Gündem
BBC Türkçe

Dokuz grafikte Kuzey Kore hakkında bilmek istediğiniz her şey

Kuzey Kore hakkındaki istatistikler oldukça sınırlı ve büyük kısmı da varsayımlara dayanıyor. Peki bu veriler bize Kuzey Kore'deki yaşam hakkında nasıl bir fikir veriyor?

29 Nisan 2018 20:30

ABD ve Kuzey Kore karşılıklı tehditlerin dozunu artırırken, tırmanan bu gerilimin Kuzey Kore halkı üzerinde nasıl bir etki yarattığı konusunda pek de fikir sahibi olamıyoruz.

Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'un tüm ülke üzerinde kurduğu baskı hem ülkede yaşayanları izole ediyor, hem de Kuzey Kore'nin dış dünya tarafından gerçek anlamda anlaşılmasını neredeyse imkansız hale getiriyor.

Kuzey Kore hakkındaki istatistikler oldukça sınırlı ve büyük kısmı da varsayımlara dayanıyor. Peki bu veriler bize Kuzey Kore'deki yaşam hakkında nasıl bir fikir veriyor?

Kim Il-sung, Kuzey Kore'yi 1948'de kurmuştu. Kim ailesi bir hanedanlığa dönüşerek o günden bu yana ülkeyi idare eder hale geldi. İktidar babadan oğula geçiyor.

Aynı dönem içerisinde Güney Kore'de altı cumhuriyet denemesi yapıldı, bir devrim yaşandı, askeri darbeler oldu ve ülke demokratik seçimlerle şekillenen bir idare biçimine doğru evrildi. Toplamda 12 cumhurbaşkanı 19 dönem boyunca görev yaptı.

Üç milyon cep telefonu size çok yüksek bir sayı gibi gelebilir. Ancak 25 milyon nüfuslu Kuzey Kore'de bu sayı her 10 kişiden sadece birisinin telefonu olduğu anlamına geliyor. Cep telefonu kullananların büyük kısmı da başkent Pyongyang ve çevresinde yaşıyor.

Ülkede tek bir cep telefonu operatörü var: Koryolink. Kuzey Kore'nin cep telefonu pazarı sınırlamalarla çevrili olsa da büyümeye devam ediyor.

Şirket başta Mısırlı telekomünikasyon şirketi Orascom ile ortaklık halinde kurulmuştu.

Ancak 2015'te Orascom Kuzey Kore'nin rakip bir operatör olan Byol'u geliştirdiğini fark etti. Ardından da yatırımcılarına 3 milyon abonenin kontrolünü yitirdiklerini açıklamak zorunda kaldı.

Cep telefonlarının azlığının yanı sıra internete erişim sorunu da var. Kuzey Koreliler, ülkenin tamamen devlet kontrolündeki 'özel interneti' dışında bir erişime sahip değil.

Kulağa şehir efsanesi gibi gelebilir ama yapılan araştırmalar Kuzey Koreli erkeklerin ortalama boyunun Güney Koreli erkeklerden daha kısa olduğunu gösteriyor.

Seul'deki Sungkyunkwan Üniversitesi'nden Profesör Daniel Schwekendiek, Kuzey Kore'den Güney'e geçen mültecilerin boylarını ölçüp 3 ila 8 cm daha kısa olduklarını tespit etmişti.

Schwekendiek, boy farkının genlerle izah edilemeyeceğini, Kuzey ve Güney Korelilerin aynı ırktan olduğunu belirtiyor.

Mültecilerin görece daha kötü hayat koşulları nedeniyle iyi beslenemedikleri ve bu yüzden de boylarının kısa kaldığı tezini de reddediyor.

Kuzey Kore'de ortalama boyun daha kısa olmasının en temel nedeninin gıda sıkıntısı olduğu tahmin ediliyor.

Kuzey Kore'nin başkenti Pyongyang'dan gelen fotoğraf ve videolarda genelde geniş asfalt kaplı yollar görmek mümkün.

Ancak başkentin dışında çıkılınca durum çok daha farklı bir hal alıyor.

2006 verilerine göre Kuzey Kore'de 25 bin 554 km yol döşenmiş durumda. Ancak bu yolların sadece yüzde 3'ü asfaltla kaplı.

Ayrıca her 1000 Kuzey Koreliden sadece 11'inin araba sahibi olduğu sanılıyor. Bu da bir yerden bir yere gitmek isteyen Kuzey Korelilerin uzun otobüs kuyruklarında beklemek zorunda olduğu anlamına geliyor.

Kuzey Kore'nin ekonomisi kömür ihracatı ile ayakta kalabiliyor. Ancak bu kömür ticaretinin ekonomide nasıl bir etki yarattığını söylemek güç çünkü eldeki veri sadece kömürü satın alan ülkelerin açıkladığı rakamlardan ibaret.

Kuzey Kore'den en çok kömür satın alan ülke Çin'di. Ancak Şubat 2017'de kabul edilen yaptırımlarla bu ekonomik yaşam hattı da kesildi. Ancak bazı uzmanlar bu yaptırımın ne derece uygulamada olduğunu sorguluyor.

Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü'nden Kent Boydston, "Gemi gözlemciliği yapan birçok kişi var. Yaptırımların yürürlüğe girmesinden sonra da Çin limanlarındaki kömür terminallerine demirleyen Kuzey Kore gemileri gördüklerini söylüyorlar. Çin büyük ihtimalle kömür alımını azalttı ama tamamen bitirmedi." diyor.

1973'e gelinene kadar Kuzey ve Güney Kore'nin serveti birbirine çok yakındı.

1970'lerde Güney Kore yaptığı atılımlarla dünyanın önde gelen imalat ülkelerinden birisi oldu. Samsung ve Hyundai gibi küresel markalar yaratmayı başardı.

Kuzey Kore ise 1980'lerden itibaren katı devlet politikaları ile ekonomik açıdan yerinde saymaya başladı.

Her ne kadar Kuzey Kore nüfus bakımından dünyanın en büyük 52'nci ülkesi olsa da, asker sayısı bakımından dünyanın en büyük dördüncü ordusuna sahip olduğu sanılıyor.

Askeri harcamaların ülke milli gelirinin yüzde 25'ine tekabül ettiği düşünülüyor. Neredeyse tüm Kuzey Koreli erkekler askeri eğitimden geçiyor.

1990'lı yıllarda art arda gelen kıtlıklar, Kuzey Kore'deki ortalama ömrü kısalttı. Ancak bu etken gözardı edilse dahi, Kuzey Koreliler ortalama 12 yıl daha az yaşıyor.

Kuzey'de gıda sıkıntısı kalıcı vaziyette ve bu nedenle de Güney Koreliler çok daha uzun hayatlar yaşayabiliyor.

2017'de Güney Kore'deki doğum oranı rekor düşük seviyeye geriledi. Ülke neredeyse 10 yıldır doğurganlık oranlarını artırmak için yeni politikalar geliştirmeye çalışıyor.

Bebek bakım ücretleri ve doğum izni gibi teşviklere toplamda 70 milyar dolar harcanmış durumda.

Haber, değiştirilmeden kaynağından otomatik olarak eklenmiştir