İnsan vücudu D vitaminini öncelikle güneş ışınlarının yardımıyla üretmektedir. Bu ışınlar olmasaydı, vücudumuzda yeteri kadar D vitamini bulunmazdı. Ayrıca sağlıklı beslenmeyle de bir miktar D vitamini üretmek mümkün. Örneğin yağlı balıklar, mantarlar ve süt ürünleriyle.
Kuzey yarımküredeki pek çok insanda özellikla kış aylarında bariz bir D vitamini eksikliği görülüyor. Bu da kemik erimesi ve kemik eğriliği gibi bazı önemli hastalıklara neden olabiliyor. Ayrıca bağışıklık sistemi de zayıflıyor ve enfeksiyonlara karşı bünye daha savunmasız hale geliyor.
Kronik hastalık riski artıyor
Vücutta yetersiz miktarda D vitamini bulunmasının neden olabileceği sorunlar bunlarla sınırlı değil. Tip 2 diyabet, kalp ve dolaşım rahatsızlıkları, hatta kanser riskini önemli oranda artırıyor. Ayrıca kısaca MS olarak bilinen Multipl skleroz (çoklu sertleşim) adlı nörolojik hastalık ile D vitamini eksikliği arasındaki bağlantı da bilim insanları tarafından çok yönlü olarak olarak araştırılıyor. Bazı araştırmalarda MS hastalığının tedavi sürecinde yapılan yoğun D vitamini takviyesinin, hastalığın ilerlemesini yavaşlattığı, hatta kısmen gerilemesine neden olduğu görüldü.
D vitamini eksikliği olup olmadığının basit bir kan testiyle anlaşılabileceğini kaydeden Münih'deki Helmholz Araştırma Merkezi Epidemiyoloji Enstitüsü uzmanlarından Dr. Barbara Thorand "Bu testte, D vitaminin karaciğerde üretilen şekli olan 25 Hidroksi Vitamin D'nin yoğunluğuna bakıyoruz. 50nmol/L ya da 20ng/ml değerleri ideal bir D vitamini tedariki anlamına gelmektedir" diyor.
Yaşlandıkça vitamin eksikliği artıyor
Barbara Thorand başkanlığında yapılan bir araştırma çarpıcı veriler ortaya koyuyor: Buna göre Almanya'daki yaşlı insanların yarıdan fazlasından D vitamini eksikliği görülüyor. Aslında bu sorunun herkesi kapsadığını belirten Thorand, yaşlı insanlarda bunun daha bariz şekilde ortaya çıkmasını ise şöyle açıklıyor:
"İnsan cildi, ilerleyen yaşla birlikte güneş ışınlarından D vitamini üretme yetisini kaybediyor. Bu nedenle de 65 yaş üstü kişilerin, hayatî öneme sahip D vitaminini yeterli miktarda alamama tehlikesi çok daha yüksek."
Aşırı doza dikkat!
D vitamininin en önemli işlevlerinden biri de vücuttaki kalsiyum emilimini düzenlemek. Kalsiyum, kemiklerimizin en önemli bileşenlerinden birini oluşturuyor. Dr. Barbara Thorand, tam da bu noktada, gıda takviyesi olarak alınan D vitamini haplarının tehlikeli olabileceğine dikkat çekiyor: "Sürekli olarak yapılan yüksek dozdaki harici D vitamini takviyesi, kandaki kalsiyum seviyesinin aşırı yükselmesine neden olur. 'Hiperkalsemi' adını verdiğimiz bu durum, organ ve damarlarda kireçlenmeye neden olabilir. Bu da böbrek taşı oluşumu ve kalp krizi gibi rahatsızlıklara zemin hazırlayabilir."
Bu nedenle D vitamini takviyesi kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışılmasını tavsiye eden Barbara Thorand, son olarak şu bilgiyi aktarıyor: "Piyasadaki günlük maksimum 1000 IU doza sahip olan ilaçlarda aşırı doz endişesi yaşamanıza gerek yok".
Larissa Warneck
© Deutsche Welle Türkçe
