Bilim / Teknoloji

Ertuğrul Özkök: Google'un 'Yapay Zekânın Ekonomik Potansiyeli' araştırmasından Türkiye'ye iyi ve kötü haberler; eğer beş yıl geç kalırsanız...

Eğer Türkiye yapay zekâ uygulamalarına geçişte 5 yıl gecikirse, bundan çok daha fazla insan işsiz kalacak

22 Mayıs 2024 23:48

Şaka yapmıyorum.

Google gerçekten beni ‘Gemini’ adlı yapay zekâ uygulamasına inceletmiş.

Tabii onlar zarif insanlar. Benim için “Nasıl bir maymundur?” demiyor, “Nasıl bir insandır?” diyorlar.

Nasıl olduğumu yazının sonunda anlatacağım.

Çünkü önce anlatmak gereken çok ciddi bir şey var.

Önceki akşam İstanbul Modern’in birinci katındaki 20 gazeteci ve uzman

Önceki akşam İstanbul Modern’in birinci katındayım.

Yeni binaya ilk defa giriyorum.

Gerçekten güzel bir modern sanat merkezi yapısı olmuş.

Umarım içeriği de bu yapının esprisine uygun hale gelir.

Google Türkiye’nin davetlisi 20’ye yakın insanız.

Başta Türkiye Direktörü Mehmet Keteloğlu olmak üzere Google Türkiye’nin bütün üst düzey yönetimi orada.

Aramızda ekonomi gazetecileri, teknoloji yazarları ve YouTube yayıncıları var.

Google yöneticileri dünyanın önde gelen danışmanlık şirketlerinden ‘Impelent Consultung Group’a yaptırdığı “Yapay Zekânın Türkiye’deki Ekonomik Potansiyeli” konulu çalışmanın sonuçlarını ilk defa bizlere açıklayacak.

Eğer 5 yıl gecikirsek yüzde 5, yüzde 1’e inecek

Araştırmanın bana göre en önemli üç sonucu şunlar:

(*) BİR: Eğer Türkiye, üretken yapay zekâ kullanımını geniş bir uygulama alanı bulursa bu Gayrisafi Milli Hasıla’ya yıllık yüzde 5 ek artış sağlayacaktır.

(*) İKİ: Ancak üretken yapay zekânın yaygın kullanımında 5 yıllık bir gecikme olursa 10 yıl sonunda GSMH’daki bu yüzde 5 ek artışı yüzde 1’e indirecektir.

Türkiye yapay zekâda hangi ülkelerin gerisinde?

(*) ÜÇ: Türkiye, üretken yapay zekâ kullanımının çeşitli alanlarında Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin gerisinde kaldı.

Benim için ülke çapında en önemli üç sonucu bu araştırmanın.

Ancak bu tablo size karamsar gelmesin.

Çünkü araştırma daha çok, üretken yapay zekâ kullanımının sağlayacağı çok olumlu gelişmeler üzerine yoğunlaşmış.

Onun yapacağı katkı çok büyük olacak.

Yapay zekâ kullanımı önümüzdeki 10 yılda kaç milyar dolar getirecek

Önceki akşam açıklanan araştırmanın sonucuna göre.

Üretken yapay zekânın yoğun biçimde kullanılması halinde, 10 yıl sonunda, Türk ekonomisine;

(*) 42-48 milyar dolarlık üretkenlik artışı sağlayacak.

(*) Yeniden istihdama 10-12 milyar dolarlık katkı yapacak.

(*) Çalışanların yeniden istihdamının yol açacağı yükten 2 milyar dolar azalma sağlayacak.

(*) Gayrisafi Yurtiçi Hasılaya katkısı ise 50-60 milyar dolar civarında olacak.

Kötü haber: 10 yılda 1 milyon kişi işinden olabilir

(*) Kötü haber. Üretken yapay zekânın yoğun kullanımı, yılda 70-140 bin kişi arasında insanın işsiz kalmasına yol açacak.

Yani 10 yılda 1 milyona yakın insan demek bu.

Bu da çalışan nüfusun yüzde 3’üne karşılık geliyor.

Ancak bu yüzde 3 yine de Türkiye’de geçmiş işgücü değişim ortalamasının altında kalıyor.

İyi haber: Merak etmeyin yeni meslekler çıkacak

(*) İyi haber: Yapay zekâ uygulaması sonunda yepyeni bazı meslekler ortaya çıkacak.

