ABD’nin yeni Ankara büyükelçisi John Bass’in Senato’daki onay oturumuna, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın otoriteleşmesi tartışması damga vurdu. Senatör John McCain, Bass’e Erdoğan’ın otoriterleşip otoriterleşmediğini sordu. Bass uzun süre soruya cevap vermekten kaçındı. Hürriyet Gazetesi Washington Temsilcisi Tolga Tanış’ın haberine göre, McCain soruya cevap alamadığı takdirde Bass’i veto edeceğini söyleyince, 3 dakika 25 saniye süren bir atışmanın ardından Bass sonunda söyledi: “Bu doğrultuda bir kaymadır evet.”
ABD Başkanı Barack Obama tarafından, görevi bu ay sona erecek ABD’nin Ankara Büyükelçisi Frank Ricciardone’nin yerine aday gösterilen John Bass’in ABD Senatosu’ndaki onay oturumuna, Başbakan Erdoğan tartışması damga vurdu. Washington’ın dış politika konusundaki en etkin isimlerinden Senatör John McCain, Bass’i Erdoğan’ın otoriterleşme eğilimi konusunda yorumda bulunmaya zorlayınca, Bass, Erdoğan’ın attığı adımların otoriterleşmeye doğru bir kayma olduğunu kabul etmek zorunda kaldı.
Karısıyla geldi
John Bass, salona halen ABD Dışişleri Bakanlığı’nda İran masasını yöneten karısı Holly Holzer, kızkardeşi Kristin Bass ve kayınvalidesi Mary Holzer ile birlikte geldi. Konuşmasına “Eğer onaylanırsam, hem Türkiye hem de sınırlarının ötesinde beraber çalıştığımız yerlerde güvenlik, refah, demokrasi ve insan haklarını koruyup ilerletmek için hepinizle beraber çalışacağıma söz veriyorum” diyerek başlayan Bass, daha sonra önceden hazırladığı yazılı ifadesini okudu. Bass, açılış konuşmasında şu önemli mesajları verdi:
IŞİD
Türk vatandaşları ve diplomatlarını rehin almalarının da gösterdiği gibi IŞİD’in Irak’taki kazanımları, bölgesel ve uluslararası güvenlik için önemli bir tehlike ortaya koyuyor. Derhal salıverilmeleri çağrısı yapmaya devam ediyoruz.
Suriye
Türkiye, Suriye’deki insanların ihtiyaçları ve ılımlı Suriye muhalefetine yardım için ABD’nin önemli bir destekçisi. Türk Hükümeti ile şiddet yanlısı aşırılar ve Türkiye coğrafyasını kullanan yabancı savaşçıların neden olduğu riskleri hafifletmek için de beraber çalışıyoruz. Eğer onaylanırsam, dışarıdan Suriye’ye ve Suriye’den dışarıya savaşçı, para ve uzmanlık akışına set çekmek için Türkiye ile yakın çalışacağım.
İran
Komşusu olarak Türkiye, nükleer silaha kavuşmuş İran’ın bir tehdit oluşturduğunun farkında ve İran’ı nükleer programı konusunda uluslararası zorunluluklarını karşılamaya teşvik etmede yaptırım rejimini desteklemenin önemini anlıyor.
1915
Bu seneki anma gününde (1915 Olayları’nın yıldönümü 24 Nisan), Başbakan Erdoğan, 1. Dünya Savaşı’nda ölen Ermenilerin torunlarına taziyelerini iletti. Bu jest ve son aylardaki, Türk Hükümeti’nin olumlu çabaları, kapının diyalog için açık olduğunu gösteriyor. Ama daha fazlası yapılabilir. İki tarafı da 1915’teki trajik olaylarda yaşanan gerçekleri tam, açık ve adil bir şekilde tanıma konusunda teşvik ediyoruz.
Sorular kolay başladı
Bass’in açılış konuşmasının ardından soru-cevap kısmına geçildi. Ve yeni Ankara Büyükelçisi senatörlerin sorularını yanıtlamaya başladı. Ricciardone’nin 2010’daki onay oturumundan farklı olarak, bu kez Ermeni Soykırımı iddialarına dair tek soru gelmedi. Senatörler, onun yerine bu kez bağımsız Kürdistan konusuna odaklandı. Bass de Türkiye ile Irak’ın bütünlüğü ve istikrarı için beraber çalışmaya devam ettiklerini söyledi. Bunun dışında,tarihsel olarak modern devlet olarak kurulduğundan beri Türkiye’de Batı’ya karşı şüpheler olduğundan bahsedip ABD konusunda ya bilgi eksikliği ya da yanlış bilgiler üretildiğini belirtip “Hikayemizi anlatmak için daha çok çaba sarf etmek gerek” diye konuştu. Soru sırası McCain’e geldiğinde ise oturum havası tamamen değişti. Ve McCain’ ile Bass’in arasında şu diyalog geçti:
Erdoğan’ın Anayasa’yı değiştirme niyetinden ve otoriterliğe doğru giden diğer davranışlarından endişeli misiniz?
- Erdoğan, parlamenter demokrasinin demokratik olarak seçilmiş bir lideridir.
Bunun farkındayım.
- Attığı adımlara elbette yakından bakıyoruz.
Buna inanıyorum. Sosyal medyayı, YouTube’u, Twitter’ı baskı alan, medya özgürlüğü üzerindeki kısıtlamalara dönük attığı adımlar, davranışlar otoriterliğe doğru kayıyor mu?
- Bizim konseptimizle uyumsuz ki, güçlü canlı bir… (McCain sözünü kesiyor)
“Evet” veya “Hayır” cevabı istiyorum.
- Şunu söyleyebilirim ki, vurgulamaya devam edeceğimiz husus… (McCain sözünü kesiyor)
“Evet” veya “Hayır” cevabı istiyorum Sayın Bass. Soruma cevap vermeyerek adaylığınızı tehlikeye atıyorsunuz. Bu çok basit bir soru. Sosyal medya üzerindeki baskıların, daha güçlü bir cumhurbaşkanlığı için Anayasa’yı değiştirme niyetinin otoriterliğe doğru bir kayma olduğuna inanıyor musunuz?
- Uygun kontrol mekanizmaları olmadan atılan adımların… (McCain sözünü kesiyor)
Bu adımları atıyor zaten. Sayın Bass bu biraz hayalkırıklığı yaratıcı bir durum. Dürüst bir cevap istiyorum. Otoriterliğe doğru bir tehdit olduğuna inanıyor musunuz?
- Senatör, eğer bu ihtimaller gerçeğe dönüşürse… (McCain sözünü kesiyor)
Bunların şu anda gerçek olmadığını mı düşünüyorsunuz? YouTube üzerindeki baskı... Twitter üzerindeki baskı…
- Gördük ki, Anayasa Mahkemesi’nin… (McCain sözünü kesiyor)
Sayın Başkan, bu adaylığı desteklemeyeceğim ve düz bir cevap alıncaya kadar veto koyacağım. Bu bence son derece makul, basit bir soru Sayın Bass. Bu otoriterliğe doğru bir kayma mıdır?
- Bu doğrultuda bir kaymadır evet.
Teşekkürler. 3 dakika 25 saniye tuttu.
