Politika

Dışişleri Bakanı Fidan, AGİT Bakanlar Konseyi Toplantısı'na katılacak

Zirve, Dönem Başkanı Malta’nın ev sahipliğinde Valetta’da düzenlenecek

04 Aralık 2024 13:00

T24 Haber Merkezi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye’nin kurucu üyeleri arasında yer aldığı AGİT’in 5-6 Aralık 2024 tarihlerinde Dönem Başkanı Malta’nın ev sahipliğinde Valetta’da düzenlenecek olan 31. Bakanlar Konseyi Toplantısı’na katılacak. 

Bu yılki toplantıya 57 üyeli AGİT’in 40’a yakın üyesinin Bakan düzeyinde katılım sağlaması öngörülüyor. Ayrıca AGİT’in Asyalı ve Akdenizli İş Birliği Ortakları'nın da toplantıya katılması bekleniyor.

Toplantıda, Avrupa-Atlantik ve Avrasya coğrafyasındaki güvenlik durumunun değerlendirilmesi, güncel sınamaların ele alınması ve AGİT’in gündemindeki konular ile işleyişine dair hususlar hakkında görüş alışverişinde bulunulması öngörülüyor.

Bakan Fidan'ın gündeminde ne var?

Dışişleri Bakanı Fidan'ın toplantının 5 Aralık’ta düzenlenecek ilk Genel Oturumunda hitapta bulunması da bekleniyor. 

Bakan Fidan'ın AGİT’in Avrupa'da güvenlik ve iş birliğine yönelik en kapsayıcı platform olduğuna dikkat çekerek teşkilatın Avrupa güvenlik mimarisinin bir unsuru olarak kalmaya devam etmesi gerektiğini belirtmesi; Türkiye'nin buna yönelik desteğinin altını çizmesi bekleniyor. Fidan ayrıca Türkiye’nin, Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine desteğini, adil ve kalıcı barışın sağlanması için diplomasi ve diyaloğa verdiği önceliği vurgulaması öngörülüyor. Ayrıca bu çerçevede, Fidan'ın Orta Doğu’da kalıcı barış ve istikrarın tesis edilmesinin önemine dikkat çekmesi bekleniyor. 

Feridun Sinirlioğlu'na AGİT Genel Sekreterliği yolu açıldı

2016-2023 yılları arasında Türkiye'nin BM Daimî Temsilciliği'ni yürüten ve 2015 Haziran seçimleri sonrası geçici hükûmette Dışişleri Bakanlığı'nı üstlenen kıdemli diplomat Feridun Sinirlioğlu’na AGİT Genel Sekreterliği yolu açıldı. Sinirlioğlu'nun genel sekreterliği görevinin 5-6 Kasım'da Malta'nın başkenti Valetta'da yapılacak AGİT Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı'nda bakanların onayına sunulması bekleniyor. 

2015’teki geçici hükûmette Dışişleri Bakanlığı görevini üstlenen Feridun Sinirlioğlu, Türkiye ve Yunanistan'ın Genel Sekreterlik için ortak adayı olmuştu. 

AGİT Daimi Konseyi’nin AGİT üyesi 57 ülkenin dışişleri bakanlarının onayına sunacağı yeni yönetim kadrosu, Sinirlioğlu’nun yanı sıra şu isimlerden oluşuyor:

AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi Direktörlüğü için Yunanistan Dışişleri Bakanlığı Hukuk Danışmanı ve Hukuk Dairesi Başkanı Maria Telalian; AGİT Ulusal Azınlıklar Yüksek Komiserliği için Hollanda’nın halen AGİT nezdindeki Büyükelçisi Christophe Kamp ve AGİT Medya Özgürlüğü Temsilciliği için halen AGİT’in Sırbistan’daki temsilcisi Norveçli Jan Braathu.

Türkiye de Yunanistan'ın AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi’nin Direktörlüğü’ne aday gösterdiği Mania Telalian destekleyeceğini açıklamıştı.

Aylardır çetin diplomatik müzakerelere sahne olan Genel Sekreterlik makamı için Sinirlioğlu’na rakip gösterilen adaylar arasında Arnavutluk Dışişleri Bakanı İlgi Hasani de dahil 12 isim daha bulunuyordu. Aslında Eylül ayında alınması beklenen karar, uzlaşma sağlanamaması nedeniyle Aralık toplantısına kalmıştı.

TIKLAYIN | Türkiye ve Yunanistan ortak aday göstermişti | AGİT'te liderlik seçimi: Süre doldu, anlaşma yok

Dönem başkanlığını Finlandiya devralacak

Bu yılki toplantıda ayrıca, AGİT Genel Sekreterliği dahil AGİT’teki dört üst düzey pozisyona (diğer üç üst düzeyli görevler: Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi Direktörü, Milli Azınlıklar Yüksek Komiseri, Medya Özgürlüğü Temsilcisi) yapılacak atamaların da ele alınması bekleniyor. 

Bakanlar Konseyi Toplantısı’nın ardından AGİT Dönem Başkanlığı’nı 2025 yılında Finlandiya
devralacak. Finlandiya’nın Dönem Başkanlığı, AGİT’in temelini oluşturan 1975 tarihli Helsinki Nihaî Senedi’nin 50. yıl dönümüne denk geliyor.

AGİT ve Türkiye

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı, Soğuk Savaş döneminde bloklar arasında düzenli diyalog zemini tesis etmek için gerginliği ve anlaşmazlık noktalarını azaltmak ve bu sayede Avrupa’da güvenliğin artırılmasını sağlamak amacıyla bir müzakere forumu ve konferanslar diplomasisi olarak ortaya çıktı. Söz konusu süreç, 1994 Budapeşte Zirvesi’nde alınan kararla AGİT’e dönüştü.

AGİT, esnek siyasi diyalog ve müzakere forumu yapısıyla, güvenliğin üç boyutunda (siyasi-askeri, ekonomi-çevre ve insani) ilke, norm ve standartlar geliştiriyor, yükümlülüklerin uygulanma durumlarını izliyor.

Türkiye, terörizm, polis faaliyetleri, sınır güvenliği ve yönetimi, ekonomi ve çevre konuları, hoşgörüsüzlük ve ayrımcılıkla mücadele, göç ve entegrasyon, insan ticaretiyle mücadele gibi alanlar başta olmak üzere AGİT çalışmalarına katkıda bulunuyor.

1999 yılındaki AGİT Zirvesi’ne Türkiye ev sahipliği yapmıştı. İstanbul’da gerçekleştirilen zirvede imzalanan Avrupa Güvenlik Şartı (İstanbul Şartı), 3/3 21. yüzyılda AGİT bölgesinin güvenlik, barış ve istikrarının güvence altına alınabilmesi için gerekli ilke ve yöntemleri belirlemişti.