On güneydoğu Asya ülkesi arasında ekonomik topluluk ve ortak pazar kurulması kararlaştırıldı. ASEAN devlet ve hükümet başkanlarının Kuala Lumpur zirvesinde imzaladıkları ortak bildiriye göre Asya Ekonomik Topluluğu (AEC) 31 Aralık'ta hukuki geçerlilik kazanacak. Topluluk üyesi ülkeler arasında ekonomi politikaları daha iyi koordine edilecek. Malezya Başbakanı Najib Razak ASEAN üyeleri arasındaki gümrüklerin zaten kaldırılmış olduğunu ve şimdi sıranın ticaretin daha da serbestleştirilmesine geldiğini söyledi. Razak büyüme ve yatırımları engelleyen bariyerlerin de kaldırılacağını duyurdu.
‘Dönüm noktası'
Ekonomik topluluk kurma fikri bundan 13 yıl önce ortaya atılmış, 2007 yılında da bölge ülkelerinin Çin ve Hindistan ile rekabet gücünü arttırmayı amaçlayan bir taslak hazırlanmıştı. Zirvede yayınlanan ortak bildiride AEC'nin kurulmasının ‘bütünleşme sürecinin dönüm noktası' olduğu vurgulandı. Malezya Başbakanı Najib Razak topluluğun çığır açan bir kazanım olduğunu belirtti ve gerçek iç pazarın kurulabilmesi için bütünleşmeye hız verilmesi gerektiğini söyledi.
630 milyonluk bölge
Diplomatlar tarafından yapılan açıklamalarda zirve bildirisinin somut adımlara vesile olmayacağı ve daha ziyade sembolik bir adım sayılması gerektiği ifade ediliyor.On ASEAN ülkesi egemen devletlerden oluşan gevşek bir topluluk bünyesinde işbirliğini sürdürecek. Asya Ekonomik Topluluğu'nun bütün ülkeleri kapsayan kurumları ve Avrupa Birliği'ndeki gibi ortak yasaları olmayacak. Bölge ülkeleri arasındaki gümrüklerin kaldırılmış olmasına rağmen mal ve hizmet mübadelesini zorlaştıran dolaylı uygulamalara son verilmiş değil. ASEAN'lılar topluluk üyesi ülkelerde çalışabilecekler. Ancak işgücüne tanınan dolaşım serbestliği sekiz branş ile sınırlanmış bulunuyor. Mühendislik, turizm ve muhasebecilik, liberalleştirilen branşlar arasında yer alıyor. Bu branşlarda çalışan toplam nüfusun sadece yüzde 1,5'u istihdam ediliyor.
Önemli farklar
Ülkeler arasındaki farkların bütünleşmeyi engelleyici bir faktör olabileceği belirtiliyor. Topluluğun zengin ve fakir bölgeleri arasında büyük farkların bulunduğu göze çarpıyor. Malezya, Endonezya, Singapur, Brunei Sultanlığı, Taylan ve Filipinler topluluğun zengin, Vietnam, Laos, Myanmar ve Kamboçya ise fakir ülkeleri sayılıyor. Farklı siyasi rejim, dil ve dinlerin bulunduğu ACE'nin toplam nüfusu 630 milyonu aşıyor. Yolsuzluk, altyapı yetersizliği ve lojistik maliyetinin ülkelere göre büyük farklılık göstermesi de bütünleşmeyi frenleyici faktörler arasında yer alıyor. ASEAN ülkelerinin yıllık hasıla toplamı 2,6 trilyon dolar seviyesinde. Asya Ekonomik Topluluğu devletler topluluğu ASEAN'ın üç payandasından birini oluşturuyor. ASEAN'ın bütünleşmeye ağırlık verdiği diğer alanlar ise güvenlik politikası ve kültürel işbirliği.
