Başbakan Ahmet Davutoğlu ve ardından KCK yönetimi, geçen hafta çözüm sürecinin kritik bir aşamada olduğunu açıkladı. Hükümete yakın yazarlar “Kandil, Öcalan’a operasyon çekiyor” diye yazarken çözüm sürecinin akıbeti ile ilgili önemli bir açıklama da HDP Grup Başkanvekili ve İmralı heyeti üyesi Pervin Buldan’dan geldi. Buldan, "İç Güvenlik Yasa Tasarısı görüşülürken çözüm sürecinin nasıl yürüyeceğini bilmediğini söyledi ve “çözüm süreci ile ilgili beklemedeyiz” şeklinde konuştu. Buldan’ın konuşmasının yer alan “Çözüm sürecinin önündeki tek engel güvenlik yasası değil” cümlesi “Sürecin önündeki önünde ki engel ne?” sorusunu gündeme getirdi.
Diyarbakır Özgür Haber’de yer alan habere göre, çözüm sürecinde yaşanan krizin nedeni, Abdullah Öcalan’ın Müzakere Süreci Taslağı’nın 4. maddesi. Söz konusu madde “Tahkim edilmiş ateşkes” ile ilgili eylem planını yani "Türkiye’ye karşı silahların bırakılmasını" şu şarta bağlıyor:
“İlk üç maddeyle bağlantılı bir eylem planı söz konusudur. Yani eylem planı, ilk öncül 3 maddenin gereklerine bağlılık temelinde geliştirilmektedir. Kendi başına ele alınamaz.”
İlk üç madde şartı
Öcalan’ın hükümet ve Kandil ile paylaştığı Müzakere Süreci Taslağı, 4 başlıktan oluşuyor. “Yönteme dair”, “Giriş”, “Temel Gündem Başlıkları” isimleri ile taslakta yer alan ilk üç madde de Öcalan, demokratikleşme, yasal ve anayasal değişiklikler ile demokratik siyaset vurgusunu ön plana çıkarıyor. “Barış ve Demokratik Çözüm Sürecinin Eylem Planı” başlığı altında kaleme aldığı 4. madde ise 6 temel başlıktan oluşuyor. Aralarında, “PKK’nin Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı silahlı savaşıma son vermesi” seçeneğinin de olduğu eylem planı, Öcalan tarafından ilk üç maddenin gereklerinin yerine getirilmesi şartına bağlıyor. İlk üç maddenin yerine getirilmesi için atılacak diğer adımları da Öcalan şu başlıklarla açıklıyor:
Eşzamanlı bir anlayış
“Eylem planı, Senkretik (Eşzamanlılık-senkronik) bir anlayışa sahip taraflar açısından eş zamanlı hareket etmeyi gerektirir. Eylem planı, İzleme Kurulu’nun güvencesi altındadır. Kurul, varılan mutabakatın ruhuna ve şekil şartlarının gereğine uygun olarak, tarafların gereklerini yerine getirmede söz ve karar sahibidir.”
İşte ilk aşama
İlk aşama: Tarafların ilk üç maddede belirlenen ve onanan hususları (devlet ve örgütçe) en erken 1 Şubat’a kadar tamamlamayı gerektirir.
İlk söz Öcalan’ın
İkinci Aşama: TBMM ve dışındaki unsurlardan teşkili Hakikat ve Yüzleşme Komisyonu önünde Abdullah Öcalan’ın savunmasına dayalı sürecin 15 Mart’a kadar PKK’nin Türkiye’ye karşı silahlı savaşıma son vermeyi, ilk üç başlıkta onanan hususlar temelinde yeni program, strateji ve örgütsel yapısını kararlaştıracağı kongrenin Nisan ayı sonuna kadar tamamlanmasını gerektirir.
Sonlandırma yasal gereklere bağlı
Üçüncü Aşama: Devlet ve örgütçe TBMM’nin yasama faaliyetiyle bağlantılı olarak, silahlı güçlerin ya doğrudan yasal sistemle eklemlenmesini, ya da diğer mücadele alanlarına çekilmesini veya her iki biçimde yasal sınırlar dahilinde sonlandırmayı gerektirir. Sonlandırma tamamen yasal gereklerin yerine getirilmesiyle bağlantılıdır.
