T24 Sağlık
Son yıllarda iştahsızlık vakalarındaki artışın sebepleri arasında çocukların ekran başında fazla vakit geçirmesi, fiziksel aktivitenin azalması ve beslenme alışkanlıklarının bozulmasının rol oynadığını söyleyen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Pınar Karadeniz, "Fast-food tüketimi ve sık atıştırmalık alışkanlıkları ana öğünlerde iştahın azalmasına yol açabilir. Özellikle demir, çinko ve B vitamini eksiklikleri, çocuklarda iştahsızlığa neden olabilir. Demir eksikliği anemisi, iştahsızlıkla birlikte halsizlik ve yorgunluk gibi belirtilerle kendini gösterir" dedi.
İSÜ Liv Hospital Bahçeşehir Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Pınar Karadeniz, çocuklarda iştahsızlık hakkında açıklamalarda bulundu. İştahsızlığın birçok faktörden kaynaklanabileceğini söyleyen Uzm. Dr. Karadeniz, "İştah kaybı, fizyolojik, psikolojik ve çevresel etkenlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkabilir. Öncelikle, çocukların farklı büyüme evrelerinde iştahları doğal olarak değişebilir. Özellikle ilk 2 yıl, büyüme hızı çok yüksekken, 2-5 yaş arasında bu hız yavaşlar ve buna bağlı olarak iştah da azalabilir. Bu, biyolojik bir süreçtir ve genellikle bir patoloji belirtisi değildir. Patolojik nedenler arasında enfeksiyonlar (örneğin üst solunum yolu enfeksiyonları, gastroenterit), kronik hastalıklar (astım, alerjik rinit, anemi), gastroözofageal reflü, sindirim sistemi bozuklukları ve hormonal düzensizlikler (hipotiroidi gibi) sayılabilir. Ayrıca, bazı ilaçların yan etkisi olarak da iştahsızlık görülebilir" diye konuştu.
Stresli olaylar beslenme alışkanlığını etkileyebilir
Psikososyal etkenlerin de iştahsızlığın önemli bir nedeni olduğunu dile getiren Uzm. Dr. Karadeniz, "Çocuklar, stresli olaylar (okula başlama, aile içi sorunlar, kardeş kıskançlığı) yaşadıklarında iştahsızlık geliştirebilirler. Yemekle ilgili baskıcı tutumlar veya zorla yemek yedirme girişimleri de çocuğun iştahını olumsuz etkileyebilir ve yemekle ilgili olumsuz bir tutum geliştirmesine neden olabilir. Sonuç olarak, çocuklarda iştahsızlık hem normal büyüme süreçlerinden hem de patolojik ve çevresel faktörlerden kaynaklanabilir. Uzun süreli ve ciddi iştahsızlık durumlarında altta yatan nedenin belirlenmesi ve uygun tedavi için uzman desteği şarttır" dedi.
Uzun süren iştahsızlık durumunda uzman hekime başvurulmalı
Uzm. Dr. Karadeniz, çocuklarda iştahsızlık belirtilerini şöyle sıraladı:
- Yemekleri reddetme
- Azalan porsiyonlar
- Kilo kaybı veya yavaş kilo alımı
- Enerji ve aktivite düzeyinde azalma
- Mide-Bağırsak problemleri
Gıda seçiciliği
İştahsızlık belirtilerinin süresinin ve şiddetinin, altında yatan sebebe bağlı olarak değişebileceğini vurgulayan Uzm. Dr. Karadeniz, "Bu belirtiler kısa süreliyse genellikle geçici olabilir, ancak uzun süre devam eden iştahsızlık durumlarında mutlaka bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır. Çocukların büyüme ve gelişimini olumsuz etkileyebilecek bu belirtiler, erken fark edilip müdahale edilirse genellikle kontrol altına alınabilir" dedi.
