Esad’la diyalog arayışı sonrası SMO’da bölünme: Bölge gergin, eller tetikte

Suriye’de, Ankara’nın, Şam yönetimi ile görüşme talebine muhalif tutum sergileyen rejim karşıtı siyasî ve silahlı grupların kontrol altına alınması girişimi rahatsızlık yarattı. Kendini feshederek Suriye Milli Ordusu’na (SMO) dahil olması istenen Suqur Al Shamal Tugayı (Kuzey Şahinleri), talebi reddederek Halep merkezli isyancı silahlı ordu Cephe el- Şamiye’ye (Şam Cephesi), diğer adıyla Levant Cephesi saflarına katılım sağlaması, kuzeybatı Suriye’de silahlı grupları karşı karşıya getirdi. SMO ve Şam Cephesi güçleri, Halep, Afrin ve Azez bölgesine askeri güç sevk ederken çatışma olasılığına karşı sınır hatlarında iş makinalarıyla mevziler oluşturulmaya başlandı.

Gerekçe “SMO’nun yeniden yapılandırılması” olarak gösterildi

Türkiye destekli Suriye muhalefetine bağlı Suriye Geçici Hükümeti Savunma Bakanlığı 16 Eylül’de Suqur Al Shamal grubunu dağıtma kararı aldı. Suriye yönetimine karşı silahlı mücadele veren SMO’da ikinci kolordu bünyesinde yer alan Kuzey Şahinleri grubunun, kendini feshederek SMO’ya dahil olması için Türk güvenlik güçlerinin telkinde bulunduğu iddia edildi.

Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Kuzey Şahinleri grubunun feshedildiği duyuruldu. Kararın, “Suriye Ulusal Ordusu’nu yeniden yapılandırma planının bir parçası” olduğu belirtilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

“Suriye Ulusal Ordusu'nun yeniden yapılanma süreci kapsamlı bir reform planı çerçevesinde iki yıldır devam ediyor ve bu bağlamda "Suqur al-Shamal" fraksiyonu da devreye giriyor. dağıtıldı ve askeri ve lojistik görev ve teçhizatı Suriye Ulusal Ordusu'ndaki çeşitli kurum ve gruplar arasında yeniden dağıtıldı. Suqur Al-Shamal grubunun lideri Hasan Khairiya'nın yaşadığı sağlık sorunu nedeniyle Savunma Bakan Yardımcısı Tuğgeneral Adnan Al-Diab'ın geçici olarak bu gruba liderlik etmek üzere görevlendirildi.”

“Kararı tanımıyoruz”

Suriye Geçici Hükümeti Savunma Bakanlığı'nın İkinci Kolordu bünyesinde faaliyet gösteren ve kısa süre önce bakanlık tarafından dağıtılan Sukur El Şamal Tugayı ise karşı bir açıklama yayınlayarak, SMO’nun aldığı kararı tanımayacağını belirtti. Silahlı grubun, son dönemde Suriye Geçici Hükümet ve Başbakan Abdurrahman Mustafa ile anlaşmazlık yaşayan muhalif operasyon gücü Cephe el-Şamiye (Şam Cephesi) diğer adıyla Lavent Cephesi grubuyla birleştiğini duyurdu.

Fotoğraflı mesaj

Levant Cephesi ise El Şemal (Kuzey Şahinleri) Tugayı'nın kendisine katılmasını memnuniyetle karşıladığını duyurdu. Duyuru, Levant Cephesi komutanı Azzam Garib ile Kuzeyin Şahinleri Komutanı Hasan Khairiya’nın yan yana çekilmiş fotoğrafıyla yapıldı.

Levant Cephesi komutanı Azzam Garib ile Kuzeyin Şahinleri Komutanı Hasan Khairiya

Karşılıklı açıklamalar sonrası silahlı gruplar askeri güçleri Afrin ve Azez kentleri ile Halep’in kuzey kırsalındaki bölgelerde çatışma düzenine geçti.

Türkiye devrede

Suriye TV’nin bölgede yaşanan gerilime ilişkin haberinde, yaşanan sorunun çözümü için Türkiye’nin devreye girdiği, olayın muhatapları ile ilk toplantının Gaziantep’te ikinci toplantının ise Halep'in kuzey kırsalındaki Hor Kilis bölgesinde geçtiğimiz hafta cuma günü yapıldığı bildirildi. Dört saat süren ikinci toplantıda Türk tarafı, Suqur Al-Shamal Tugayı komutanı Hasan Hac Ali (Hassan Khairiya) ve tugay karargâhının Savunma Bakanlığı'na teslim edilmesini istedi. Ancak Şam Cephesi, talebi reddetti.

