25 yıl boyunca Hazine Müsteşarlığı’nda çalışan Ferhat Emil, "Özel sektörün borcunu kamunun sırtına yüklemeyin, Kanal İstanbul gibi projeleri erteleyin” dedi. Emil, Kanal İstanbul’da ısrar edilmesi durumunda Türk Lirası’ndaki erimenin durmayacağını belirtti.
Bedelli askerlik düzenlemesinin yer aldığı torba yasaya eklenen maddeyle 15 milyar dolar maliyetli Kanal İstanbul projesi de yap-işlet-devret kapsamına alındı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da 100 günlük eylem planında Kanal İstanbul’a yer verdi. “Kanal İstanbul dersen kur durmaz” diyen Ferhat Emil, ek ithalat ve ek döviz borcu getirecek projelerden kaçınılması gerektiğini dile getirdi.
Cumhuriyet’ten Emre Deveci’ye konuşan eski Hazine Bakanı Müsteşarı Yardımcısı Emil’in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
- Yüzde 1.5’lik bütçe açığı/milli gelir hedefi olumlu ancak bunun nasıl sağlanacağı söylenmedi. 2017’nin tamamında 25.2 milyar lira olan bütçe açığı, 2018’in ilk altı ayında 46.1 milyara yükseldi. 2017’nin tamamında 1.8 milyar lira fazla veren faiz dışı denge de 12.3 milyar lira açık verdi.
- Türkiye’nin temel sorunu özel sektörün yüksek borcu. Bütçe açığı ateşe benzin döküyor.
- İstanbul Yaklaşımı tekrar gündeme geldi. Devlet özelin borcunu üstlenmemeli, bankalar ve özel sektör borçları arasında yeniden yapılandırmalı.
- Dövizle alım ve borç garantisi verilen YİD projeleri bütçe için risk oluşturuyor. Kurdaki yükseliş de Hazine’nin garanti ödemelerini artıracak.
- Kurdaki artış nedeniyle firmalar YİD kredilerini ödemezse, Hazine borç garantileri devreye girer. Bu Hazine için ek yük yaratır, tasarruf hayal olur.
- YİD projelerinin yarattığı risk hesaplanmalı ve bu projeler ertelenmeli.
- Söylem tutarsızlığı da kurlar üzerinde olumsuz etki yaratıyor. Kendi ayaklarına kurşun sıkıyorlar. Piyasa kime inanacağını bilmiyor.
- Ekonomik durgunluk kaynaklı vergi azalması da olabilir.
- Kamuda tasarruf külliyeden başlamalı. Lüks makam araçlarında, karşılama törenlerinde, ağırlamalarda kesintiler olmalı.
- Türkiye’nin bugün kamu borcu sorunu yok ama kur ve faiz artışı ile YİD projeleri nedeniyle ileride bu sorunun da olması ihtimali artıyor.
