HTŞ, Hama’ya 5 kilometre yaklaştı; birçok ilçe, köy ve askerî tesis HTŞ’nin kontrolüne geçti: Hedefteki Humus alınırsa Şam’ın önü açılacak

Münbiç’e SMO saldırısı sürüyor, Halep ve Fırat’ın batısından doğuya büyük göç hareketi devam ediyor. 50 bin insan yerinden oldu

03 Aralık 2024 18:36

Halep ve Hama kırsalında önemli ilerlemeler kaydeden cihatçı örgüt Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı gruplar, Taibat el-İmam ve Halfaya gibi stratejik şehir ve köyleri kontrol altına aldı. Silahlı gruplar Hama kent merkezine 5 kilometre yaklaşırken, kent merkezinin alınması sonrası hedefin Suriye hükümetinin önemli kalelerinden Humus olacağı belirtiliyor. Humus’un alınması ile Şam’a büyük çıkarma yapılması bekleniyor. Fırat’ın batısında PYD/DSG’nin son kalesi Mühbiç’e birçok noktadan saldıran Suriye Milli Ordusu (SMO) silahlı grupları ile bölgede şiddetli çatışmalar yaşanıyor. Bölgede çatışmalar devam ederken Halep, Tel Rıfat ve Afrin bölgesinden Fırat’ın doğusuna yönelik Kürt göçü devam ediyor. Bölgeden göç eden sivillerin sayısı 50 binle ifade ediliyor.

Hama’ya 5 kilometre

HTŞ destekli silahlı gruplar, Suriye ordu güçlerine yönelik saldırılarını Hama ve Halep bölgesinde yoğunlaştırdı. Silahlı gruplar, insansız hava araçları kullanarak hassas rejim bölgelerini hedef alarak birçok askeri tesisin vurulması sonrası Hama’ya doğru ilerleyişini bugün de sürdürdü. Çatışmaların sonrası Suriye'nin batı-orta kesimindeki Hama'nın kuzey kırsalından binlerce sivil bölgeyi terk etmeye başladı. Suriye’nin batıdaki merkezlerinden olan Hama kentinin kuzey kırsalında önemli ilerlemeler kaydedildi. Taibat el-İmam ve Halfaya gibi stratejik şehirlerin yanı sıra Hattab ve Maardes kasabası yakınlarında Ruslar tarafından kullanılan bir askeri tesis ele geçirildi.

Silahlı grupların Hama kent merkezine 5 kilometre yaklaştığı ileri sürülürken kentin ele geçirilmesi sonrası Suriye ordu güçlerinin yoğun faaliyet gösterdiği stratejik önemdeki Humus’a doğru harekatın genişlemesi bekleniyor. Humus’ın HTŞ tarafından alınması halinde Suriye’nin başkenti Şam kapısının aralanacağı ve merkeze ulaşmanın kolaylaşacağı belirtiliyor.

“Suriye ordusuna takviye” iddiası

Suriye kaynaklı North Press’in Suriye hükümet güçlerinden bir subaya dayandırdığı haberinde, Irak ve Lübnan’dan bölgeye Şii savaşçı, Mısır’dan ise askeri teçhizat sevkiyatı yapıldı. Takviye kuvvetlerin, Suriye ordusuna destek olmak amacıyla Halep, İdlib ve Hama’ya sevk edileceği ileri sürüldü. Suriye hükümet güçlerinin ise Hama'nın kuzeyindeki Muhradeh kentinde, HTŞ saldırısına karşı güçlerini takviye ettiği kaydedildi.

Suriye ve Rus ordusunda savaşı yöneten kadro değişti

Bölgede çatışmalar sürerken Suriye ordusunda savaşı yöneten askeri kadroda değişikliğe gidildiği haber veriliyor. Bu kapsamda Hava Kuvvetleri İstihbaratına bağlı bir birim olan 25. Tümen'in sorumluluğuna bu yılın başlarında hükümet Özel Kuvvetleri komutanı olarak atanan Suhail el-Hasan'a geri verildiği bildirildi. Ayrıca, “Halep Kasabı” lakaplı İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü’nün kıdemli komutanı Cevad El-Gaffari’nin, Suriye’deki İran güçlerinin komutanı olarak yeniden görevlendirildi. ülkedeki Rus askeri komutanlığında da değişikliğe gidildiği, askeri yöneticilerin büyük bölümünün değiştirildiği bildirildi.

Münbiç’e kuşatma sürüyor

Geçen pazar günü Halep'teki Kuveyris Havaalanı'nı ele geçirerek PYD/DSG’nin kontrol ettiği Tel Rıfat ile Minbic arasındaki bağlantıyı kesen SMO güçleri, önceki gün de PYD’nin kenti boşaltması ardından Tel Rıfat’ın kontrolünü ele geçirmişti. Tel Rıfat’ın ardından Fırat Nehri'nin batısında PYD/DSG’nin kontrol ettiği son bölgelerden Minbiç’e yönelen ÖSO grupları, kent merkezi ve çevresindeki yerleşim birimlerinde konuşlu PYD/DSG gruplarına yönelik saldırılarını arttırdı. Münbiç’e bağlı bazı köylere yönelik tank ve top atışları yapılırken, bölgede çatışmalar bugün gün boyu sürdü.

