Bir Çin hükümet başkanının 28 yıllık bir aradan sonra Sırbistan’a yaptığı ilk resmi ziyarette Çin Başbakanı Li Kiçiang, Belgrad’da Tuna Nehri üzerinde bir köprünün açılışını yaptı. 1,5 kilometrelik köprü, Çin’in finanse ettiği bir otoyol projesinin parçası ve 136,5 milyon euroya mal olduğu bildiriliyor. Li yaptığı konuşmada Çin’in Avrupa ile ticari ilişkilerini güçlendirmesinde Sırbistan’ın rolünün altını çizdi.
Hızlı tren hattı da Çin‘den
Pekin‘in Sırbistan ile Macaristan arasındaki hızlı tren hattının finansmanını üstlenmesi de, Çin’in bu yönde attığı adımlardan biri. Belgrad ile Budapeşte arasındaki 350 kilometrelik güzergah hakkındaki anlaşma Sırbistan’ın başkentinde Çin Başbakanı Li Kiçiang ile Sırp ve Macar mevkidaşları Aleksander Vuçiç ve Viktor Orban arasında dün imzalanmıştı. İki milyar euroya varan bir yatırım hacmine sahip projenin iki yıl içinde tamamlanabileceğini belirten Li, bu hattın Çin mallarının ülkenin en önemli ticaret ortağı olan Avrupa’ya yolunu kısaltacağını söyledi.
Söz konusu anlaşma Çin Başbakanını, Doğu ve Güneydoğu Avrupa’dan 16 ülkenin başbakanlarıyla Belgrad’da biraraya getiren zirvenin en önemli sonucuydu. Çin bölgedeki altyapı projeleri için 10 milyar dolarlık bir bütçe sunmuş, hükümet başkanları da Çinli mevkidaşlarına proje önerileri getirmişti. Li bu miktara ek olarak, üç milyar dolarlık bir teminatta daha bulundu. Böylelikle, ekonomik açıdan zayıf bölge ülkelerinin Çin’den gelen kredileri daha ucuza kullanabilmesi öngörülüyor. Sırbistan Başbakanı Vuçiç’in verdiği bilgiye göre, iki başkent arasındaki yolculuk süresi yeni tren hattı ile sekiz saatten iki buçuk saate inecek. Yıllardır yatırım yapılmamış olması nedeniyle şu anki hat tamamıyla eskimiş durumda. Birçok güzergahta trenlerin saatte 20 kilometreden daha hızlı gitmesi mümkün değil, teknik sorunlar nedeniyle trenler yer yer uzun süre beklemek zorunda kalıyor.
Belirsizlikler
Ancak bu projenin, ve Li ile Avrupalı mevkidaşlarının buluşmalarında üzerinde uzlaşıldığı bildirilen diğer planların ne kadar hayata geçirileceği konusunda belirsizlikler de mevcut. Zira geçen yıl Bükreş‘te yapılan 16+1 konferansında, örneğin sadece Romanya ile toplam hacmi 8,5 milyar euro tutan niyet bildiriminde bulunulmuş, ancak bu projelerden hiçbiri hayata geçirilmemişti. Belgrad’daki zirvede konuşan Çin Başbakanı ise buna rağmen, üzerinde uzlaşılan yatırımların yüzde 80’inin yapıldığını kaydetti.
Söz konusu ülkelerde, Çin’den geleceği umulan dev krediler yüzünden, eleştirel görüş belirtenlerin sayısı pek fazla değil. Ancak bazı iktisatçılar, faiz oranları ve vade konusunda kredilerin yeterince şeffaf olmadığına ve projelerin neredeyse tamamen Çinli şirketler tarafından yürütüldüğüne dikkat çekiyor.
Yeni „İpek Yolu“ vizyonu
Çin'in bölgedeki hamlesi, iki yıl önce Komünist Parti’nin başına geçen Şi Cinping‘in „Çin Rüyası“nı gerçekleştirme yolunda hızla attığı adımlardan biri olarak gösteriliyor. 61 yaşındaki Devlet Başkanı paranın gücüne dayanan diplomasi ekseninde bir çeşit Marshall Planı ile, Çin’in dünya siyasetinde daha etkin bir rol oynamasına çalışıyor. Örneğin 40 milyar dolarlık bir fon ile ekonomik açıdan sıkışık durumda bulunan ülkelere altyapı projeleri için kredi sağlanıyor. Şi, bu yolla Asya’da ekonomi koridorları oluşturmayı, hatta Orta Asya’dan Avrupa’ya, deniz yoluyla da Akdeniz’e uzanan yeni bir „İpek Yolu“ vizyonunu gerçekleştirmeyi hedefliyor.
