Pazartesi günü Rusya’nın doğalgaz şirketi Gazprom, Ukrayna'nın ödenmeyen borçlarını gerekçe göstererek, doğalgaz sevkiyatını durdurmuş ve ön ödemeli sisteme geçildiğini açıklamıştı. Ukrayna, Avrupa’ya Rus gazının taşınmasında transit ülke konumunda olduğundan, Avrupa’da da enerji darboğazı yaşanmasından endişe ediliyor. Federal Meclis Dış İlişkiler Komisyonu eski başkanı ve Alman Doğu Avrupa Çalışmaları Topluluğu’nun Başkanı Ruprecht Polenz, Rusya’nın gaz vanalarını ilk kez kapatmadığını söyleyerek şu açıklamayı yapıyor: “Avrupa’ya Rus gazının sevk edilmesi Rusya’nın da çıkarına. Sonuç olarak Rusya da doğalgaz gelirlerine muhtaç durumda. Bu, Ukrayna’nın eline müzakerelerde bir koz veriyor. Bu ihtilaf akılla çözülür. Ancak tarafların menfaatleri ve Rusya’nın Ukrayna’ya karşı doğalgaz kartını kullanması müzakerelerin zorlu geçeceğini gösteriyor.”
AB'nin arabuluculuk çabaları
Avrupa Birliği Komisyonu’nun enerjiden sorumlu üyesi Günther Oettinger, temmuz ayı ortalarına kadar Ukrayna ile Rusya’yı doğalgaz konusunda müzakerelere başlamaları amacıyla bir araya getirmeyi hedefliyor. Oettinger, Ukrayna’nın 1 milyar dolarlık borcunun hemen havale edilmesini ve bin metreküplük doğalgaza 300 ila 385 dolar arasında fiyat biçilmesini öngören bir çözüm önerisi sundu. Ancak bu öneri ne Ukrayna’dan ne de Rusya’dan kabul gördü. Bu konunun oldukça siyasi olduğunu vurgulayan Oettinger, Rusya için esas meselenin doğalgaz borcunu ödemesi olduğundan da pek emin olmadığını dile getirdi.
Alman Doğu Avrupa Çalışmaları Topluluğu’nun Başkanı Polenz, AB’nin arabuluculuk faaliyetlerini sürdürmesi gerektiği görüşünde. Polenz, “Avrupa Birliği, şu ana kadar yürütülen fakat başarısızlığa uğrayan müzakerelerde, uzlaşma önerisinde bulundu. Bu yolda çalışmaya devam etmek gerekir. Ancak Avrupa Birliği’nin Rusya’ya doğalgazı koz olarak kullanmasına seyirci kalmayacağımızı göstermesi gerekiyor. Sadece gaz meselesi de değil, Ukrayna'daki ayrılıkçılar da Rusya’dan destek görüyor. Avrupa Birliği, Rusya’nın değişmeyen müdahaleci politikasına nasıl daha sert şekilde karşılık verilebileceğini düşünmek zorunda" diyor.
'Enerji bağımsızlığı bugünden yarına olmayacak'
Ruprecht Polenz’e göre, Avrupa'nın enerji güvenliği açısından en iyi çözüm Rusya’ya olan stratejik enerji bağımlılığını azaltmak. Rusya-Ukrayna gerginliği ve Kırım’ın ilhakının Avrupa’ya bu konuda açık bir mesaj verdiğini söyleyen Polenz şu değerlendirmeyi yapıyor: “Bu orta ve uzun vadeli politikayla ilgili. Enerji dönüşümü, enerji tasarrufu için alınacak önlemler ve enerji tedarikçilerinin çeşitlendirilmesi de buna katkı sağlar. Yakın bir zamanda ABD’den enerji ithal etmeye başlayabiliriz. Fakat bu önümüzdeki kış olmayacak, daha uzun zaman alacak.”
Öte yandan kısa bir süre önce Çin’le 30 yıllık enerji sevkiyatı anlaşması imzalayan Rusya ise 2018 yılından itibaren komşu ülkeye gaz ithal etmeye hazırlanıyor. Çin'in ilk ödemeleri yapmaya başladığı belirtiliyor. Gazprom, Çin'den ilk aşamada 25 milyar dolarlık ödeme bekliyor.
