Güney Asya ve Hint Okyanusu ile bağlamaya odaklanıyor. 21. Yüzyıl Deniz İpek Yolu nun asıl güzergahları; bir güzergah da, Güney Çin Denizi ile Hint Okyanusu yoluyla Çin kıyısından Avrupa ve diğer bir güzergahta Güney Çin Denizi yoluyla Çin kıyısından Güney Pasifik şeklindedir. Ortaklaşa şekilde yeni bir Avrasya Kara Köprüsü inşa etmeye ve Çin-Moğolistan-Rusya, Çin-Orta Asya-Batı Asya ve Çin-Hindiçin Yarımadası ekonomi koridorlarını geliştirmeye odaklanacak. Denizde ise, Kuşak ve Yol üzerindeki en büyük limanları bağlayarak sorunsuz, güvenli ve verimli ulaşım güzergahlarını ortaklaşa inşa etmeye odaklanacak. Çin-Pakistan Ekonomi Koridoru ve Bangladeş-Çin-Hindistan-Myanmar Ekonomi Koridoru\'nun Kuşak ve Yol Projesi ile yakın ilgisi bulunmaktadır ve bu durum daha yakın bir işbirliğini ve daha muazzam bir ilerleyişi gerektiriyor.”
