Burak GEZEN- Mustafa SUİÇMEZ/ÇANAKKALE, (DHA)- ÇANAKKALE ve İstanbul boğazları, sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) ve ham petrol taşıyan tankerlerin geçişlerinde yapılan değişiklikler ile daha güvenli hale geldi. Boğazlardan daha önce gece de geçiş yapabilen 150 metre üzerindeki LPG tankerlerine, sadece gündüz, hem kılavuz kaptanlı hem de römorkör eşliğinde geçme zorunluluğu getirildi. İstanbul Boğazı’nda uzunluğu 200 metre, Çanakkale Boğazı’nda ise 250 metre üzerinde olan ham petrol taşıyan tankerler de kılavuz kaptanlı ve römorkör eşliğinde geçiş yapabiliyor.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı\'nın Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Tüzüğü Uygulama Talimatı’ndaki değişiklik, 1 Eylül\'de yürürlüğe girdi. Bu tarihten itibaren Çanakkale ve İstanbul boğazları için tehdit oluşturan LPG ve ham petrol taşıyan tankerlerin geçişiyle ilgili yeni düzenleme yapıldı. Düzenlemeyle emniyet kriterleri üst seviyeye taşındı, insan, çevre ve deniz yaşamını tehdit edebilecek tehlikelere karşı ek tedbirler alındı.
ARTIK GÜNDÜZ GEÇEBİLİYORLAR
Uygulama talimatındaki değişikliğin ardından daha önce geceleri de geçebilen, uzunlukları 150 metre ve üzerindeki LPG tankerleri, boğaz geçişlerini artık sadece gündüz, kılavuz kaptanlı ve römorkör eşliğinde gerçekleştirebiliyor.
Daha önce İstanbul Boğazı’ndan uzunlukları 250 metre ve üzeri tankerlerin boğaz geçişlerini seyir, can, mal ve çevre emniyeti açısından kılavuz kaptanlı ve römorkörler eşliğinde yapmaları şiddetle tavsiye ediliyordu. Yapılan değişiklikle uzunluğu 200 metre ve üzerindeki tankerler ve tehlikeli yük taşıyan gemilerin, boğaz geçişlerini sadece gündüz, kılavuz kaptanlı ve römorkör eşliğinde gerçekleştirmeleri önemle tavsiye ediliyor ve bu gemiler römorkör eşliğinde boğazdan geçiyor.
Çanakkale Boğazı’nda ise daha önce sadece özel geçişe tabi gemiler ile uzunluğu 300 metrenin üzerindeki bütün gemiler, kılavuz kaptan ve römorkör eşliğinde geçiş yapıyordu. Değişiklik ile uzunlukları 250 metre ve üstü tanker ve tehlikeli yük taşıyan gemilerin de boğaz geçişlerini artık kılavuz kaptan ve römorkör eşliğinde gerçekleştirmeleri sağlandı.
BOĞAZLARDAN EMNİYETLİ GEÇİŞLERİ SAĞLANIYOR
Türk boğazları bölgesinde Montrö’den kaynaklı uluslararası sorumluluğu; Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü yerine getiriyor. Çanakkale Boğazı\'nda; seyir emniyeti ile can, mal, çevre ve deniz güvenliği nitelikli insan gücü, deniz araçları ve karasal izleme sistemleriyle yerine getiriliyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü, Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, Çanakkale Müdürlüğü görev alanında bulunan Gemi Trafik Hizmetleri Merkezi, 2003 yılından beri hizmet veriyor. Çanakkale Boğazı’nda, Şarköy, Zincirbozan, Gocuk, Kepez, Akbaş, Kumkale ve Bozcaada olmak üzere toplam 7 trafik gözetleme istasyonu, 6 şamandıra, 13 deniz içi bank feneri ve 57 karada konuşlandırılmış fener olmak üzere, toplam 76 seyir yardımcısı bulunuyor. Merkezde, 2 otomatik meteoroloji istasyonu, 5 akıntı sensörü ve 2 telsiz yön bulucu olmak üzere 9 seyir yardımcısı istasyonu, 7 römorkör, 7 pilot Botu, 1 hızlı can kurtarma botu ve 2 çevre kirliliğine karşı tam donanımlı tahlisiye botu olmak üzere toplam 17 deniz taşıtı yer alıyor.
Ayrıca 37 deniz trafik kontrol operatörü ve 65 kılavuz kaptan; 162 deniz vasıtaları personeli ile 93 yazılım mühendisi, bilgisayar mühendisi, elektrik-elektronik-mekanik teknisyenler, veri giriş operatörleri ve yardımcı personel Türk boğazlarında gemilerin emniyetli olarak hareketlerini düzenliyor ve geçişlerini programlıyor. Tamamı uluslararası sularda uzak yol kaptanı olarak çalışmış personeli barındıran Gemi Trafik Hizmetleri, personel yapısı nedeniyle dünyadaki tek örnek.
BOĞAZDAN ORTALAMA 12 DAKİKADA 1 GEMİ GEÇİYOR
Gemi Trafik Hizmetleri Merkezi yetkilileri, Çanakkale Boğazı’ndan ortalama 12 dakikada 1 geminin geçtiği belirtti, günlük geçen gemilerden yüzde 10’unun tehlike oluşturduğunu ifade etti. Bu gemilerin sebep olduğu arıza, yangın, karaya oturma, çarpışma, tehlikeli seyir gibi olumsuzluklar, deneyimli personel tarafından Çanakkale Boğazı’nın her iki yakası arasında \'risk nöbeti\' tutulup, en üst seviyede koordinasyon sağlanarak, sorunlar çözümleniyor. Gemi trafiğinin programlanması ve yönlendirilmesi görevi, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından ücretsiz olarak sağlanıyor. Çok yüksek risk içeren bu görevin ifasında, ana hedefin insan hayatı, çevre ve deniz yaşamının korunması olduğu belirtildi. Bu nedenle gemilerin hareketlerinin denetimi ve geçişlerinin programlanmasında, emniyet kriterlerine uyulmasında azami gayret gösteriliyor. Ayrıca iki saat aralıklarla dinlenme molası verilerek performans verimliliği arttırılıyor. Emniyetin arttırılmasına ilişkin ulusal ve uluslararası tüm yasalara uygun şekilde hareket ediliyor.
YERLİ VE MİLLİ GEMİ TRAFİK YÖNETİM SİSTEMİ
Türk boğazlarında emniyetin arttırılması ve daha efektif kullanılmasına yönelik olarak; sadece yasa ve yönetmeliklerde değil, aynı zamanda kullanılan mevcut sistem ve unsurlarda da değişikliklere gidilmesi planlandı. Bu amaçla tamamı Türk firma ve mühendislerle sistemlerin millileştirilmesi yolunda HAVELSAN firması ile ortaklaşa çalışmalar başlatıldı. Bu çerçevede, 2019 yılı içerisinde yerli ve milli proje olan gemi trafik yönetim sistemi devreye alınacak.
