Hürriyet yazarı Deniz Zeyrek, Türkiye ve ABD'nin Suriye politikalarını değerlendirdi. Zeyrek olası bir Afrin harekâtının kolay olmayacağını söyleyerek, " denklem çok zor bir denklem ve Suriye’ye olası bir harekât, gazetecilerin aktardığı senaryolar kadar kolay görünmüyor" dedi.
Zeyrek, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ve Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar'ın Moskova ziyaretiyle ilgili bir notun dikkatini çektiğini kaydederek notta yazan "Masadaki harita, İdlib’deki rejim yanlısı güçlerin ilerleyişini gösteriyor gibi..." bilgisini paylaştı.
Zeyrek'in Hürriyet'teki "Haritadaki detay ve Moskova ziyaretinin şifreleri" başlığıyla yayımlanan yazısı şöyle:
ABD’nin 1. Körfez harekâtını hatırlarsınız. CNN International televizyonundan taarruzu adeta canlı izlemiştik. Türkiye’nin Afrin’e operasyon yapıp yapmayacağına dair gelişmeleri izlerken de aynı hisse kapıldım.
İnternet ortamında bir “canlı harita” var. Açtığınızda dünya üzerinde yaşanan her türlü askeri gerilimle ilgili gelişmeleri üzerinde anbean görebiliyorsunuz.
Bu aralar o haritada en yoğun bölge Suriye.
Örneğin, haritada 18 Ocak günü Türkiye’nin Afrin’deki Rajo bölgesini tanklarla hedef aldığı, 18 Ocak’ı 19 Ocak’a bağlayan gece Tel Rıfat’ın güneyine topçu atışı yapıldığı gibi detaylar vardı.
Aynı şekilde, “Afrin’de, Rakka’da, Kobani’de Türkiye’nin olası Afrin operasyonu aleyhine yapılan gösteriler”; “Azez’de Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) mensuplarının Afrin operasyonu için yaptığı hazırlıklar”; “PYD/YPG’nin Türk Silahlı Kuvvetleri ve ÖSO’nun olası taarruzuna karşı Menbiç’e yaptığı yığınak”; “IŞİD’in son 48 saatte Hama kentinin kuzeyinde ilerleyerek muhaliflerin elindeki bazı köyleri alması”gibi detayları da o harita üzerinde görmek mümkündü.
Esas gündem İdlib?
Dün o haritaya bakarken, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ile MİT Müsteşarı Hakan Fidan’ın Moskova ziyaretiyle ilgili bir not dikkatimi çekti. Şöyle diyordu: “Masadaki harita, İdlib’deki rejim yanlısı güçlerin ilerleyişini gösteriyor gibi...”
Bu notu gördükten sonra Rusya Savunma Bakanlığı’nın ziyaretle ilgili paylaştığı fotoğraflara baktım. Gerçekten de Türk heyetinin en sağ tarafında masanın üzerinde “canlı harita” ile neredeyse aynı olan iki harita vardı.
Biri, Suriyeli muhaliflerin kontrolünde olan Abu Duhur Hava Üssü’nü ve etrafındaki rejim ordusu kuşatmasını gösteriyordu. Diğeri de rejimin kontrolündeki bir bölgede tamamen kuşatılmış muhaliflerin konumunu...
Haritanın ardından o bölgede son 48 saatte yaşanan gelişmelere de baktım. Rejim ordusu, 18 Ocak günü öğleden sonra Abu Duhur’un batısındaki iki köyü ele geçirmişti. Eğer rejim ordusu Abu Duhur’u alırsa, bu İdlib’deki Suriyeli muhalifler için büyük bir kayıp olabilir. Aynı saatlerde Rus Hava Kuvvetleri de muhaliflerin kontrolündeki Maarat Al Numan’ı bombalıyordu. İdlib şehrinin güneyindeki bir kan bankasının da rejim ya da Rusya ordusu tarafından vurulduğunu da unutmamak gerek.
İdlib-Afrin Denklemi
Bu detaylar, Orgeneral Akar ve Fidan’ın sadece Afrin operasyonunu görüşmek için Moskova’da olmadığını gösteriyor. Türkiye’den bir kaynağımın “Suriye ile ilgili çok teknik askeri ve istihbari konular görüşülüyor” ifadesi de bu düşüncemi destekliyordu. Zaten tek bir diplomatın olmaması da o masada konunun siyasi boyutunun konuşulmadığının kanıtıydı.
Belli ki masadaki Türk heyeti, Astana’da ve Soçi’de varılan anlaşmalara rağmen Rusya ile Esad’ın İdlib ve çevresinde sürdürdüğü “harita değiştiren operasyonlardan” çok rahatsızdı ve bu rahatsızlığı yine haritalarla muhataplarına aktarıyordu.
Başka bir Türk kaynağım “Ruslar Afrin konusunda işbirliği yapacak mı?” soruma yanıt verirken “Görüşmeler olumlu geçti” demekle yetindi.
Rus yetkililer ise İdlib konusunda çatışmaların İdlib’deki muhalif grupların saldırıları nedeniyle başladığını savunuyor.
Türkiye, “Afrin operasyonu” fikrini Fırat Kalkanı harekâtı başladığından beri dillendiriyordu. Ancak son iki haftada bu konudaki kararlılık en üst seviyede bütün dünyaya gösterilmeye başlandı.
Veriler hep birlikte değerlendirildiğinde, Türkiye’nin Afrin konusundaki tutumunun sadece PYD/YPG’yi dizginlemeyi değil, aynı zamanda Astana/Soçi müttefiki Rusya’nın İdlib konusundaki anlaşma tanımazlığını engellemeyi de hedeflediği anlaşılıyor.
Anlayacağınız üzere denklem çok zor bir denklem ve Suriye’ye olası bir harekât, gazetecilerin aktardığı senaryolar kadar kolay görünmüyor.
