Fransa’da yaşayan Müslümanlar hakkında hazırlanan kapsamlı ve ezber bozan bir araştırma polemik konusu oldu. Kamusal konularla ilgili araştırmalarıyla ön plana çıkan Fransız düşünce kuruluşu Montaigne Enstitüsü için gerçekleştirilen araştırma Müslümanlarla ilgili birçok çarpıcı gerçeği gözler önüne serdi. Araştırmada, ülkedeki Müslümanların yüzde 28’inin “radikal” olarak gösterilmesi ise polemik konusu oldu.
Araştırma, Fransa'da bugüne kadar tahmin edildiği gibi 5 ile 6 milyon arası değil, 3 ile 4 milyon arası bir Müslüman nüfusun olduğunu açığa vurdu. Sadece yaşı 25’in altında olanlar dikkate alındığında bu oranın yüzde 10’unun üzerinde olduğu ortaya çıktı.
Araştırmaya göre, Fransa’daki Müslümanların 4’te 3’ü Fransız vatandaşı. Bunların yüzde 50’sini Fransa’da doğdukları için Fransız vatandaşlığını elde edenler, yüzde 24’ünü ise sonradan Fransız vatandaşlığına geçenler oluşturuyor.
Müslüman kadınların yüzde 65'i başörtüsü kullanmıyor
Araştırma, ülkede yaşayan Müslümanları 3 büyük kategoride sınıflandırıyor. Bunların en önemlisini, yüzde 46’lık bir oranla “ya tamamen laikleşmiş ya da entegrasyonlarını tamamlamakta olanlar” oluşturuyor. İkinci grup, yüzde 25 oranla “dindar ve kimlikçi ama peçeli çarşafı reddedenler” olarak tanımlanıyor. Yüzde 28’lik bir grup ise “Fransız Cumhuriyeti’nin değerlerine tamamen aykırı bir sistemle yaşayanlar” olarak gösteriliyor. Bu son gruptakiler içinde gençler, iş yaşamına daha az entegre olanlar ve sonradan Müslüman olmuşların çoğunluğu temsil ettiği belirtiliyor.
Araştırma sonuçları, son yıllarda Fransız iç siyasetinin önemli gündem maddelerinden biri haline gelen başörtüsü konusunda çarpıcı bir gerçeği ortaya koyması bakımından da yankı uyandırdı. Buna göre, Fransa’daki Müslüman kadınların yüzde 65'i başörtüsü kullanmadığını ya da hiç kullanmadığını söylüyor. Buna karşılık, yüzde 28'lik bir oran “peçeli çarşaf ve şeriat yanlısı” olduğunu ifade ediyor.
Fransız siyasilerden tepkiler
Müslümanların yüzde 28’inin “Fransız Cumhuriyeti değerlerinden tamamen kopuk” olduğuna dair ifade ülkede siyasi polemiğe neden oldu. Aşırı sağcı Milli Cephe (FN) partisinin yetkilileri, “Bu kadar Müslüman değerlerimize karşıyken bizden hâlâ beraber yaşamamız isteniyor” mesajlarıyla tepki verdi. İktidardaki Sosyalist Parti’nin Meclis grup başkanı Bruno Le Roux, yüzde 28 oranını “kaygı verici” bulduğunu söyledi. Ana muhalefetteki “Les Républicains” (Cumhuriyetçiler) partisinin cumhurbaşkanı aday adaylarından Alain Juppé “İslam dininin katılaşması karşısında kuvvetli bir devlet ve Fransa İslamı’nın inşasına Müslümanların sessiz çoğunluğunun katılımını sağlamak gerektiği” görüşünü dile getirdi. Fransa İslam Dini Konseyi başkanı Anouar Kbibech ise yüzde 28 rakamı için “kesinlikle gerçeği yansıtmıyor” ifadesini kullandı.
Araştırma, ülkedeki 2 bin 500 camiye gidenlerin sayısının da tahmin edilen boyutta olmadığını gösteriyor. Kendisini Müslüman olarak tanımlayanların yüzde 30’u hiç camiye gitmediğini, bir o kadarı da sadece bayramdan bayrama camiye gittiğini söylüyor.
Fransa'daki Müslümanlar “helal et” tüketimini de Müslüman kimliğinin vazgeçilmez parçası olarak görüyor. Müslümanların yüzde 70’i “her zaman”, yüzde 22’si de “kimi zaman” helal et satın aldığını söylüyor. Yüzde 6’sı ise bu soruya “hiçbir zaman” yanıtını veriyor. Araştırmaya göre Fransa Müslümanlarının yüzde 40’ı, helal et tüketimini “İslam’ın 5 şartından biri” sanıyor.
Fransız siyasetine ilgi düşük
Müslümanların çoğunluğu Fransız vatandaşı olsa da Fransız siyasetiyle yakından ilgilenmiyor. Araştırma 2012 yılındaki son cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turunda sandık başına giden Müslüman seçmen oranının sadece yüzde 33 olduğunu gösteriyor.
Montaigne Enstitüsü, “Fransa İslamı” oluşturulması ve Müslümanların Fransız toplumuna daha kolay entegrasyonu için bir dizi öneride de bulundu. Bu öneriler arasında, Müslümanların ibadet mekanlarının finansmanı için helal ürünlere vergi uygulanması, kurban kesenlerin maaşa bağlanması, Yahudilerde olduğu gibi Müslümanlar için bir “Fransa Büyük İmamı” seçilmesi, Fransa’da imam yetiştirilmesi için ilahiyat fakülteleri açılmnası da yer alıyor.
Araştırma, bugüne kadar Fransa’da Müslümanlar hakkında gerçekleştirilen en kapsamlı etüd olması bakımından önem taşıyor.
