Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Doğum Yardımı Yönetmeliğinde, 1 Ocak 2025 ve sonrasında doğan çocuklar için yeni destekler ve uygulama esaslarını netleşti. Yönetmelik, doğum yapan Türk vatandaşlarına yönelik maddi destekleri genişletiyor.
Yönetmeliğe göre, ilk çocuk için tek seferlik 5 bin TL, ikinci çocuk için aylık 1500 TL, üçüncü ve sonraki çocuklar için ise aylık 5 bin TL ödeme yapılacak. Ödemeler, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmadan, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu üzerinden gerçekleştirilecek.
Başvurular, e-Devlet ve bakanlıkça belirlenen diğer kanallar aracılığıyla yapılacak. Doğum yardımına hak kazanmak için, annenin veya babanın Türk vatandaşı olması ve Türkiye’de ikamet etmesi gerekiyor.
5 yaşına kadar destek
İkinci ve sonraki çocuklar için doğum yardımı ödemeleri, çocuğun 5 yaşını dolduracağı aya kadar sürecek. Doğum yardımı başvurusu, ilk çocuk için doğum tarihinden itibaren 12 ay, diğer çocuklar için ise 5 yaşını tamamlayana kadar yapılabilecek.
Haczedilemeyen ödeme, vatandaşa doğrudan ulaştırılacak
Yönetmelik kapsamında yapılan doğum yardımı ödemeleri, hiçbir şekilde haczedilemeyecek. Hak sahibinin vefatı, çocuğun kurum bakımına alınması veya vatandaşlığın kaybedilmesi gibi özel durumlarda ise ödemeler kesilebilecek ya da yeni hak sahibi tarafından devam ettirilebilecek.
Asılsız başvurulara ceza
Gerçeğe aykırı beyanda bulunarak haksız yere doğum yardımı alan kişilerin, bu ödemeleri faiziyle birlikte geri ödemesi gerekecek. Bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen hak sahipleri hakkında da yasal işlem yapılabilecek.
Başvurular 30 gün içinde yapılacak
Yeni düzenlemeye göre, 1 Ocak 2025 tarihinden sonra doğan çocuklar için ilk 30 gün içinde başvuru yapılmaması durumunda, doğumun gerçekleştiği aya dönük ödeme yapılamayacak.
Ancak ilk 30 gün içinde yapılan başvurularda geriye dönük destek alınabilecek.
Doğum yardımı başvurusu nasıl yapılır?
Doğum Yardımı başvurusu, canlı doğumun gerçekleşmesinin ardından ilgili nüfus müdürlüğünde çocuğun Kimlik Paylaşım Sisteminde (KPS) kayıt işlemi yapıldıktan sonra "Doğum Yardımı Başvuru Dilekçesinin” eksiksiz olarak doldurulması ve imzalanmasının ardından şahsen, iadeli taahhütlü posta veya kargo yoluyla yapılır.
Başvurular, Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri ya da Sosyal Hizmet Merkezlerine yapılır. Her ne statüde olursa olsun (hizmet alımı yoluyla istihdam edilenler dâhil) kamu kurum ve kuruluşlarınca istihdam edilen personel çalıştığı kuruma başvurur. Yurtdışında yaşayanların başvuruları ise Büyükelçilik ve Konsolosluklarca alınır. Yurtdışında yaşayanların Türkiye’de bulunmaları halinde ise herhangi bir Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü ya da Sosyal Hizmet Merkezine başvurmaları mümkündür.
|
Yönetmelik ile birlikte 5 Mayıs 2015 tarihli eski doğum yardımı yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.
Yeni sistemle birlikte, ailelerin çocuk sahibi olmaya teşvik edilmesi ve çocuklu ailelerin ekonomik olarak desteklenmesi amaçlanıyor. (DHA)
