Havaalanlarında Airbus A380 uçaklarını gördüğümüzde hâlâ heyecan duyarız. Bu iki katlı uçak 500 ila 850 yolcu kapasitesi ile gökyüzünün devi durumunda. Fakat üzerinde çalışılan yeni bir tasarım A380’leri bile gölgede bırakabilir.
AWWA Sky Whale (Gök Balinası) İspanyol tasarımcı Oscar Vinals’in uçak tasarımı. Üç katlı bu uçak, tropik balık ile bilim-kurgu uzay aracının bir karması gibi. Bu dev tasarım hava yolculuğunun yeni tarzını mı müjdeliyor bize?
Havayolları açısından uçak ne kadar büyükse o kadar iyidir. Jet çağının ilk dönemlerinde Boeing 707’ler sayesinde daha çok yolcuyu daha hızlı taşımak mümkün olmuştu. Daha sonraki yıllarda uçaklar giderek büyüdü. Boeing 747’nin başını çektiği “Jumbo” tasarımlarla koltuk sayısı arttı, fiyatlar düştü.
‘Gök Balinası’
Vinals, “Gök Balinası’nda uçmak, kendi özel “tiyatro koltuğunuzda” seyahat ederken etrafınızda olup bitenleri seyretmenizi, hava akımının çıkardığı sesleri işitmenizi ve bu arada büyük ve zekice tasarlanmış bir yapının içerisinde kendinizi güvende hissetmenizi sağlayacak,” diyor.
İleri teknoloji kullanılan tasarım, kendi kendini onaran kanatlar, neredeyse dik kalkışı sağlayan döner motorlar gibi özelliklere sahip.
Uçakta ayrıca düzgün hava akışını sağlayacak, hava türbülansını ve hava direncini azaltacak düzenekler de bulunuyor.
BBC Türkçe'de yer alan habere göre, şu an için bu teknolojinin mümkün ama geniş çaplı üretim bakımından uygulanabilir olmadığını söyleyen Vinals, bu tasarım üzerinde yıllarca araştırma yapmış. Uzmanlar, bu tür girişimleri, sektör dışından insanların hayal güçlerini kullanarak alışılmış tarza meydan okumasını memnuniyetle karşılıyor.
Geleneksel mi, yeni mi?
Liverpool Üniversitesi’nden hava-uzay mühendisliği öğretim üyesi Dr Michael Jump, uçak tasarımlarını değerlendirirken gözetilen üç faktör olduğunu belirtiyor. Bunlar: İtiş gücünün etkinliği (motorların ne kadar etkili olduğu), aerodinamik etkinlik (kalkış gücünün maksimum, hava direncinin minimum kılınması) ve yapısal etkinlik (taşınacak yük kapasitesi).
Genel olarak havayolları en fazla yükle/yolcuyla ve en az yakıtla en uzaklara uçmak ister. Uçak tasarımı tüm bunlara olanak veriyorsa teknik olarak iyi demektir.
Büyük havayolları genellikle denenmiş ve sınanmış tasarımlara sadık kalmayı tercih etmiştir. Jump, “Boeing ve Airbus bir silindir ve iki kanattan oluşan uçak yapımında oldukça deneyimli. Yeni tasarımlarda devrim yerine evrim daha mantıklı geliyor,” diyor.
Hayal gücü
Silindir, yüksek irtifada yolcuları uygun hava basıncı olan bir ortamda tutmak için yapısal olarak da etkili bir tasarım.
Massachusetts Institute of Technology (MIT)’te profesör Mark Drela, basınç nedeniyle uçakların gövdesinin silindir şeklinde olması gerektiğini, bunun ardında biçimsel değil teknik nedenlerin yattığını belirtiyor. Drela, Vinals’in tasarımında ise biçimselliğin öne geçtiğini söylüyor ve uygulanabilirliğine şüpheyle yaklaşıyor.
İmalatçının yeni uçağını satabilmesi için onun güvenli olduğunu kanıtlayabilmesi gerekir. Drela, “Airbus devasa A380’e, Boeing ise daha küçük olan 787’ye parasını yatırdı. Hangisinin daha iyi bir yaklaşım olduğu henüz belli değil,” diyor.
Fakat Vinals bu konuda son sözü Albert Einstein’a bırakmak gerektiğini söylüyor: “Hayatın sizin için sakladığı nimetleri hayal gücünüzle önceden görebilirsiniz.”