Toplantıda konuşan Şam Cephesi yetkilileri, Geçici Hükümet Savunma Bakanlığı’nın feshetme kararının gerilimi tırmandırmayı amaçladığını belirterek, kararın gözden geçirilmesini istedi. Ancak habere göre Türk yetkililer, bu talebe yanıt vermedi. Toplantıda anlaşmaya varamayan tarafların yakın zamanda tekrar bir araya geleceği bildirildi.

Askerî güçler karşılıklı mevzilendi

Görüşmelerden sonuç alınamaması üzerine birleşik askeri güç SMO ile beş ayrı gruptan oluşan çatı örgütlenmesi Şam Cephesi arasında devam eden gerginlik yer yer küçük çaplı çatışmalara yol açtı. Taraflar, olası kapsamlı çatışmalara hazırlık amacıyla bölgenin birçok noktasına ağır silah konuşlandırırken, hassas noktalara takviye güç sevk etti. Gerginliğin sürdüğü bölgelerde ise iş makinaları ile mevziler yapıldı.

SMO silahlı grupları

Birleşik Suriye Milli Ordusu (SMO) içinde yer alan en büyük askeri güç olan Şam Cephesi’ne bağlı Ahrar el-Şam, Halep'in doğu kırsalındaki El-Bab kenti yakınlarında birleşik güçle olası çatışma ihtimaline karşı harekete geçti. Kendini feshetmesi istenen Kuzey Şahinleri ise, Hasan Hac Ali (Hassan Khairiya) komutasında, SMO’nun saldırılarına karşılık vermek amacıyla Afrin kırsalındaki bazı dağlık alanlara konuşlandı.

TSK alarma geçti

Türkiye destekli SMO ise iç çatışmayı önlemek için silahlı güçlerini harekete geçirdi. Bölgedeki kaynaklara göre, SMO içinde faaliyet gösteren en aktif silahlı güçlerden olan Sultan Murad grubu, güçlerini Afrin kırsalındaki Kafr Cenne köyü yakınlarına konuşlandırdı. SMO içinde olası silahlı çatışmaları önlemek amacıyla bölgede faaliyet gösteren Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), alarma geçti.

Silahlı grupların üstlendikleri stratejik noktalara ise tank ve zırhlı araçlar konuşlandırıldı.

Çatışma yaşanma ihtimali halinde Şam Cephesi’ne destek vermesi olasılığı güçlü olan İdlib bölgesini kontrol eden ve El Kaide’nin Suriye kolu olmakla suçlanan Heyet Tahrir Şam’ı (HTŞ) engellemek amacıyla Afrin ve İdlib bölgesindeki stratejik noktalar TSK tarafından kontrol altına alındı.

Özbek militanlar da Afrin’de

Suriye'nin kuzeybatısında yer alan Afrin bölgesinde faaliyet gösteren SMO içindeki Hamza Tümeni’nin, Şam Cephesi ile olası çatışmaya hazırlık amacıyla bölgedeki bir grup Özbek savaşçı ile Afrin'in kuzeydoğu kırsalındaki Kafr Janneh köyü yakınlarında konuşlandığı bildirildi. Özbeklerin, SMO içinde Sultan Süleyman Şah (el-Amşat) fraksiyonuna bağlı Hamza Tümeni lideri Seyf Ebubekir ile irtibatlı olduğu ileri sürüldü. Özbek militanların ağırlıklı olarak Lazkiye ilinin kıyı dağlarında konuşlandığı, Afganistan ve diğer ülkelerdeki cihatçı gruplarla birlikte rejim ordusuna karşı çatışmalara katıldıkları ve yüksek savaş yeteneklerine sahip olmaları ile dikkat çektikleri bildirildi.

Ankara’nın planı

Bölgedeki kaynaklara göre, Şam yönetimi ile görüşmelere hazırlanan Ankara, SMO içinde dağınık ve düzensiz hareket eden dört veya beş ana silahlı grubu dağıtıp yeniden yapılandırma kapsamında düzenlemeyi amaçlıyor. Bu kapsamda ilk uygulamaya Suqur el-Şamal Tugayı’nın tasfiye edilip SMO bünyesine alınması ile başlandı. Bölgedeki siyasi gözlemcilere göre, dağınık silahlı kuvvetlerin yeniden dizayn edilmesi “siyasi iklimle uyumlu".