Abdullah Öcalan’ın, hükümet ve Kandil ile paylaştığı ve “Barış ve Demokratik Müzakere Süreci Taslağı” adını verdiği metinin ilk üç maddesi de genel hatlarıyla şöyle:
1) Yöntem’e dair
Taslağın ilk maddesi olan bu bölüm, 9 maddeden oluşuyor. Öcalan, sürecin yasal temelinin netlik kazanması vurgusu ile birlikte belirleyici yanının demokratik siyaset olduğunu söylüyor. Öcalan, taslakta yer alan diğer tüm unsurların demokratik siyaset ile ele alınacağını belirterek, eylemsizlik halinin doğru tanımlanması üzerinde duruyor. Bu başlıkta, görüşmelerin temel yöntemine dair ayrıntılı çerçeve çizen Öcalan, tarafların ve üçüncü gözün, İzleme kurulunun, oluşturulmasını, kavram ve kurumların tanımlarının doğru tanımlanmasını, sürecin aşamalarının yazılı ve sesli belgelenmesini, sürecin sonunda varılan mutabakatın da yazılı hale getirilmesini ve imzayla onanmasını maddeler halinde sıralıyor.
2) Giriş
Öcalan, geçmişten bugüne Kürt-Türk ilişkilerini ele alırken süreçle birlikte varılacak noktayı da “Cumhuriyet tarihi boyunca varlıkları yadsınan ve dışlanan tüm unsurların özgürce, eşitçe tanınması ve yeni norm sisteminde yer almasıyla sonuçlanacaktır. Yeni, çoğul, demokratik kamu düzeni geçerlidir.” şeklinde özetliyor. Bölümde yer alan 10 madde şöyle:
a- Tarih boyunca Ortadoğu’da Kürt-Türk ilişkilerinin mahiyeti, günümüzdeki durumu
b- Kürt-Türk ilişkilerinin giderek ağırlaşan sorunsallaşmasının iç ve dış nedenleri, Kapitalist Moderniteyle ilişkisi
c- Kürt-Türk ilişkisindeki sorunsallık, esas olarak devletin dönüşümüyle ilişkilidir. Güncel iktidarlar, sorunu körce ve iktidarlaşma aracı olarak hep düşünmüşler ve kör şiddetin kurbanı haline getirmekten çekinmemiştir.
d- Çözümün sistemsel özelliği ve Ortadoğu’daki kaçınılmaz etkisi
e- Çözümün barış ve evrensel demokrasiyle bağı. Demokratik barışın devlet ve toplum yapısında yol açacağı kaçınılmaz reformlar.
f- Sürecin anayasal ve yasal sonuçları
g- Sürecin güvenlik boyutu
h- Sürecin sosyal, kültürel etkileri
i- Sürecin kadın özgürlüğü ve ekolojik sonuçları
j- Süreç, Cumhuriyet tarihi boyunca varlıkları yadsınan ve dışlanan tüm unsurların özgürce, eşitçe tanınması ve yeni norm sisteminde yer almasıyla sonuçlanacaktır. Yeni, çoğul, demokratik kamu düzeni geçerlidir.
3) Temel gündem başlıkları
Taslak’ta yer alan en kapsamlı bölüm. Abdullah Öcalan, bu bölümde, demokratik siyasetin doğru tanımlanması ve içeriği, barış ve demokratik çözümün yasayla ilişkisi, çözüm sürecinin sosyo-ekonomik sistemle ilişkisi ve yeniden tanımlanması, çözüm sürecinin yol açacağı yeni güvenlik yapısı, çözüm sürecinde kadın sorunu ve özgürlüğü, çözümün ekolojik boyutu, çözüm sürecinde sivil toplumun rolü, sürecin kültürel çoğulculuğu ve özgürlüğü sağlaması, Misaki Milli’nin doğru tanımlanmasına dayalı bir Ortadoğu ve dış politika tanımının geliştirilmesi, sürecin yakın tarihle (esas olarak hakikatler temelinde ) yüzleşmeyi gerektirdiği gibi başlıklar üzerinde duruyor. Temelde 3 soru soruyor ve sürece dair temel önermeler getiriyor.
İzleme kurulu ve sekreterya bekleniyor
Müzakerelerin başlaması ve çözüm sürecinin ilerlemesi için Abdullah Öcalan'ın daha önce İmralı heyeti aracılığı ile kamuoyuna duyurduğu ve Müzakere Süreci Taslağı’nda da yer alan " Hem devleti, hem PKK’yi süreci zorlayacak yaklaşımlar konusunda uyaracak ve ombudsmanlık görevi yapacak bir izleme kurulunun oluşturulması, İmralı'da kendisiyle görüşmeler yapılması halinde bütün bu görüşmeleri takip edecek, planlayacak, notunu alacak bir sekreteryanın oluşturulması" adımlar, hükmet tarafından olumlu karşılanmıştı. Ancak, konu ile ilgili henüz adım atılmadı.