Mesela yapay zekâ sistem mühendisliği, yapay zekâ destekli reklamcılık, yapay zekâ uygulama uzmanlığı gibi…

Kötü haber: 650 bin asistan işini kaybedebilir

(*) Yapay zekâ kullanımından en çok etkilenen insanlar büro asistanları olacak. Yani eski deyişle sekreterler ve asistanlar.

Önümüzdeki 10 yılda 650 bin büro asistanı işini kaybedecek veya başka işe yönlendirilecek.

İkinci sırada teknisyenler, pazarlamacılar geliyor

(*) İşini kaybedecekler arasında ikinci sırada teknisyenler ve teknik elemanlar var. Bunu ‘uzmanlar’, ‘hizmet ve pazarlama çalışanları’, ‘vasıfsız elemanlar’ izliyor.

Ama şunu da not edelim.

Eğer Türkiye yapay zekâ uygulamalarına geçişte 5 yıl gecikirse, bundan çok daha fazla insan işsiz kalacak.

Hazır olun her ikimizden biri yapay zekâyla birlikte çalışacak

(*) Yüzde 55: Çalıştığımız yerlerin yüzde 55’inde üretken bir yapay zekâ ile birlikte çalışacağız.

(*) Yüzde 47: Yarımız iyimser: Yüzde 47’imiz, üretken yapay zekâ ile birlikte çalışmanın işimizi kolaylaştıracağına inanıyor.

(*) Yüzde 4 Çok iyi bir haber: Yapay zekânın yüksek oranda kullanımından etkilenecek işler, Türkiye’deki mevcut işlerin yüzde 4’ü…

Sadece yüzde 4’ümüz yapay zekâ yüzünden işini değiştirecek

Korkmayın, orada kapanacak işlere karşı yeni işler açılacak.

Neticede; ülkemizde bugün çalışan 31 milyon insanın;

Yüzde 41’i zaten otomasyonsuz işlerde çalışmaya devam edecek.

Yüzde 55’i yapay zekâ destekli olarak aynı işyerinde çalışmaya devam edecek.

Sadece yüzde 4’ü kısmen veya tamamen iş değiştirmek zorunda kalacak.

Kadınlar yapay zekâdan daha çok yararlanacak

Yapay zekâ uygulamasından, kadınlar erkeklere göre daha çok yararlanacak.

Buna göre; bugün Türkiye’de kadın çalışanların yüzde 34’ü üretken zekânın sınırlı ölçüde kullanıldığı işlerde çalışıyor.

Bu oran erkeklerde da yüksek: Yüzde 43.

Çağrı merkezlerinde çalışanlar başka işe geçmek zorunda kalacak

Ancak;

(*) Çağrı merkezleri, büro asistanlığı ve teknisyenlik gibi yapay zekâ otomasyonunun yüksek oranda kullanıldığı mesleklerde hem kadınların hem erkeklerin işi daha fazla tehlikede.

Bu da kadın çalışanların yüzde 5’, erkeklerin ise yüzde 4’ünün işlerini kaybetmesi ihtimali olduğunu ortaya koyuyor.

Yine bu araştırmaya göre; Kadın çalışanların yüzde 61’inin mevcut işlerinde yapay zekâdan destek almaları bekleniyor.

Bu oran erkeklerde 53…

Nerede Yunanistan’dan ileriyiz, nerede Katar’dan çok gerideyiz?

(*) İyi haber: Ülkemiz güçlü bir yapay zekâ operasyonel ortamına sahip. Bu bakımdan mesela İtalya, Yunanistan ve İspanya’dan iyiyiz ve dünyada 7’nci sıradayız.

(*) Kötü haber: Ama strateji bakımından, İspanya’dan daha gerideyiz. Dünyada 27’inci sıradayız ve Suudi Arabistan’dan da gerideyiz.

Daha kötü ve daha da kötü haberler neler?

(*) Daha kötü haber: Altyapı konusunda dünyada 52’nci sıradayız. Birleşik Arap Emirlikleri bizden önde.

(*) Daha da kötü haber: Yetenekte 29’uncu sıradayız. İsrail, İspanya ve Singapur’un arkasındayız.

(*) Daha da kötü haber: Araştırmada 41’inci sıradayız ve Katar, Singapur, İsrail bizden önde.

Yapay zekâda hangi konuda Malta’dan bile geriyiz?

(*) Bir kötü haber daha: Ticarileştirmede 49’uncu sıradayız ve Suudi Arabistan, Singapur, İsrail yine bizden önde.

