T24 Haber Merkezi
24 Haziran’daki Cumhurbaşkanlığı ve parlemento seçimleri yaklaştıkça araştırma şirketleri de seçime dair güncel anketlerini yayınlamaya devam ediyor. Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimine ilişkin yapılan çeşitli anketlerin sonuçları arasında adeta uçurumlar bulunması da 24 Haziran'a dair belirsizliği artıyor.
Seçimler öncesinde en çok üzerinde durulan ihtimallerden biri, mevcut Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın koltuğunu koruması ancak adayı olduğu ve AKP, MHP ve BBP'den oluşan Cumhur İttifakı'nın Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) çoğunluğu kaybetmesi. Bu ihtimal üzerinden tartışılan başlık ise böyle bir durum karşısında erken seçimin bir olasılık haline gelmesi durumunda, Erdoğan'ın Cumhurbaşkanlığı'na bir kez daha aday olup olamayacağı...
Erken seçim kararının alınmasının ardından Meclis’te görüşülen ve 25 Nisan günü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair, 7140 Sayılı Kanun’la Anayasa’da yapılan değişiklikle Meclis’in erken seçim kararı alması halinde cumhurbaşkanı ile milletvekili seçimlerinin ‘birlikte’ yapılacağı hükme bağlandı. Aynı değişiklikle, Cumhurbaşkanı’nın parlamentoyu feshetmesi halinde de seçimlerin aynı şekilde gerçekleşeceği belirtildi.
Anayasa’nın 101. Maddesi ise cumhurbaşkanının görev süresini beş yıl olarak tanımlıyor ve “Bir kimse en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilir” ifadesini içeriyor. Erdoğan, 24 Haziran’ın yanı sıra, 10 Ağustos 2014’te de Cumhurbaşkanlığı makamı için yarışmıştı.
Türkiye, 24 Haziran sonrasında Meclis yeniden milletvekillerini seçme yoluna giderse, Anayasa'ya göre sandıkta cumhurbaşkanını da bir kez daha belirlemesi gerekecek. Cumhurbaşkanlığı için halihazırda iki kez yarışan Erdoğan'ın bir kez daha aday olabilmesinin tek şartı ise, seçim çağrısının Meclis'ten gelmesi. Erdoğan, bu durumda Anayasa'nın 116. Maddesi'nde yer alan "Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir" ifadeleri uyarınca yeniden aday olabilecek.
Bloomberg haber ajansına verdiği mülakatta “Muhalefetin Meclis’te üstünlük sağlaması halinde seçimler yenilenir” dediği iddiasının ardından gündeme gelen Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum da tartışmalara dair Karar gazetesinden Elif Çakır’a gönderdiği notta, “Böyle bir tartışma açmak bırakın hukuku, temel siyasi bilgiden yoksunluğu işaret eder. Yeni sistemde CB’nin Meclis’i fesih yetkisi olduğu tespiti oldukça yanlıştır. Yeni sistemde ister Cumhurbaşkanı ister Meclis seçim yapılmasına karar verirse her ikisi de seçime gider. Yeni sistemdeki yetki, seçimlerin birlikte yenilenmesi yetkisidir” demişti.
FOX TV’de yayınlanan 'İsmail Küçükkaya ile Çalar Saat' programına konuk olan Avukat Ece Güner de 'bir kişinin en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebileceğini' söylemiş ve bu yüzden Erdoğan’ın Meclis’i feshettiği taktirde, 24 Haziran’dan sonra bir daha Cumhurbaşkanlığına aday olamayacağını vurgulamıştı.
"Erdoğan, Meclis'i feshederse yeniden aday olamıyor"
2017 Şubatı’nda OHAL KHK'sıyla görevine son verilen eski Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Anayasa Kürsüsü öğretim üyesi Murat Sevinç de konuya dair pazartesi günü diken.com.tr'de ‘’Hayret verici bir ‘anayasa’ yorumu!’’ başlıklı bir makale kaleme aldı.
Erdoğan’ın 2014 yılında 1982 Anayasası’nın 101’inci ve 102’inci maddelerine göre Cumhurbaşkanı seçildiğinin ve bu maddelere göre bir kişinin yalnızca iki kez, beşer yıllığına cumhurbaşkanı adayı olabileceğinin altını çizen Sevinç, Erdoğan’ın Meclis’i feshettiği bir senaryoda Cumhurbaşkanlığı'na yeniden aday olamayacağını söyledi.
16 Nisan referandumuyla kabul edilen anayasada da 101’inci maddenin “Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilir” fıkrasına dokunulmadığının altını çizen Sevinç, aynı değişikliğin TBMM ile cumhurbaşkanı seçimlerinin beraber yapılmasını yasalaştırdığını da belirtti.
Prof. Günday: Ancak seçimlerin yenilenmesine TBMM karar verirse bir daha aday olabilir
Türkiye’nin en önemli idare hukuku profesörlerinden Metin Günday da kişisel Twitter hesabından konuya dair yaptığı paylaşımda, kendisinin cumhurbaşkanı seçilmesi ancak Cumhur İttifakı’nın TBMM'inde çoğunluğu sağlamaması durumunda Erdoğan’ın seçimlerin yenilenmesi kararı alması halinde yeniden aday olup olamayacağını değerlendirirken, Anayasa’nnın Madde 101 ve Madde 115/3’e bakılması gerektiğini söyledi. Günday, “Üstelik, ‘Bir kimse en çok iki defa CB seçilebilir’ hükmü, 2017 Anayasa değişikliğinden önce getirilmiş olup, Sn.Erdoğan 2014'de seçildiğinde de vardı. Ayrıca Anayasa Madde 115/3'e göre; cumhurbaşkanı ikinci döneminde ancak TBMM seçimlerin yenilenmesine karar verir ise bir defa daha aday olabilir” dedi.