Abur cubur tüketimi iştahsızlığı tetikliyor
Çocuklarda iştahsızlığın artışının nedenlerine değinen Uzm. Dr. Karadeniz, "Son yıllarda iştahsızlık vakalarındaki artışın sebepleri arasında çocukların ekran başında fazla vakit geçirmesi, fiziksel aktivitenin azalması ve beslenme alışkanlıklarının bozulması yer alır. Fast-food tüketimi ve sık atıştırmalık alışkanlıkları ana öğünlerde iştahın azalmasına yol açabilir. Ayrıca, aile içi stres ve psikolojik sorunlar da iştahsızlık nedenleri arasındadır" ifadelerini kullandı.
Ailelere düşen görevler
Çocuklarda iştahsızlık konusunda ebeveynlere düşen görevleri anlatan Uzm. Dr. Karadeniz, şu bilgileri paylaştı:
"Ebeveynlerin iştahsızlık konusunda en önemli görevi, sabırlı ve anlayışlı olmaktır. Çocuğa zorla yemek yedirmeye çalışmak, genellikle yemekle ilgili olumsuz bir ilişki kurmasına neden olabilir. Bunun yerine, çocuklara yemek konusunda seçenek sunmak, onlara yemek hazırlık sürecinde görev vermek ve yemek saatlerini eğlenceli hale getirmek daha faydalıdır. Çocukların yemek saatlerinde aileyle birlikte oturması, düzenli ve keyifli bir sofra ortamı yaratılması, iştahlarını olumlu etkileyebilir. Ayrıca, çocukların yemek zamanlarında dikkat dağıtıcı unsurlardan (televizyon, tablet gibi) uzak tutulması ve odaklanarak yemeleri sağlanmalıdır."
Vitamin eksikliği iştahsızlık sebebi
Vitamin ve mineral eksikliklerinin çocuklarda iştahsızlığa neden olabileceğini belirten Uzm. Dr. Karadeniz, "Özellikle demir, çinko ve B vitamini eksiklikleri, çocuklarda iştahsızlığa neden olabilir. Demir eksikliği anemisi, iştahsızlıkla birlikte halsizlik ve yorgunluk gibi belirtilerle kendini gösterir. Düzenli doktor kontrolleri ve dengeli beslenme, vitamin eksikliklerini önlemede kilit rol oynar. İki haftadan uzun süren iştahsızlık, kilo kaybı veya çocuğun genel sağlığını etkileyen diğer belirtiler olduğunda pediatri uzmanına başvurulmalıdır. Hekim, altta yatan olası sağlık sorunlarını tespit etmek ve gerekli tedaviyi başlatmak için önemlidir" dedi.
Farklı hastalıkları tetikleyebilir
İştahsızlığın bazen altta yatan daha ciddi bir hastalığın belirtisi olabileceğine dikkat çeken Uzm. Dr. Karadeniz, "Özellikle uzun süreli iştahsızlık, çocuğun genel sağlık durumu ile birlikte değerlendirilmelidir. Mide-bağırsak sistemi hastalıkları (örneğin gastroözofageal reflü, gastrit), enfeksiyonlar (özellikle kronik enfeksiyonlar), metabolik hastalıklar veya hormon dengesizlikleri, hematolojik ve onkolojik problemler iştahsızlıkla birlikte görülebilir. Ayrıca, psikolojik sorunlar (anksiyete, depresyon) da iştahsızlığa yol açabilir. Bu nedenle uzun süre devam eden iştahsızlık vakalarında doktor tarafından kapsamlı bir inceleme yapılması çok önemlidir" şeklinde konuştu.
Düzenli ve sağlıklı beslenme önemli
Çocuklarda iştah artırıcı besinlerden bahseden Uzm. Dr. Karadeniz, "Çocukların iştahını artırabilecek sağlıklı yağlar ve protein açısından zengin besinler arasında avokado, ceviz, badem, yumurta ve yoğurt gibi gıdalar yer alır. Taze meyve ve sebzeler renkli ve yaratıcı şekilde sunulabilir. Ayrıca, düzenli yemek saatleri ve atıştırmalıkların sınırlandırılması, çocukların ana öğünlerde iştahını korumalarına yardımcı olabilir" dedi. (DHA)
