Muhammet KAÇAR/RİZE, (DHA) - ARTVİN\'in Şavşat ilçesindeki Meydancık ve Sebzeli köylerinde yapımı planlanan kalker ocağı ve su çevrim regülatörü projeleri için verilen \'Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) gerekli değildir\' kararı, yargıya taşındı. Dava süresince 1\'inci derece arkeolojik sit alanı ilan edilerek, korumaya alınan ve Carishev Kalesi bölgesini de kapsayan alandaki kalker ocağında yapılacak patlatmaların tarihi kaleye zarar vermesinden endişe ediliyor. Bilirkişi raporlarında da dikkat çekilen tehlike için \'Patlatmalar nedeniyle kale yıkılabilir\' denildi.
Doğal güzelliğiyle dikkat çeken Şavşat ilçesindeki Meydancık ve Sebzeli köylerinde yapılması için kalker ocağı ve su çevrim regülatörü projeleri planlandı. Kalker ocağından çıkarılacak maden ile su çevirme projesinin malzemesinin hazırlanmasını içeren çalışmayla bölgedeki doğal yapıya ve tarihsel değerlere zarar verileceğini, kesilecek 25 bin ağaç türü nedeniyle ekosistemin etkileneceğini savunan yöre halkı, projelerin önünü açan \'ÇED gerekli değildir\' kararına karşı Rize İdare Mahkemesi\'ne iptal davası açtı. Başvuru, Rize İdare Mahkemesi tarafından reddedildi. Samsun Bölge İdare Mahkemesi\'nce yapılan itiraz başvurusu sonucu yerel mahkeme kararı bozuldu. Bölgede bilirkişi keşfi yapılması kararlaştırıldı.
\'KALE YIKILABİLİR\'
Dava sürerken, Erzurum Kültür Varlıkları Koruma Kurulu\'nca tarihsel varlık olarak saptanan aynı bölgedeki Carishev Kalesi, 1\'inci derece arkeolojik sit alanı ilan edilerek, korumaya alındı.
Bilirkişi keşfi sonrası hazırlanan raporda; proje sahasının flora ve fauna ile jeolojik bilgiler bakımından yüzeysel olarak irdelendiği, çevresel etkilerin eksik bırakıldığı, projenin oluşturacağı olumsuz sonuçların azaltılması ya da giderilmesi ile ilgili ayrıntıların gerçek dışı olduğu ve yeterli yapılmadığı belirtildi. Raporda, kalker ocağında yapılacak patlatmaların tarihi Carishev Kalesi\'ne zarar verebileceği kaydedildi. Bilirkişi raporlarında da dikkat çekilen tehlike için \'Patlatmalar nedeniyle kale yıkılabilir\' denildi.
DURUŞMADA TARAFLAR DİNLENDİ
Rize İdare Mahkemesi\'nde bugün görülen davanın duruşmasına Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ile valilik temsilcileri ve avukatlar katıldı. Şavşat Dernekleri Federasyonu Başkanı avukat Halis Yıldırım, davayı açmaktaki haklılıklarının bilirkişi raporları ile ortaya konulduğunu belirterek, iptal kararı verilmesini istedi. Duruşma, taraftarın dinlenmesinin ardından sona erdi. Mahkeme heyeti, kararını ilerleyen günlerde açıklayacak.
\'KORUNMASI GEREKEN VARLIĞIN YANINDA DİNAMİT PATLATILIR MI?\'
Şavşat Dernekleri Federasyonu Başkanı Yıldırım, \"Yöre halkı, doğasını ve tarihsel değerlerini korumaya çalışıyor. Bu koruma çabası olmazsa arkeolojik sit alanı olan bir yerde açılacak kalker ocağı ile tarihi Carishev Kalesi yok olabilir. Bu kale, dava süresince Erzurum Kültür Varlıkları Koruma Kurulu\'nca tarihsel varlık olarak saptandı ve koruma altına alındı. Devletin koruması gereken bir varlığın yanında dinamit patlatılır mı? Yüzde 70 ağaç varlığından oluşan bir ormanlık arazide taş ocağı açılmasına nasıl izin verilebiliyor? Kamu arazileri deyim yerindeyse \'Yağma Hasan\'ın böreği\' olarak mı görülüyor? Doğayı yok edecek bu projelerden vazgeçilmelidir\" dedi.
CARİSHEV KALESİ
Artvin\'in Şavşat ilçesinde Orta Çağ\'dan kalma Carislev Kalesi\'nin, 1850\'li yıllara kadar kullanıldığı biliniyor. Bölgede egemen olan Hristiyan Gürcü Bagratlı Beylikleri\'ne ait kale, 1554 yılında Osmanlı Devleti idaresine geçti. Ocaklık ve yurtluk sisteminin 1850\'de kaldırılmasının ardından terk edilen kalenin, 1878\'deki Osmanlı- Rus Savaşı\'ndan sonra 43 yıl devam eden Rus yönetimi zamanında da herhangi bir amaçla kullanılmadığı biliniyor.
