Ertuğrul Özkök | Zamanın Ruhu
Bugünlerde hangi arkadaşımla buluşsak o konu geliyor.
Netflix’in “Baby Reindeer” adlı dizisi.
Dün akşam itibariyle Netflix’in İngilizce TV serileri içinde 1 numaradaydı.
22-28 Nisan tarihleri arasında diziyi 22 milyon kişi seyretti.
Diziyi ben de büyük ilgiyle izledim.
Bence İngiliz drama sanatının çok güzel örneklerinden biri.
Çok hassas bir konuyu, banalliğe düşmeden, klişe bakış tuzağına düşmeden çok başarılı biçimde işlemiş.
Baby Reindeer dizisinden bir kare
Dizinin üçüncü bölümünde Türkiye'ye büyük sürpriz
İşte o dizinin üçüncü bölümünde benim için büyük diyebileceğim bir sürprizle karşılaştım.
Jenerik bölümünde karşıma çok iyi bildiğim bir müzik çıktı.
Vivaldi’nin “Sposa Son Disprezatto” adlı aryası.
Çok sevdiğim, çok dinlediğim bir arya bu.
Beni şaşırtan dizide bu aryayı söyleyen soprano oldu.
Oya Ergün…
Oya Ergün'ün 2019'da yayınlanan albümünden
2019 yılında ilk arya albümü yayınlanmıştı.
Albümün adı “Baroque Lace"di.
Galiba Türk medyasında Oya Ergün’le ilgili ilk yazıyı yazan ben oldum.
Bazılarını bildiğim ve çok sevdiğim, bazılarını ise hiç bilmediğim harika parçaları, harika bir şekilde söylemişti.
O parçalardan özellikle Vivaldi’nin “Sposa Son Disprezatto"yu çok sevmiştim.
Zaten albümün en çok dinlenilen parçası da o olmuştu.
Cecilia Bartoli ve Monserrat Cabale gibi devler varken niye o?
Şaşırmamın nedeni şu oldu...
Bu parçayı Cecilia Bartoli, Monserrat Caballe gibi dev sanatçılar söylemişti.
Bartoli’nin bütün icraları içinde en çok dinlenen iki aryasından biriydi.
Durum böyleyken dizinin yapımcılarının henüz pek tanınmayan bir Türk sanatçısını tercih etmeleri şaşırtıcıydı ve buna çok sevindim.
Opera sanatçısı Cecilia Bartoli
Aslında şarkının gerçek bestecisi Vivaldi değil
Aslında bu parça müzik tarihinde çok tartışmalı bir yere sahip.
Vivaldi’nin Bajazet Operası'nın bir aryası.
Ancak bu parçanın bestecisi Vivaldi değildi.
Gasparini’nin bir eseriydi.
Vivaldi bazı operalarında kendi bestelemediği bazı şarkıları da kullanmıştı.
Vivaldi, kötü karakterlerin söylediği şarkılarda başkasının bestelerini alırdı
Hatta iyi karakterlerin söylediği aryaları kendisinin bestelediği, kötü karakterlerin söylediği şarkıları ise başka bestecilerden aldığı söylenir.
Sposa Son Disprezza, operada kötü bir karakter olan Irena tarafından söylenir.
Bunun Vivaldi’ye mâl edilmesinin bir sebebinin Cecilia Bartoli olduğunu okumuştum.
Çünkü İtalyan bestecilerinden yaptığı bir albümde bu şarkıyı söylemiş ve bestecisi olarak Vivaldi’nin adını yazmıştı.
I. Beyazıt'ın Timur'a esir düşmesini anlatıyor
Bajazet Operası'nın bizim açımızdan önemli bir yanı da Osmanlı Padişahı I. Bayezit’in, Timur tarafından esir alınmasını anlatır.
O bakımdan bunu bir Türk sopranonun söylemesi de ayrıca hoşuma gitti.
Ahmet Güneştekin'in Bakü sergisinin açılışında söylemişti
Ahmet Güneştekin’in 2019 yılında Bakü’de açılan sergisi için verilen davette söylemişti bu parçayı ve herkesi hayran bırakmıştı.