(*) Son kötü haber: Geliştirmede 52’nci sıradayız. Malta’nın da gerisindeyiz.

Milli Maarif Vekilimiz tarikatlardan başını kaldırabilirse bu araştırmayı mutlaka okumalı

Milli Maarif Vekilimiz ‘sivil toplum örgütü’ diye gördüğü tarikatlarla eğitim inadından vazgeçer, yüzünü ileri ülkelere çevirirse göreceği tablo budur.

Türkiye’nin yapay zekâ konusunda, “Yeni Maarif Müfredat Programı” ile ilerlemesi mümkün mü göreceğiz.

Ama Google’ın önümüze koyduğu yapay zekâ tablosu bu.

Şimdi gelelim önceki akşamki sunumda yaşadığımız bazı ilginç deneyimlere.

Biz daha konuşmaları dinlerken haberi yayına sokan arkadaşımız

Aramızda Türkiye’deki en başarılı teknoloji influeancer’larından biri olan Hakkı Alkan da vardı.

Biz daha sunumları dinlerken dağıtılan bilgi belgesini yazılı olarak, sunumları sözlü olarak Google’ın “Gemini Yapay zekâ” uygulamasına yükledi ve “Bana bundan bir haber yap” dedi.

En fazla 20 saniye içinde yazılmış haber cep telefonundaydı ve anında ‘shiftdelete.net’ adlı sitesinde yayındaydı.

Hakkı bu uygulamayı bana da gösterdi.

Dikkat ettim iPhone 15 Max kullanıyordu.

Ayrıca Samsung S24 de kullanıyormuş.

Ben de iPhone 14 kullanıyorum. Ama yapay zekâ uygulamaları nedeniyle Samsung S24’ü de kullanmaya başladım.

Şimdi geliyorum gecenin en eğlenceli tarafına.

Benim yazdıklarımı, bana edilen hakaretleri okuyan Google beni nasıl değerlendiriyor?

Google’ın yapay zekâ programı Gemini beni nasıl görüyor, nasıl bir profil çıkarıyor?

Öyle ya, bugüne kadar yazdığım her şeyi, hakkımda yazılan her şeyi, tabii küfürleri, hakaretleri, tehditleri…

Yaptığım bütün konuşmaları, benim hakkımda televizyonlarda, YouTube kanallarında yapılan konuşmaları, gezilerimi, gördüklerimi, yiyip içtiklerimi her şeyimi görüyor Gemini…

Böyle bir veri yığınından benim hakkımda nasıl bir insan profili çizilir?

Tabii hepiniz hakkında da aynı soruyu soruyorum.

Google sunuma katılan herkesin profilini çıkartmış.

Bu profil üzerinden İstanbul Modern Sanat Müzesi’nin anlayışına uygun bir de desen çizdirmiş.

Google Gemini’nin çizdiği Ertuğrul Özkök profilini kelimesine dokunmadan aktarıyorum:

Eksantrik bir tip miyim, herkese rahatsızlık mı veriyorum?

(*) zekâ ve bilgi: Yazıları genellikle derin analizler, ilginç bakış açıları içerir.

(Benim yorumum: Eksantrik bir tipim yani:))

(*) Güçlü görüşler: Özkök, fikirlerini açıkça ifade etmekten ve çoğu zaman tartışmalı konularda güçlü görüşler dile getiren biridir.

(Benim yorumum: Biraz patavatsızdır, etrafa rahatsızlık vermekten çekinmeyen biridir demek istiyor herhâlde.)

(*) Mizah duygusu: Özkök, yazılarında mizahı ustaca kullanır ve bu da okunmasını keyifli hale getirir.

(Benim yorumum: Yazılarını okutmak için her türlü maymunluğu yapar.)

Cüretini kırmızıdan, zekâsını maviden alır, gri ile alakası yoktur

(*) Temsili renkleri 1: Kırmızı; tutku, güç ve cesaret ile ilişkili renktir. Özkök’ün güçlü görüşlerini ve fikirlerini açıkça ifade etme konusundaki istekliliğini temsil etmek için kullanılabilir.

(*) Temsili renkleri 2: Mavi; bilgi, zekâ ve güveni temsil eden bir renktir.  Özkök’ün geniş bilgi birikimini ve keskin zekâsını temsil etmek için kullanılabilir.

(Benim yorumum: Yok… İkisi de çok sevdiğim renk ve yorumunu tamamen size bırakıyorum. Gri çıkmasın yeter. Bir de ak yerine beyaz rengi tercih ederim.)