Osman ŞİŞKO/MAÇKA(Trabzon), (DHA) -TRABZON\'un Maçka ilçesi Hamsiköy Mahallesi\'nde, yıllardan bu yana yörede pişirilen ünlü sütlacı ile adını Türkiye\'ye duyurdu. Ünü ülke sınırlarını aşan ve yurt dışına bile gönderilen Hamsiköy sütlacı, Türk Patent Enstitüsü tarafından tescillenerek coğrafi işaret belgesi aldı. Türk Hava Yolları da uçuşlarında yolcularına Türk kültürünün önemli bir parçası olan Hamsiköy Sütlacı’nı ikram etmesi bekleniyor.
Maçka Belediye Başkanı Koray Koçhan, Hamsiköy Sütlacı\'nın korunması için bir dizi çalışma başlatacaklarını belirtti, \"Dedelerimizin yediği sütlaçtaki lezzeti çocuklarımıza, torunlarımıza bırakabilmek için sıkı denetim yapacağız\" dedi.
İlçeye bağlı Hamsiköy yöresinde üretilen ünlü Hamsiköy Sütlacı, Maçka Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanlığı tarafından başlatılan girişimler sonucunda 1 Aralık 2017 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından korunmak üzere tescil edildi ve \'Hamsiköy sütlacı\' ismiyle Coğrafi İşaret Tescil Belgesi almaya hak kazandı. Geçtiğimiz günlerde ilçe merkezinde düzenlenen törenle Coğrafi İşaret\'le tescillenen Hamsiköy Sütlacı\'nın korunması için Maçka Belediye Başkanlığı da harekete geçerek bölgede sütlaç üretimi ve satışına yönelik denetim çalışmalarına başladı.
\"HAMSİKÖY SÜTLACI ARTIK MARKA\"
Maçka Belediye Başkanı Koray Koçhan ise, Coğrafi İşaret\'le tescillenen Hamsiköy Sütlacı’nın artık markalaştığını söyledi. Koçhan, şöyle konuştu:
\"Coğrafi işaretleme son dönemde dünyada hızla gelişen bir olay. Bu işaretle birlikte bunun tescilini alıyor, yapılış şeklini belirliyorsunuz ve isminizi başka yerlerde kullandırmıyorsunuz. Size ait bir marka oluyor. Dünyada son trend gastronomi turizmi. Özellikle insanlar coğrafi işaretli yerlere de yöresel gıdaları tatmak için o yerlere gidiyor. Dünyanın değişik yerlerinde daha önce bizim Hamsiköy sütlacımızı tadan insanlar tekrar gelip aynı tadı arıyorlar. Bu yüzden bunu markalaştırmamız gerekiyordu. Daha önce bu konuda esnaf odamız müracaat etmişti. Artık Hamsiköy sütlacını tescilledik ve bir coğrafi işaretle marka yaptık.\"
\"SIKI DENETİM YAPACAĞIZ\"
Yöreye özgü olan ve son zamanlarda özellikle Körfez ülkelerinden bölgeye gelen turistlerin vazgeçilmez damak tadı haline gelen sütlacın üretiminin yanı sıra satışına ilişkin süreçlerde sıkı denetimler yapacaklarını kaydeden Başkan Koçhan şöyle konuştu:
\"Artık sütlacımız korum altında. Burada alınmayan sütten üretilen sütlaca artık \'Hamsiköy Sütlacı\' şeklinde yazılmayacak. Pişme niteliği olacak ve bunu biz çok iyi takip ederek bir standart getireceğiz. Coğrafi işareti almak bu projenin ilk adımıydı önemli olan bu lezzeti uzun yıllar koruyabilmek. Dedelerimizin yediği sütlaçtaki lezzeti çocuklarımıza, torunlarımıza bırakabilmek için denetimlere önem vereceğiz. Eğer bu kalite ve lezzeti bozmaz isek Hamsiköy sütlacı daha da otantik bir turizm değerimiz olacak kanaatindeyim. Bizim de bu konuda oldukça sıkı denetlemeleriz ve takibimiz olacaktır. Maçka turistik mekanlarının yanı sıra Hamsiköy sütlacı ile birlikte gastronomi acısından da önemli bir marka değerini de kazanmış oldu.\"
HAMSİKÖY SÜTLACI THY İKRAMLARINDA
THY\'nin yolcu ikramlarında Hamsiköy sütlacının ikramı hakkında görüşmelerin olduğunu da duyuran Başkan Koçhan şunları söyledi:
