Farklı LGBTİ+ bayrakları neleri temsil ediyor, ne anlama geliyor?
Haziran, dünyanın birçok yerinde LGBTİ+ Onur Ayı olarak kutlanıyor
04 Haziran 2021 06:54
Haziran, dünyanın birçok yerinde LGBTİ+ Onur Ayı olarak kutlanıyor.
LGBTI+ topluluğunun en ünlü sembolü, 1970'lerin sonlarından bu yana yaygın şekilde kullanılan altı çizgili gökkuşağı bayrağı.
Bununla birlikte, son yarım yüzyılda cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğinin çok daha rahat ve farklı şekillerde ifade edilmeye başlanmasıyla birlikte bu topluluk içerisindeki farklılık ve çeşitlilikleri yansıtan yeni bayraklar da ortaya çıktı.
Reddit ve Tumblr gibi web sitelerinin popülerleşmesiyle birlikte, aynı cinsiyet kimliğine sahip insanlar bir araya gelmeye başladı ve bu topluluklar kendi bayraklarını tasarladı.
Onur Ayı boyunca birçok ülkede LGBTİ+ topluluğuna destek vermek amacıyla kullanılan gökkuşağı bayrağının yanı sıra yürüyüşler ve kutlamalarda diğer grupları temsil eden bayraklar da daha fazla görülmeye başlandı.
Farklı bayrakların renklerinden aksesuarlar tasarlayan Brooke Hoyt, "Cinsiyet kimliği ve cinsel yönelim yelpazesi çok geniş ve çeşitli olduğundan çok sayıda küçük topluluk da fazla göze çarpmayabilir. Bu nedenle bu bayraklara sahip çıkmak önemli. Çünkü bu bayraklar, farklı kimliğe sahip insanlara bir topluluk ve aidiyet duygusu sunuyor" dedi.
Onur Ayı boyunca gözünüze daha fazla çarpabilecek farklı bayraklar neyi temsil ediyor ve arkalarında yatan hikayeler neler?
Gilbert Baker Onur Bayrağı
LGBTİ+ hak mücadelesinin simgesi olan bayrak. Tanınmış bir aktivist ve drag queen olan Gilbert Baker tarafından geliştirildi.
ABD'nin eşcinsel kimliğini açık şekilde yaşayan ilk kamu görevlisi olan Harvey Milk, kendisinden eşcinsel topluluğu için onur ve gururu temsil edecek bir bayrak tasarlamasını istedi.
Sonuç olarak ortaya bugün birçok kişi tarafından bilinen sekiz renkli gökkuşağı bayrağı çıktı. Bu bayrak ilk olarak 25 Haziran 1978'de San Francisco'daki Eşcinsel Özgürlük Günü Yürüyüşü'nde kullanıldı.
Bayrakta yer alan sekiz rengin her biri, Baker'ın LGBTİ+ topluluğunda gözlemlediği sembolik duygu ve idealleri temsil ediyor.
Pembe seksi, kırmızı yaşamı, turuncu şifayı, sarı güneş ışığını, yeşil doğayı, turkuaz sanatı, mavi huzuru ve mor da ruhu sembolize ediyor.
Bu ilk bayrağın yapılmasından 25 yıl sonra, 2003 yılında, Baker, Florida'nın Key West bölgesinde Meksika Körfezi'nden Atlantik Okyanusu'na uzanan 2 kilometre uzunluğundaki bayrağın yapım sürecinde de görev aldı.
Eşcinsel Onur Bayrağı
1978 Eşcinsel Özgürlük Günü Yürüyüşü ve bundan birkaç ay sonra Harvey Milk'in bir cinayete kurban gitmesi bu bayraklara olan talebi de artırdı. Baker da tasarımının ticari üretim sürecine başladı.
Ancak, üretim sürecinde pembe kumaşın yetersiz kalması üzerine bu renk tasarımdan çıkartıldı. Renklerin çift sayıda kalmasını sağlamak için turkuaz ve çivit mavi birleştirildi ve bayrak bugünkü altı renkli halini aldı.
Bu bayrak, on yıllardır LGBTİ+ topluluğunun en önemli sembolü olarak kabul ediliyor.
Philadelphia Onur Bayrağı
2017'deki Onur Ayı'nda Philadelphia merkezli More Color More Pride grubu bir kampanya düzenledi.
Bu kampanya kapsamında, LGBTİ+ topluluğu içindeki beyaz olmayanları temsil etmek için Onur Bayrağı'na siyah ve kahverengi de eklendi.
Bayrağın bu versiyonu daha sonra komedi yazarlığı dalında Emmy kazanan ilk siyahi kadın olan Lena Waithe tarafından 2018'deki Met Gala'da pelerin olarak giyildi.
Görünürlüğü arttıktan sonra bayrağın da popülaritesi yükselişe geçti.
Trans Bayrağı
Trans bayrağı, geçmişte ABD Donanması'nda denizaltı subayı olarak çalışan Monica Helms tarafından tasarlandı.
Trans Onur Bayrağı, 1999 yılında hazırlandı ve ilk olarak Arizona eyaletindeki Phoenix Onur Yürüyüşü'nde kullanıldı.
Bayrakta yer alan mavi renk erkekleri, pembe kızları, ortada yer alan beyaz renk ise geçiş sürecinde olanları, kendini cinsiyetsiz olarak tanımlayanları ve interseksleri temsil ediyor.
Klavyelerde yer alan emojilere karar veren kurum Unicode'un en fazla talep edilen emojiler arasında yer almasına karşın trans bayrağını eklememesine tepki olarak 2018 yılında bir kampanya düzenlendi.