O günlerde eşinin işi dolayısıyla Bakü’de oturuyorlardı.
Cecilia Bartoli ve Monserrat Caballe gibi iki dev soprano varken seçilen bu Türk sopranosunu eminim bu dizi sayesinde bütün dünya tanıyacak.
Filmlerin unutulmaz hale getirdiği aryalar
Bazen bir film bir aryayı unutulmaz hale getiriyor.
Mesela Jean Jacques Beneix’nin “Diva” filminde kullanılan Maria Callas’ın “La Wally” adlı aryası dünyada birçok insanın şahsi playlistlerine girdi.
Keza "Phidelphia" filminde kullanılan Maria Callas’ın “Mamma Morta’sı…”
Eminim bu dizi sayesinde dünyada çok insan Oya Ergün ve bu parçayı tanıyacak…
Oya Ergün artık Londra’da oturuyor...
Telefonla arayıp kutladım ve bunun nasıl olduğunu sordum.
Opera sanatçısı Montserrat Caballe
"Yapımcım belki Bartoli'yi veya Caballe'yi seçerler diye önce bana söylememiş"
Şarkının dizide kullanılmasının hikayesini Oya Ergün şöyle anlattı:
“Ahenk Müzik adlı bir şirketle çalışıyorum. Believe Music Production’dan Joe Stanowski-Jovan adlı bir yapımcı arayıp, ‘Bir dizide kullanmak üzere müzikler seçiyoruz. Sizin Baroque Lace adlı albümünden şarkılar da değerlendirme havuzumuzda’ demiş. Ahenk Müzik bunu bana hiç söylemedi. Bu tür olaylarda iş gerçekleşinceye kadar sanatçıya bir şey söylemezlermiş. Çünkü dizide kullanılacak arya için Cecilia Bartoli, Monserrat Caballe, Angelina Georgiou gibi dev sanatçıların aynı şarkıyı yorumları var. Onlardan birini seçebilirler diye düşünmüş ve bana haber vermedi. Dizi yayına girmeden çok kısa süre önce arayıp ‘Sizin parçayı kullanıyoruz’ demişler. Şimdi dünyanın bir çok yerinden mesajlar alıyorum. Diziden Shazam'layıp beni buluyorlar.”
Parça gerçekten çok güzel. Aryadan hoşlanmayan, aryayı kendine uzak hisseden insanların bile rahatlıkla dinleyeceği bir eser bu. Ve Oya Ergün gerçekten çok iyi söylüyor.
Netflix'te yayınlanan Baby Reindeer dizisinden bir kare
Dizinin soundtrack'indaki çok ünlü öteki şarkılar
Dizide kullanılan müzikler arasında bir dönemlere damgasını vurmuş birçok şarkı daha var.
(*) Mesela Bee Gees’in 1968 yılından beri hiç bıkmadan dinlediğim “I Started a Joke” şarkısı
(*) Dusty Springfield’in 1960’ların ikinci yarısında dünya listelerinin hepsinde 1 numaraya kadar çıkmış şarkısı “You Don’t Have to Say You Love Me”
(*) Patsy Cline’ın “Sweet Dreams Of You"su
(*) The Turtles’ın, gençlik şarkılarımdan, “Happy Together"ı
(*) King Crimson’un “I Talk To Wind"i
(*) Bronskie Beat’in “Smalltown Boy"u
(*) The Renagetes’in “Matelot’s"u
(*) Shoking Blue’nun cült şarkısı “Venus...”
(*) The Association’un “Never My Love"ı
(*) Sandie Shaw’un "Love Me, Please Love Me"si
(*) George Harrison’un “If Not For You"su
Hep söylüyorum; arya seçkinlerin müziği değildir
Dönemlerine damga vurmuş bu şarkılar arasında bir Türk sopranoyu görmek benim için bu haftanın sürpriziydi.
Çünkü yıllardır yazıyorum, söylüyorum.
Arya herkesin seveceği şahane bir müzik türüdür.
Bir kere daha ispatlandı.