\"Hamsiköy\'de günde ortalama 3- 5 ton süt kullanılıyor. 1 kase sütlaç yaklaşık 300 gram sütten yapıladığını baz alırsak günde 9- 15 bin sütlaç yapılıyor. Yazın gelen talebi karşılayamıyoruz. Coğrafi işaretten sonra talebin daha da artacağını düşünüyorum. Bu durum bölgedeki hayvancılığa olumlu yansıyacaktır. THY de ikramlarında Hamsiköy sütlacı vermek istiyor. Bu konudaki görüşmeler devam ediyor. Biz büyük zincir marketlerle bu konuda anlaşmalar yaparsak, Hamsiköy civarında günde 10 ton süt işleyeceğimizi ve 30-50 bin sütlaç satabileceğimiz inancındayım. Bu da bu bölgeyi kalkındıracak ve Hamsiköy\'ü eski şaşalı günlerine geri döndürecektir.\"
\"SÜTLAÇ BİR TÜRKMEN TATLISIDIR\"
Hamsiköy\'de yemek tesisi işletmecisi Temel Konak ise tescil kararının önemli bir gelişme olduğunu ifade ederek şunları kaydetti:
\"Hamsiköy sütlacı Trabzon’un lezzet turizmi rotasına önemli bir katkı sağlayacaktır. Dedem Hacı Osman 1917- 23 yıllarında Yavuz Zırhlısı\'nda bahriyeli çavuşu olarak askerlik görevini yaptıktan sonra Hamsiköy\'e gelerek buraya bir han yaptı. O zaman burası tarihi İpek Yolu üzerinde buradan kervanlar geçiyor. Bizler Türkmenler\'in Kıpçak boyundanız. Sütlaç da bir Türkmen tatlısıdır. Dedem buranın sütüyle bu sütlacı bu handa yapmaya başlıyor. Mükemmel bir tat ortaya çıktı. Buradan geçen yerli ve yabancıların tatması ve lezzetti anlatmalarıyla da meşhur oldu. Günümüzde dünyada birçok yerde bilinmesine rağmen ülkemizde bile bazı yerlerde bilinmiyordu. Hamsiköy\'ü sütlacı için coğrafi işaret büyük bir gelişmedir. Bunu herkes de duymuş olacak, bölgeye gelenler artık bizim sütlacımızı yemeden dönmeyecekler. Bu coğrafi işaret aynı zamanda sütlacımıza bir standart getirecek.\"
\"ÖZELİĞİ SÜTÜNDE\"
Sütlaca yörenin sütünün ayrı bir lezzet kattığını da vurgulayan Konak, şöyle konuştu:
\"Son zamanlarda önüne gelenin \'Hamsiköy sütlacı\' yaptığını görüyoruz. Türkiye\'nin değişik noktalarında bu satılıyor. Bu bizim sütlacımızla uzaktan yakından alakası yok. Bu getirilen standartla birlikte Hamsiköy sütlacında buranın sütü kullanılacak. Sütlacımızın özelliği yüzde 50\'si bu bölgenin yağlı sütü ve diğer malzemeler ve ustalığıdır. Bizim sütlacımız iki şekilde yapılıyor bir fırınlanmış birisi de sade olan. Genelde sütlacı misafirlerimiz fındık ve tarcınla tercih ediyor.\"
\"SÜTLAÇTA TEK KATKI BİZİM SEVGİMİZDİR\"
Hamsiköy\'de işyerinde uzun yıllardır sütlaç üreten yapan Niyazi Alkurt ise sütlaçlarında herhangi bir katkı maddesi bulunmadığının altını çizerek şöyle dedi:
\"\'Hamsiköy sütlaççıları olarak yıllar sonra hak etiğimiz değeri aldık. Bundan sonrasının daha iyi olacağını düşünüyorum. Sütlaç 1924 yılından beri dedelerimizin burada yapmış oldukları bir süt tatlısıdır. O günden bu güne kuşak kuşak geliyor. Bu bayrağı biz devraldık ve elimizden geldiğince biz sürdürmeye çalışıyoruz. Bizim sütlacımız Hamsiköy sütünden yapılmalı. Başka bir sütten yapılan bizimki gibi olmuyor. Bizim sütümüz yağlı olduğundan kıvamı daha iyi oluyor. Çiğ günlük sütümüzü 3 saat pişiriyoruz. Kullandığımız malzemeler süt, şeker, pirinç ve çok az da tuz ilave ediyoruz. Bunun dışında herhangi bir katkı malzemesi eklemiyoruz. Sütlacı kâselere aldıktan sonra isteğe bağlı üzeri fırınlanarak yakılıyor. Bizim sütlacımızda böyle bir katkımız yoktur tek katkı bizim sevgimizdir.\"
THY\'nin, yeni yılda uçuşlarında yolcularına Türk kültürünün önemli Hamsiköy sütlacını ikram etmeye başlayacağı ifade edildi.
HAMSİKÖY TARİHİ
Trabzon\'un Maçka ilçesine bağlı olan ve tarihi geçmişte asıl adı Hamseköy olan mahalle Beşköy olarak da biliniyor. Yöre, Arapça\'da beş olan \'Hamse\'den adını alarak Hamsiköy olarak kayıtlara geçti. Kente 48, ilçeye de 19 kilometre uzaklıkta yer alan bin 300 rakımlı Hamsiköy Mahallesi, son zamanlarda ün kazanan Hamsiköy Sütlacı\'yla özelikle tatilci ve turistlerin bölgede en çok ziyaret ettiği yerlerin başında da geliyor.
