Güneş ATAGÖZ/ÇEŞME (İzmir), (DHA) - İZMİR\'in Çeşme ilçesinde, ilk kez yumurta bırakan caretta caretta türü deniz kaplumbağalarının yavruları, yumurtalarından çıkarak, denizle buluştu.
Alaçatı Mahallesi Mehmet Kuyu mevkisindeki plaja 26 Temmuz\'da gelen caretta caretta, Çeşme\'de ilk kez yumurta bıraktı. İşletme sahibi Haldun Demirhisar, yumurtaların olduğu bölümü tel örgüyle çevirerek, korumaya aldı. Geçen salı günü yavrular, yumurtalardan çıkmaya başladı. İlk caretta caretta yavrularının sabaha karşı yumurtalarından çıkarak, denizle buluşmaları, kumdaki ayak izlerinden anlaşıldı. Bunun üzerine Demirhisar, Doğa Koruma Milli Parklar İzmir Şube Müdürlüğü\'nü arayarak, bilgi verdi. Bilgi üzerine Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER) Müdürü de olan Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Yakup Kaska, Orman Mühendisi Hüseyin Akgün ve Çevre Yüksek Mühendisi Nilgün Dinçel ile birlikte kumsala geldi.
Açıklama yapan Prof. Dr. Kaska, Türkiye\'de deniz kaplumbağalarının Suriye sınırından Muğla\'nın Ortaca ilçesine bağlı Dalyan Mahallesi\'ndeki İztuzu kumsalına kadar 21 üreme bölgesi olduğunu kaydetti. Kum ne kadar sıcak olursa yumurtadan çıkan yavruların dişi olma olasılığının yükseldiğinden bahseden Kaska, \"Akdeniz daha sıcak, kuzeye doğru çıktıkça hava da kum da serinliyor. O nedenle bu yuvadan muhtemelen erkek bireyler çıkabilir\" dedi.
Yuvayı kazarak, yumurtada sıkışan yavru olup olmadığını kontrol edeceklerini belirten Kaska, \"Farkındalık oluşturmak için bunu yapıyoruz. Normalde biz bunu saat 20.00\'den sonra yapıyoruz\" diye konuştu.
\'ELLE TUTUP YARDIM ETMEYİN\'
Denize ulaşmaya çalışan deniz kaplumbağalarına elle yardım edilmemesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Kaska, şunları kaydetti:
\"Birinci nedeni kaplumbağalar, doğdukları kumsalda yürürken, beyinlerinde manyetik olarak kazıyor. O manyetik alanı öğrenerek kumsalda gitmesi gerekiyor. Bu yavrular yaşama şansına sahip olurlarsa, 25 yıl kadar sonra anne olduğunda, yumurtlamak için buraya gelebilirler. İkinci nedeni; bizdeki göbek bağı gibi, kaplumbağalar da yumurta sarısından göbek bağı ile besleniyorlar. O göbek bağının da temizlenmesi gerekiyor. Kaplumbağa yumurtadan çıktığı zaman üzerinde hem kan kokusu, hem de besin kokusu oluyor. Kumsalda yürüyerek bu kokulardan temizlenmezse, denize girer girmez balıklara yem olurlar. Üçüncü neden ise biz nasıl spor yapmadan önce kaslarımızı çalıştırırsak, bu yavrular da 25 yıl boyunca denizde yüzecekleri için yüzmeden önce kaslarını hareket ettirmeleri gerekir. Bu nedenle yavruları elle tutup denize götürmek onlara zarar verir.\"
Prof. Dr. Kaska, açıklamalarının ardından elleriyle yuvayı kazarak, yavruları çıkardı. Yuvadan çıkarılan yavrular, içinde ıslak kum bulunan kovaya alındı. Yuvadan çıkan kırılmış yumurtaları sayan Kaska, 78 yavru kaplumbağanın çıktığını belirlerken, kaplumbağalardan birinin de yumurtadan o sırada çıkması, tatilciler tarafından sevinçle karşılandı. Yavru kaplumbağalar, kova kumsala yatırılarak çıkarılırken, denize doğru yol alışları, tatilcilerce cep telefonu kamerasıyla kaydedildi.
\'HEPSİNİ DENİZE SALDIK\'
Çeşme\'nin ilk caretta caretta\'larının denize kavuştuğu işletmenin sahibi Haldun Demirhisar, anne caretta caretta\'nın 26 Temmuz\'da kumsala yumurtlarken, plajda çalışan işçisi tarafından videoya alındığını belirterek, \"Bana haber verdiklerinde hemen ilgili mercileri arayarak bildirdim. Yetkililer gelerek, koruma yöntemini anlattılar. Biz de anlattıkları şekilde korumaya aldık. 45 gün sonra doğacaklarını söylemişlerdi. Akşam, yaklaşık 20 yavru denize ulaşmış. Bugün gelen yetkililer de yuvalarında sıkışan yavruları kurtardılar. Hepsini denize saldık. Çeşme\'de ilk kez olan bu yavrulamaya hem şahit olduk hem de onlara ev sahipliği yapmış olduk\" diye konuştu.
