Deniz Zeyrek
(Radikal - 30 Temmuz 2012)
YAŞ kaosuna karşı iki yol
Türkiye’nin çevresi ateş çemberi. Suriye’de olup bitenler, bölgedeki askeri hareketlilik, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) her zamankinden daha uyanık, dinamik ve vizyonlu olmasını gerektiriyor. TSK’nın bu vizyonunu gözden geçirecek, yeni dönem komutanlarını belirleyecek Yüksek Askeri Şûra (YAŞ), çarşamba günü toplanıyor. Toplantı öncesinde 362 general ve amiralin bulunduğu TSK’da 68 general ve amiral Balyoz, İnternet Andıcı, 28 Şubat ve Ergenekon gibi davalar nedeniyle tutuklu. Tutuklu subaylar arasında iki de orgeneral, yani YAŞ üyesi var. Toplantı öncesinde 2011’de yaşanana benzer bir istifa depremi ya da yeni bir ‘koltuk reformu’ beklenmiyor. Ancak, 19’u ‘temdit-(uzatma)’ süresi biten terfi sırasındaki 39 tutuklu general ve amiralin durumu baş ağrıtacak. Askerlerin sorunun çözümü için iki umudu var: Temditleri biten general ve amirallerden emeklilik dilekçesi alabilmek ve 6 Ağustos’ta görülecek duruşmada bazı general ve amirallerin tahliye edilmesi...
Şûrada, Genelkurmay Başkanlığı ve kuvvet komutanlıklarında değişiklik olmayacak. Emekliye ayrılacak tek orgeneral, Harp Akademileri Komutanı Aslan Güner olacak. Bu yüzden Kara Kuvvetleri’nde korgenerallikten orgeneralliğe yalnızca bir isim yükselecek. Kara Kuvvetlerinde bu göreve 10 talip var ama sadece 4’ü dışarıda: Korgeneral Ömer Necati Özbahadır, Korgeneral Galip Mendi, Korgeneral Raif Akbaş ve Korgeneral Mehmet Emin Alpman. Andıç davası nedeniyle tutuklu bulunan Eğitim Doktrin Komutanı Orgeneral Nusret Taşdeler’in durumu da karışık. Emekli edilirse orgeneralliğe yükselecek komutan sayısı ikiye çıkabilir.
Emekli olmazlarsa kaos
Uludere olayı ve Suriye açıklarında düşen uçak nedeniyle Hava Kuvvetleri üst yönetiminde bazı komutanların terfi ve durumları hakkında kritik kararlar alınabileceği söyleniyor. Ancak, orada da durum sıkıntılı. Örneğin tutuklu Orgeneral Bilgin Balanlı’nın emekliye sevk edilmesi beklenmiyor, çünkü (teammüller geçerli kalırsa) TSK’da ondan boşalacak orgenerallik koltuğuna oturabilecek şartları taşıyan havacı korgeneral mevcut değil. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda iki korgeneral de tutuklu. Dolayısıyla yeni korgeneral ataması yapılması mümkün değil. Bu da sonraki yıllarda DKK’nın terfi düzenini altüst edebilir.
Tutuklu general ve amirallerden 39’u terfi sırasında. TSK Personel Kanunu’nun 65. maddesinin ‘e’ bendi gereğince, bu subayların terfi etmeleri mümkün değil. 2010 ve 2011 YAŞ toplantılarında benzer durumda olanlar ‘beklemeye’ alınmıştı. Beklemeye alınması gereken 39 askerden 19’u bu yıl aynı rütbede 4 yılını dolduruyor. Yani TSK Personel Kanunu’nun 32. maddesine göre ‘bekleme süresi’ni tüketiyor. Ancak yine TSK Personel Kanunu’nun 65. maddesinin ‘i’ bendi gereğince davaları sonuçlanıncaya kadar, TSK kanunundaki bekleme süreleri ve emeklilik yasasındaki yaş hadlerinden muaf tutulmaları gerekiyor. Bu da sözkonusu isimlerin emekliye sevk edilemeyeceği zorunlu olarak temdit alacağı anlamına geliyor.
TSK, yine kendi kanunu gereğince 47’den fazla general ve amirali aynı anda ‘temdide’ alamıyor. 39 personel emekli edilemez ve yerleri vekâletle yürütülürse, yerlerine terfi yapılamayacağından dışarıda olup da temdit süreleri dolan ve bu yıl tutuklu bulunanlardan boşalacak bir rütbeye terfi etmesi gereken ‘dışarıdaki’ subaylar emekliye sevk edilecek. Dışarıdaki subaylardan sadece 8’i temdit alabilecek ve diğerleri tutuklular yüzünden uzatma ve terfi şanslarını yitirebilecek.
6 Ağustos beklenebilir
Genelkurmay Başkanı’nın Hasdal’ı ziyaret ettiği haberi hemen yalanlansa da tutuklu general ve amirallerin yakın çevresi, karargâhın Hasdal’dakiler, özellikle de temdit süresi bitenler üzerinde yoğun bir ‘emeklilik baskısı’ yaptığını ileri sürüyor. Söz konusu 19 general ve amiral kendi istekleriyle emekli olursa Genelkurmay derin bir nefes alacak. Zorla emekliye sevk durumunda ise olay mahkemede bitebilir. Geçmişte üç general ve amiralin açtığı davalarda askeri mahkemenin aldığı askerlerin lehine kararlar, durumun karmaşık bir hal almasına neden olmuştu. Eğer söz konusu general ve amiraller kendi istekleriyle emekli olmazlarsa, temdit listesinin açıklanması 6 Ağustos sonrasına bırakılabilir. Çünkü 6 Ağustos’ta kritik bir duruşma var ve söz konusu duruşmadan çıkabilecek tahliye kararları, YAŞ’ın elini kolaylaştırabilir. Örneğin temdit süresi dolmuş bazı general ve amiraller tahliye edildikleri gün emekliye sevk edilebilirler. Ya da tutuklu oldukları için görevleri vekâletle yürütülen bazı komutanlar tahliye olduklarında görevlerine iade edilebilir.
Terfi sırasındaki tutuklu komutanlar
KARA KUVVETLERİ
Korgeneraller: İsmail Hakkı Pekin, Nejat Bek, Korkut Özarslan, Mehmet Eröz, Tevfik Özkılıç, Yurdaer Olcan
Tümgeneraller: Ahmet Yavuz, Gürbüz Kaya, Salim Erkal Bektaş, Abdullah Dalay, İhsan Balabanlı, Berkay Turgut, Bekir Memiş, Fehmi Canan
Tuğgeneraller: M. Ali Yıldırım, Kasım Erdem, Lokman Ekinci, Gökhan Gökay
DENİZ KUVVETLERİ
Koramiraller: Mehmet Otuzbiroğlu, Kadir Sağdıç
Tümamiraller: Mücahit Şişlioğlu, Cem Gürdeniz, Fikret Güneş
Tuğamiraller: Abdullah Gavremoğlu, Ahmet Türkmen, İsmail Taylan, Nadir Hakan Eraydın, Serdar Okan Kırçiçek, Cem Aziz Çakmak, Levent Erkek, Mehmet Fatih Ilğar, Turgay Erdağ
HAVA KUVVETLERİ
Korgeneraller: Korcan Pulatsü, Ziya Güler
Tümgeneraller: Beyazıt Karataş, Güngör Kurubaş
Tuğgeneral: Mustafa İlhan
JANDARMA
Tümgeneral: Halil Helvacıoğlu
Tuğgeneral: Ali Aydın
