Bilim / Teknoloji
BBC Türkçe

Dornaz Alfa: Prof. Dr. Ercüment Ovalı’nın 'Covid-19 ilacı' açıklamasıyla başlayan tartışmada kim, ne dedi?

Prof. Dr. Ercüment Ovalı dün akşam bir aydır üzerinde çalıştıkları "Dornaz Alfa"nın etkili olduğunu ve klinik testlere alınması gerektiğini açıkladı. Sağlık Bakanı Koca ise ilaç ve aşının stratejik bir iş olduğunu ve sosyal medya üzerinden yapılmaması gerektiğini söyledi.

17 Nisan 2020 20:14

Dünyada 2 milyondan fazla kişinin etkilendiği yeni tip koronavirüsün yol açtığı Covid-19'un tedavisinde etkili olabilecek ilaçla ilgili küresel çapta çalışmalar devam ederken, Prof. Dr. Ercüment Ovalı dün akşam bir aydır üzerinde çalıştıkları "Dornaz Alfa"nın etkili olduğunu ve klinik testlere alınması gerektiğini açıkladı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise bugün düzenlediği basın toplantısında Ovalı'nın açıklamalarını eleştirdi ve "İlaç ve aşı işi hem milli hem de stratejik bir iştir. Sosyal medya üzerinden yapılmaz" dedi.

Birçok uzman, Covid-19 karşı etkili aşı ve ilaç bulunmasının zaman alacak bir süreç olduğunu söylüyor.

Tartışma nasıl başladı?

Acıbadem Labcell Hücre Laboratuvarı ve Kordon Kanı Bankası Direktörü Prof. Dr. Ercüment Ovalı, dün akşam Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, bir aydır laboratuvarda üzerinde çalıştıkları ilacın etkili durduğunu ve klinik testlere başlanması gerektiğini söyledi.

https://twitter.com/ercumentovali/status/1250889637171810304

Ovalı'nın Dornaz Alfa olarak tanımladığı bu ilaç, kistik fibrozis tedavisinde kullanılan bir ilacın farmakolojik adı.

Ovalı, "15 Mart'ta başlayıp, 5 Nisan'da proje haline getirdiğimiz Dornaz Alfa projesine ait ilk sonuçları 23 Nisan'da açıklayacağız" dedi.

Ovalı, açıklamasıyla başlayan tartışmanın ardından bugün tekrar sosyal medya üzerinden mesajlar atarak, ilk sözlerinin "yanlış anlaşılmasının kendisini üzdüğünü" aktardı.

Ovalı, "Biz ilacın firma ve marka ismi vermemek için farmakolojik ismini kullandık. Amacımız molekülü biz bulduk demek değildi. Bizim acilen test edilmesini istediğimiz ve öngördüğümüz şey, bu ilacın Covid-19 hastalığı tedavi sürecinde yararlı olabileceği idi. Özetle biz bir ilaç bulmadık, biz bir ilacın Covid-19 tedavisinde kullanılabileceğini öngördük, ayrıca bugünlerde dünyada başka araştırmacıların da benzer düşünceleri olduğu görülmektedir" dedi.

Ovalı, ilacın Covid-19 tedavisinde kullanımı ve ilgili klinik araştırmaların gerçekleştirilmesi taleplerini Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı'na (TÜSEB) ilettiklerini de ifade etti.

Bakan Koca, konuyla ilgili ne dedi?

Koca bugünkü basın toplantısında, Ovalı'nın açıklamalarıyla ilgili de değerlendirmede bulundu.

"Sözü edilen ilaç uluslararası bir ilaç firmasının patentli ilacı ve Türkiye'de ruhsatlı bir ilaç" diyen Koca, "Cümlelerimi özellikle seçerek kullanıyorum" dedi ve şöyle devam etti:

"Bu akciğerde tıkaç olan hastalara uygulanan ve bunda fayda görülen bir ilaç. Burada COVİD-19'la ilgili, bu ilacın faydalı olduğuna dair laboratuvar ve klinik çalışmaların da başladığını da biliyoruz. Biz Türkiye'de hem aşı hem de tedaviyle ilgili, COVİD-19'a özel, tüm çalışma yapan üniversite ve kurumlara çağrıda bulunduk.

"Bununla ilgili ilgili merkeze de 23 Mart'ta 'Aşı ve tedavi ile ilgili herhangi bir çalışmanız varsa bunu projelendirip bize başvurun.' dedik. Oradan bize başvuru gelmedi. Dünyada araştırmanın nasıl yapılacağı bellidir. Sosyal medya üzerinden insanların umudu ile oynanamaz.

"İnsanlığa faydalı çalışma yapan herkes bizim için kıymetlidir. Araştırma ve çalışmaların nasıl yapıldığı da çok iyi bilinir. Klinik araştırma için 23 Mart'ta bizim çağrımıza cevap verilebilirdi, klinik araştırma yapılır ve devamında da ne yapılırsa yapılırdı. İlaç ve aşı işi hem milli hem stratejik bir iştir. Sosyal medya üzerinden yapılmaz. Uluslararası firmanın bir ilacı böyle umutlar tüketilerek ifade edilemez."

laboratuvarda çalışan bilim insanı
Getty Images

Uzmanlar ne diyor?

Covid-19'a karşı etkili olacak aşı ve tedavide kullanılacak ilaç bulma çabaları küresel çapta devam ediyor.

Şu anda dünyada farklı ilaçlar üzerinde çalışmalar devam ediyor ve bazılarında da deneme aşamasına geçilmiş bulunuyor.

Bunlar arasında Ebola'ya karşı geliştirilme aşamasında olan Remdesivir, HIV ilacı Lopinavir/ritonavir, sıtma ve eklem iltihabı gibi belirli bağışıklık sistemi rahatsızlıklarında kullanılan Klorokin ve hidroksiklorokin ve MS gibi hastalıkların tedavisinde kullanılan interfenon beta sistemik interferonlar yer alıyor.

https://twitter.com/uosseker/status/1250906416686211075

Bu hafta içinde BBC Türkçe'nin konuyla ilgili sorularını yanıtlayan Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi'nde Doç. Dr. Urartu Şeker, aşının en erken bir yıl sonra bulunabileceğini ve yeni bir ilaç bulmanın bu kadar kısa bir sürede 'imkansız' olduğunu söylemişti.

Şeker, bugün Twitter üzerinden yaptığı açıklamada da Covid-19 tedavisi için çok sayıda ilaç adayının olduğunu ve Dornaz Alfa'nın da bunlar arasında yer aldığını belirtti.

Koronavirüs
BBC

Haber, değiştirilmeden kaynağından otomatik olarak eklenmiştir