Hak savunucusu ve sanatçı Charlie Cragg başlattığı tepki kampanyasında, trans bayrağı emojiler arasında eklenene kadar ıstakoz emojisinin kullanılması çağrısı yaptı.
Trans bayrağı, Kasım 2020'de emojiler arasına eklendi.
Biseksüel Bayrağı
Biseksüel bayrağı, 1998'de Michael Page tarafından biseksüellerin hem toplum genelinde hem LGBTİ+ topluluğu içerisindeki görünürlüğünün artırılması amacıyla tasarlandı.
Bayrakta üst üste binen pembe ve mavi üçgenler yer alıyor.
Bayrağını yüzde 40'ını oluşturan pembe eşcinselliği, aynı orana sahip mavi heteroseksüelliği ve yüzde 20'sini oluşturan mor da her ikisini birsen temsil ediyor.
Panseksüel Bayrağı
Bu bayrak 2010 yılında tasarlandı. İlk çıkış noktası tam olarak bilinmiyor. Ancak internette kullanılmaya başlandıktan sonra hızlı bir şekilde popülerleşti.
Panseksüellik, cinsiyet ve cinsiyet kimliğinden bağımsız olarak birine karşı duygusal ve cinsel çekim duyulması olarak tanımlanıyor.
Bu bayrağın da pansksüelliği biseksüellikten ayırt etmek amacıyla tasarlandığı düşünülüyor.
Pembe kadınları, mavi erkekleri ve sarı renk de ikili cinsiyetin dışında kalanları temsil ediyor.
Genderkuir Bayrağı
Genderkuir, "geleneksel cinsiyet tanımlarının dışında, kendisini ne erkek ne kadın, hem erkek hem kadın veya bu iki cinsiyetin birtakım özelliklerini bir arada taşıyan bir özne olarak tanımlayanlar" anlamına geliyor.
Genellikle bir şemsiye terim olarak kabul ediliyor.
Genderkuir bayrağının son hali yazar, tasarımcı ve müzisyen Marilyn Roxie tarafından 2011'de tasarlandı.
Lavanta şerit, pembe ve mavi olan geleneksel kadın ve erkek renklerinin karışımını temsil ediyor. Lavantanın zıt rengi olan koyu yeşil de kendini ne erkek ne kadın olarak tanımlayanları temsilen bayrakta yer alıyor.
Ortadaki beyaz ise ikili cinsiyet tanımının dışındaki sembolize ediyor.
"Non-binary" bayrak
Non-binary kelimesinin Türkçe karşılığı "iki şeyden oluşmayan ve iki şey içermeyen". Cinsiyet kimliği açısından ise kendini erkek ve kadından oluşan ikili cinsiyet anlayışının dışında tanımlayanlara işaret ediyor.
Zaman zaman Türkçe'de "ikiliksiz" olarak da kullanılabiliyor.
Bu grubu temsil eden bayrak, benzer ama farklı bir anlama sahip olan genderkuir ile non-binary kavramlarının ayrıştırılması için yeni bir bayrağın yapılması çağrısıyla tasarlandı.
Bayrak, 2014 yılında o dönem 17 yaşında olan Kye Rowan imzasını taşıyor.
Bu bayrakta her biri farklı bir grubu temsil eden dört şerit yer alıyor.
Sarı, kadın ve erkekten olan ikili cinsiyet tanımlamasının dışındakileri ve kendini tanımlarken bu iki kavramı kullanmayanları temsil ediyor.
Beyaz, birden fazla cinsiyeti veya cinsiyetlerin tamamına sahip olanları, mor şerit de non-binary olanların benzersizliğini gösteriyor. Kendini cinsiyetsiz olarak tanımlayanlar da siyah renkle bayrakta yer alıyor.
Genderfluid (Akışkan Kimlik) Bayrağı
Bu bayrak, cinsiyet kimliği sabit olmayan, bunun yerine duyguları ve kendini ifade biçimi değişen bireyleri temsil ediyor.
Bu bayrak, panseksüel hakları savunucusu JJ Poole tarafından 2012'de heteronormatif topluma uymayan insanlar için oluşturuldu.
The intersex flag
İnterseks Bayrağı
Bu bayrak, 2013 yılında Avustralyalı araştırmacı ve interseks hak savunucusu Morgan Carpenter tarafından tasarlandı.
Bayrakta, intersekslerin bütünlüğünü temsil etmek üzere bir daire yer alıyor.
Mor ve sarı da genellikle cinsiyet açısından en nötr renkler olarak kabul edildiklerinden bayrakta kullanılıyor.
Aseksüel Bayrağı
Aseksüel terimi, cinsel istek eksikliği ile tanımlanan cinsiyet kimliğini tanımlıyor.
Bu bayrak, 2010 yılında Aseksüel Görünürlük ve Eğitim Ağı'nın logosundan esinlenerek oluşturuldu.
Siyah aseksüelliği sembolize ediyor. Gri, "griseksüelleri", yani aseksüellik ile cinsel çekim yaşamak arasındakileri gösteriyor.
Beyaz, bu topluluğun destekçilerini, mor da topluluğun genelini temsil ediyor.
Yeni Onur Bayrağı
2018 yılında LGBT+ bayrağını daha kapsayıcı bir hale getirmek için grafik tasarımcı Daniel Quasar tarafından tasarlandı.
Bu tasarımda geleneksel gökkuşağı temalı Onur Bayrağı'nın sol tarafında beş renkli bir şerit yer alıyor.
Bu şeritte yer alan renkler, LGBTİ+ topluluğu içerisindeki farklı diğer grupları temsil ediyor.
Quasar, sol tarafta oka benzeyen şeritlerin ilerlemeyi temsil ettiğini belirtiyor.
