T24 Dış Haberler
ABD'de yasama organı Kongre'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi, Başkan Yardımcısı Mike Pence ve kabine üyelerinin kısa süre içinde 25. Madde'yi tetiklememesi durumunda bu hafta içinde ABD Başkanı Donald Trump'a yönelik azil sürecini başlatmaya hazırlanıyor.
Demokrat Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, meslektaşlarına bir 'ültimatom' mektubu yollayarak Trump'ı ülkeye 'acil' bir tehdit olarak nitelendirdi.
Pazartesi akşamı Temsilciler Meclisi, Pence'e "25. Madde'yi tetiklemesi çağrısında bulunan" ancak bağlayıcılığı olmayan bir tasarıyı görüşecek. Tasarının bu akşam tüm üyelerden destek almaması durumunda tasarı salı günü oylanacak. Pelosi, tasarı geçtikten sonra Pence'e Trump'ın başkanlık yetkilerini elinden alacak 25. Madde'yi tetiklemesi için 24 saat vereceklerini, aksi takdirde azil sürecini başlatacaklarını duyurdu.
Azil süreci ile ilgili bir zaman çizelgesi sunmayan Pelosi, "Anayasa ve demokrasimizi korumak için hızlı hareket edeceğiz, çünkü bu Başkan ikisine de mevcut olarak tehdit oluşturuyor" diye konuştu. Temsilciler Meclisi Başkanı, "Gün geçtikçe bu Başkan'ın demokrasimize saldırıları yoğunlaşıyor, o yüzden hemen harekete geçmeliyiz" dedi.
Pelosi, acil harekete geçilmesi çağrısının gerekçelerinden birinin Trump'ın 20 Ocak'ta görevi devredecek olması olduğunu ifade etti. Üst düzey Demokratlar, azil sürecinin hafta ortasında başlatılabileceğini dile getirdi.
Geçen hafta Trump yanlısı binlerce protestocu, Biden'ın seçim zaferini resmileştirecek oturum gerçekleştirilirken Kongre binasının çevresini kuşatmıştı. Bir grup protestocu Kongre'ye ev sahipliği yapan Kapitol Binası'nın içine girdi. Olaylarda 4 kişi hayatını kaybetti. Kapitol'de güvenlik sağlandıktan sonra oturum devam etti ve Biden'ın zaferini resmileştiren Seçmenler Kurulu oyları sayıldı.
TIKLAYIN | Seçim sonuçlarını kabul etmeyen Cumhuriyet'çiler ayaklandı; işte saat saat ABD'de tarihi baskın
25. Madde nedir?
John F. Kennedy'nin öldürülmesinden sonra oluşturulan 25. Madde, mevcut başkanın görevini yapamayacak hale gelmesi durumunda görev değişikliği yapılabilmesini hedefliyor.
Maddenin 4.bölümü, başkanın görevi yürütemeyecek hale gelse bile görevi bırakmayı kabul etmemesi durumunda yapılabileceklerden söz ediyor.
Bazı uzmanlara göre 25. Madde yazılırken Kongre üyeleri fiziksel ve ruhsal problemlerden söz ediyordu.Bazı akademisyenler ise maddenin görevdeki başkan "ülkeye tehlike oluşturmaya başladığı zaman" kullanılabileceğini savunuyor.
25. Madde'nin tetiklenmesi için Pence'in ve kabinesinin çoğunun Trump'ın görevi devam ettirmeye uygun olmadığını iddia etmesi gerekiyor.
Trump bu durumda başkanlık yapabilecek durumda olduğu itirazında bulunabilir. Yine Pence ve kabinenin çoğu bu iddiaya karşı çıkmazsa Trump iktidarda kalır. Pence ve kabine Trump'ın itirazına rağmen şikayetlerini sürdürürlerse son kararı Kongre veriyor. Kongre'nin iki kanadının üçte ikisi de Trump'a karşı oy kullanırsa Başkan, 25. Madde ile görevden alınır.
Trump azledilip görevden alınabilir mi?
Azledilmek başkanın görevden alınması anlamına gelmiyor. Azil süreci, Temsilciler Meclisi'nin Trump'a suçlama yöneltip bu suçlamaları Senato'ya göndermesinden ibaret.
Eğer Temsilciler Meclisi'nin 435 üyesi başkana suçlamaların yöneltilmesini kabul ederse dosya Senato'da görülüyor. Senato daha sonra başkanın suçlu olup olmadığını belirlemek için duruşmalar gerçekleştiriyor. Anayasa'ya göre bir başkanın suçlu bulunup görevden alınması için Kongre'nin üçte ikisinin oyu gerekiyor.
"Üst düzey suç ve kötü davranış"
Başkanların azledilmesi için "üst düzey suç ve kötü davranış" işlemiş olması gerekiyor. The Guardian'a konuşan ABD Anayasa profesörü Frank Bowman, Trump'ın halkı isyana teşvik etmekle veya ABD hükûmetini devirmeye çalışmakla suçlanabileceğini ifade etti. Bowman, Trump'a "Anayasa'ya sağdık kalmamak" gibi daha genel bir suçlama da yöneltilebileceğini ifade etti.
