ABD Merkez Bankası (Fed) Guvernörler Kurulu Finansal İstikrar Bölümü Ekonomisti Levent Altınoğlu, Türkiye'de döviz kurunu kontrol altına almak için kur korumalı mevduat (KKM) gibi geleneksel olmayan araçların orta vadede enflasyonu körükleyerek, kurun daha da yukarı çıkmasına sebep olabileceğini ifade etti.
Altınoğlu ayrıca dış yatırım ve ihracat vasıtasıyla ülkeye giren döviz miktarının yetersiz kalması halinde, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) diğer bankalardan aldığı ödünç dövizleri kısmen ödemekte zorlanabileceğini, bunun bankalara zarar vereceğini; TL cinsinden ödemeye gidilirse de bunun enflasyonu daha da körükleyebileceğini belirtti.
Dünya'dan Elif Karaca'ya konuşan Altınoğlu şunları kaydetti:
"Kur korumalı mevduat uygulaması ve kısa süre önce açıklanan TCMB'nin 150 milyar liralık düşük faizli kredi imkanı gibi alışılmışın dışındaki uygulamaları giderek daha fazla görmekteyiz. Bunların TL'ye olan güveni artıracağını ve finansal istikrarı destekleyeceğini düşünüyor musunuz?
TL'de son yıllarda görülen değer kaybı, başta yüksek enflasyon ortamından ve bunun yol açtığı ekonomik çalkantılardan kaynaklanmaktadır. Enflasyonun yüzde 50'nin üzerinde ve kısa vadeli faiz oranının yüzde 14 olduğu için, reel faiz oranları yüzde eksi 40 civarında. Buna karşın, gelişmiş ekonomilerdeki reel faiz oranları kabaca yüzde eksi 5 ila 10 civarında. Bu fark, TL cinsinden sabit oranlı varlıklara olan talebi düşürdüğü için, doğal olarak kura da yansıyor. Gelişmiş ekonomilerdeki faiz oranlarının, yükselen enflasyon nedeniyle önümüzdeki aylarda muhtemelen artacağı için, Türkiye'deki reel faiz oranları ile gelişmiş ekonomilerin reel faiz oranların arasındaki fark daha da büyüyecektir. Bu fark da kura orta vadede yansıyabilir.
Bu ortamda, gevşek para politikası sürdürüldüğü sürece, TL'yi desteklemek için tasarlanmış geleneksel olmayan önlemler kura ancak geçici bir destek sağlayabilir. Bununla birlikte, orta vadede bu gibi uygulamalar enflasyonu körükleyerek ters etki yapabilir. Örneğin kur korumalı mevduat (KKM) uygulaması, yerel mudileri kur riskinden korumak için tasarlanmış. Kurda bir yükseliş gerçekleşirse, KKM sahipleri TL cinsinden telafi edilecek. Dolayısıyla kur yükseldikçe TL cinsinden para arzındaki artış hızlanacak. Bu enflasyonu körükleyerek kurun daha da yükselmesine neden olabilir.
"Faiz artırımına gitmeden TL'yi desteklemek zor"
Türkiye'de enflasyon yüzde 60'ı aştı. Enflasyonun toplum üzerindeki yoksullaştırıcı etkisi durdurulamazsa ne gibi etkiler görülebilir? Sizce Türkiye enflasyonla mücadelesinde nasıl bir strateji izlemeli?
Türkiye'nin yüksek enflasyon sorununun temel nedeni gevşek para politikasıdır. Ekonomistler bu konuda genel olarak hemfikir. Merkez bankasının net döviz rezervleri düşük olduğundan, yüksek enflasyon karşısında faiz artırımına gitmeden TL'nin değerini desteklemek zorlaştı. Son yıllarda azalan döviz rezervlerini artırmak için merkez bankası bankalardan döviz ödünç aldı. Fakat dış yatırım ve ihracat vasıtasıyla ülkeye giren döviz miktarı yetersiz kalırsa, merkez bankası bu ödünç alınan dövizleri kısmen ödemekte zorlanabilir - ki bu bankalara zarar verir - ya da TL cinsinden ödemeye gidebilir - ki bu enflasyonu daha da körükleyebilir."
