Kırım'ın Rusya tarafından işgal ve ilhakı konusunda Kırım Tatarları neler hissediyor ve düşünüyor, Alman politikacılar bu konuda ne gibi açıklamalarda bulunuyorlar ve Kırım'ın geleceğini nasıl görüyorlar? Deutsche Welle bu konularda, Refat Çubarov ile konuştu.
DW: Sayın Çubarov, Alman Hür Demokrat Parti (FDP) lideri Christian Lindner'in Kırım krizine ilişkin söylediklerinin Ukrayna'da yoğun yansımaları oldu. Lindner'in ‘Kırım anlaşmazlığı dondurulsun‘ önerisine siz ne diyorsunuz?
Refat Çubarov: Ben Sayın Lindner'in açıklamalarına Kırım'ın yerli halkı sayılan Kırım Tatarları açısından bakıyorum. Kırım Tatarlarına uygulanan sistematik baskılar göz önünde bulundurulduğunda, Sayın Lindner'in Kırım krizinin çözümünü erteleme önerisi, Rusya'nın baskıları daha da sertleştirerek sürdürmesi için çağrı yapılması anlamına gelir. Sayın Lindner'in söyledikleri, Rusya'nın Kırım'da işlediği suçlara ilişkin günahların affedilmesi anlamına geliyor."
DW: Tam olarak hangi suçları kastediyorsunuz?
Refat Çubarov: Rusya'nın Kırım'daki askeri operasyonunun ilk günleriydi. 3 Mart‘ta Kırım Tatarlarından Reşat Ametov Simferopol'da ortadan kayboldu. 15 Mart’ta cesedi bir çukurda bulundu. Öldürülmeden önce vahşi biçimde işkence gördüğü belli oluyordu. Bu ilk kurbandı. Nihai işgalden sonra bunu diğer cinayetler takip etti.
Sekiz Kırım Tatarı iz bırakmadan ortadan kayboldu. Ve biz onlara ne olduğunu bugüne kadar aydınlığa kavuşturamadık. Geçen yılın ilkbaharında Kırım Tatarları Dünya Kongresi'nin Başkan Yardımcısı Ervin İbrahimov kayboldu. Bu olay olduğunda 30 yaşındaydı. Bu genç adamın akıbetini bilmiyoruz. İşgalden sonra, "aşırı eğilimli” oldukları suçlaması yöneltilen Kırım Tatarlarına karşı bir tutuklama dalgası başlatıldı. Benim Meclis'teki yardımcım Ahtem Çiygöz iki buçuk yıldır hapis yatıyor. 11 Eylül'de mahkeme kararı belli olacak. Rusya'nın meşru olmayan yoldan atadığı savcı sekiz yıl hapis cezası istiyor. Benim diğer yardımcım İlmi Umerov'un bugünlerde duruşması var. Sırf herkesin bildiği şeyi, Kırım'ın ilhakının uluslararası hukuka aykırı olduğu görüşünü kamu önünde söylediği için. Hakkında en az beş yıl hapis cezası talep ediliyor. Başka bir Kırım Tatarı da bundan daha birkaç gün önce 15 yıl hapse mahkûm edildi.
DW: Sayın Lindner Rusya'nın ilhakını kabul etmeksizin Kırım konusunun ‘dondurulmasını‘ öneriyor. Merkel, Macron, Poroşenko ve de Putin, Kırım değil Ukrayna'ya bağlı Donbas bölgesi üzerinde konuşuyorlar. Belki Sayın Lindner bir realiteyi dile getiriyor. Siz ne dersiniz?
Refat Çubarov: Realite, politikanın biçimlendirmek istediği gibi oluyor her zaman. Rusya'nın Ukrayna'nın doğusuna müdahalesi ile bu sorunun öncelik kazandığını, bu sorunun çözümünden sonra Kırım meselesine sıra geleceğini elbette ki söyleyebiliriz. Ama hedefimizin ne olduğunu şimdiden net bir biçimde ifade etmemiz gerekir. Bu hedef, Ukrayna'nın egemenliğinin uluslararası topluluğun tanıdığı sınırlara geri dönülerek yeniden tesis edilmesidir.
Önce Ukrayna'nın doğusu konusunda konuşmak istediğimizi söyleyip, sonra Rusya'ya uygulanan yaptırımları kaldırma, daha sonra da Putin‘i Kırım üzerine görüşme masasına davet etme konusu dile getiriliyor… Biz eğer şimdiden Kırım konusundaki net hedefimizi dile getirmezsek, o takdirde Putin‘i bugün yapmakta olduğu şeyleri devam ettirmesi yönünde cesaretlendirmiş oluruz.
Refat Çubarov, Ukrayna ‘ya bağlı özerk Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı, ayrıca Ukrayna milletvekili. Rus makamları Kırım'ın Rusya tarafından işgal ve ilhak edilmesine en fazla karşı çıkan kişi olarak Çubarov’un, ailesinin ve evinin bulunduğu Kırım'a girmesine izin vermiyor. KTMM, Kırım’ın işgalinden sonra Rus makamları tarafından feshedilmiş ve yasaklanmıştı. Refat Çubarov ile DW'den Eugen Theise konuştu.
