T24 Kültür Sanat
Erdoğan Aydın’ın yeni kitabı “Yanlış İliklenen Düğme / Geçmişle Gelecek Arasında Cumhuriyet” SRC Yayınları’ndan çıktı. Kitabın kısa sürede ikinci baskısını yaptığı bildirildi.
Aydın, kitabın Giriş bölümünün ilk cümlesinde bu çalışmayı yapmaya neden ihtiyaç duyduğunu şöyle özetliyor:
“Bu kitap, 100. yılında Cumhuriyet’in, artık daha da ötelenemez hale gelen muhasebe gereksinimini karşılamaya çalışıyor.”
Yine Giriş bölümünün sonlarında Aydın bu muhasebeyle neyi kastettiğini şu şekilde ifade ediyor:
“… Cumhuriyet’i demokrasi ekseninde irdelediğimiz oranda, bizi gerçek bir cumhuriyet ve doğru bir laiklik kavrayışından uzaklaştıran ezberlerimizden de özgürleşebileceğimizi göreceğiz. Bu kitap tam da bunu yapmaya çalışıyor.”
Erdoğan Aydın’ın resmi anlatının dışında bir Cumhuriyet muhasebesi yapmaya girişen “Yanlış İliklenen Düğme” kitabı üç ana bölümden oluşuyor.
Birinci bölümde “Demokratik Cumhuriyet’in İmkânları ve Tasfiyesi” başlığı altında 1920 Meclisi ve 1921 Anayasası ekseninde demokratikleşme sorunu ele alınıyor.
Bu bölümde Çerkes Ethem’in tasfiyesi, hilafetin ve saltanatın kaldırılması, Cumhuriyet Halk Fırkası’nın kurulması gibi alt başlıklar üzerinden kuruluş döneminde yaşanan sorunlar, milli egemenlik tartışmaları ve yaşanan ihtilaflar belgeler ve referanslarla anlatılıyor.
Kitabın “Emek ile Sermaye Arasında Cumhuriyet” başlıklı ikinci bölümünde ise kuruluş sürecine emek, toplumsal sınıflar ve ekonomi alanındaki tercihler perspektifinden bakılıyor. Erdoğan Aydın bu bölümde Cumhuriyet’in sol politikalar karşısındaki tutumunu tartışıyor, bunu yaparken Mustafa Suphi’lerin katline de değiniyor.
Üçüncü ve son bölümün başlığı ise “Kardeşlikten İnkâra Cumhuriyet’in Kürt Politikaları.” Adından da anlaşılacağı üzere bu bölüm bugün de çok tartışılan ve geçen yüzyıl içinde bir çözüme kavuşturulamayan Kürt sorunu ekseninde kuruluş döneminde yaşanan tartışmaları ele alıyor. Milli Mücadele’nin Kürtlere eşitlik vaadi ve daha sonra yaşanan 1925 isyanının ardından yeni Türkiye’nin şekillendirilmesi de yine bu bölümde yer verilen başlıklar arasında.
Başkaya: Türkiye’nin harika bir tahlili
Yanlış İliklenen Düğme’nin arka kapak yazısını kaleme alan Fikret Başkaya bu çalışmayı şu cümlelerle anlatıyor:
“Yetkin bir tarihçi ve sosyal analist olan Erdoğan Aydın, elinizdeki bu kitapta, ‘Millî Mücadele’ dönemi ve akabinde yaratılan Türkiye’nin harika bir tahlilini yapıyor. Bu tahlili, Cumhuriyet’in ‘kimsesizlere’ karşı nasıl kurumlaştığının çarpıcı bilgisiyle tamamlıyor. Resmî tarihin tevatürlerini birer birer ifşa ediyor… Tek parti-tek adam iktidarına giden yolun taşlarının nasıl döşendiğini gösteriyor… Türkiye’nin yüz yıldır niçin demokratikleşemediği sorununu aydınlatıyor.”
Erdoğan Aydın kimdir?
1957 yılında Düzce’de doğdu. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde öğrenim gördü. Özgür Gündem, Cumhuriyet ve T24 gibi çeşitli yayın organlarında köşe yazarlığı yaptı. Ayrıca İMC TV, Hayat TV ve Artı TV gibi kanallarda programlar hazırlayıp sundu. Özgür Üniversite Yönetim Kurulu üyesi olarak çalışmalarını sürdürüyor. Tarih ve araştırma dünyasına 1992 yılında yayımlanan İslamiyet Gerçeği adlı eseriyle adım atan Aydın, bu çalışmasıyla Turan Dursun Araştırma ve İnceleme Ödülü’nü kazandı. Dört cilt halinde yayımlanan bu eserde, “Kur’an ve Din”, “İslamiyet ve Bilim”, “İslamiyet Ahlak ve Kadın”, “İslamiyetin Ekonomi Politiği” başlıkları altında İslamiyet’in farklı yönlerini ele aldı.
Bu çalışmasını, 1994 yılında Nasıl Müslüman Olduk? adlı popüler araştırması takip etti. Ardından İstanbul’un fethini incelediği Fatih ve Fetih / Mitler ve Gerçekler (1997) ve Osmanlı İmparatorluğu’nu çözümleyen Osmanlı Gerçeği: “Nizam-ı Âlem”in Gayrı Resmi Tarihi (1999) kitapları yayımlandı.
2012’de, Osmanlı’nın I. Dünya Savaşı’na girme sürecini ve nedenlerini incelediği, Osmanlı’nın Son Savaşı: Turan Hayalinden Sevr’e adlı çalışması yayımlandı.
Bu çalışmalarının yanı sıra Erdoğan Aydın’ın, sempozyum tebliğleri ve makalelerinden derlenmiş, Milliyetçilik: Türkiye’nin Çıkmazı (2002), İslamcılık ve Din Politikaları (2002), Demokrasinin Dayanılmaz Ağırlığı (2005), Kimlik Mücadelesinde Alevilik (2005), Öteki Tarih (2007) isimli beş kitabı daha bulunuyor.
Yanlış İliklenen Düğme: Geçmişle Gelecek Arasında Cumhuriyet, Erdoğan Aydın’ın son çalışması.
|