Güvenli bölgelere göç sürüyor

Bölgede çatışmalar sürerken bir yandan da sivillerin güvenli bölgelere göçü sürüyor. Tel Rıfat, Afrin, Münbiç ve Halep bölgesinden göç eden sayıları binlerle ifade edilen aileler, Rakka ve Tabka bölgesine doğru bugün de geçişleri devam etti. Ailelerin bazı bölgelerde SMO grupları tarafından zaman zaman durduruldukları ve soğukta bekletildikleri ileri sürüldü.

ABD ve PYD’den Deyrizor’da sınırlı harekât

HTŞ’nin Halep ve Hama bölgesinde Suriye ordusuna yönelik harekâtı sürerken Irak’a açılan Doğu Suriye’nin Deyrizor kentinde ABD ordusu, PYD/DSG grupları ile Suriye ordusu ve İranlı milislerin kontrolündeki 7 köye yönelik sabah saatlerinde sınırlı bir operasyon gerçekleştirdi. Harekât Suriye ordusu ve İran'a bağlı milisler tarafından kontrol edilen bölgedeki El-Hüseyniye, El-Salihiye, Hatla, Marat, Mazlum, Haşam ve El-Tabiya köylerine yönelik gerçekleştirildi. Saldırıya karşılık verilmesi sonrası bölgede şiddetli çatışmalar yaşandı. ABD’nin savaş uçaklarının da destek verdiği çatışmalarda, bölgenin kontrolünde stratejik önemde bulunan 7 köy, akşam saatlerinde PYD/DSG’nin kontrolüne geçti.

NAMIK DURUKAN YAZDI

PYD/YPG, Fırat’ın batısını boşaltıyor: Tel Rıfat’tan sonra Menbiç’ten de çekiliyorlar

Kuzeybatı Suriye’de şiddetli çatışmalar: Harita değiştiren operasyonda Batı Halep’e yoğun bombardıman

HTŞ liderliğindeki gruplar bir kez daha şehrin kapılarına dayandı; Halep’e 5 kilometre yaklaştılar

HTŞ liderliğindeki gruplar Halep’in dış mahallelerine girdi, merkeze ilerliyor: Şam-Halep karayolu da kontrollerine girdi

Rus savaş uçakları Halep'i vurdu: HTŞ destekli gruplar, YPG’nin kontrolündeki havaalanına saldırı hazırlığı yapıyor

İdlib tamamen HTŞ liderliğindeki silahlı grupların kontrolüne girdi, istikamet Hama: Gruplar kente girmeye başladı

SMO, Tel Rıfat ve Afrin bölgesinde saldırıya geçti; PYD/DSG cepheleri ateş altına alınıyor

Suriye Milli Ordusu, Tel Rıfat’a girdi: 'Sırada Münbiç var' iddiası

Fırat’ın batısını boşaltıyorlar: ABD destekli PYD/DSG, Deyrizor’da İran milislerine sınırlı harekât başlatacak iddiası

Halep'te neler oluyor?

Suriye'nin Hatay sınırındaki İdlib kentini kontrol eden Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin ‘terör organizasyonları’ listesinde bulunan cihatçı örgüt Heyet Tahrir Şam (HTŞ) önderliğindeki silahlı gruplar, 27 Kasım'da Şam yönetimi kontrolündeki Halep'e geniş bir harekât başlattıklarını duyurdu. İdlib ile Halep birbirine sınır iki kent. Suriye'nin ikinci büyük kenti olması yanı sıra iç savaş öncesinde ülke ekonomisinin kalbi olarak bilinen Halep'te 2016'dan bu yana ilk kez kendisine muhalif silahlı gruplarla Şam yönetimi arasında çatışma yaşanıyor. Harekâta Britanya merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'nin aktardığına göre Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu (SMO) da destek veriyor.

Mart 2020'de Rusya ve Türkiye, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'nde ateşkes ilan etmiş; iki ülke ordularının bölgede ortak devriyeler gerçekleştireceği açıklanmıştı.

Şu anda bölgede Türk Silahlı Kuvvetlerine (TSK) ait çok sayıda gözlem noktası bulunuyor.

Bölgede silahlı gruplarla Suriye ordusu arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor. Bölgeden aktarılan bilgilere göre söz konusu silahlı gruplar, ilk 48 saatte 20 kilometreye yakın mesafe kat etti. 29 Kasım'da ise HTŞ liderliğindeki grupların Halep'in kalbine girdiği iddia edildi. Britanya merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi hem silahlı gruplardan hem de Suriye ordusundan çok sayıda kişinin öldüğünü bildirdi. Gözlemevi'ne göre ilk iki günde 120'den fazla HTŞ militanı ve yaklaşık 20 SMO üyesi öldü, Suriye ordusu da 60'tan fazla kayıp verdi.

Türkiye temkinli ama Şam'ı işaret ediyor

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Moskova'nın, silahlı grupların saldırısını "Suriye'nin egemenliğinin ihlali" olarak gördüğünü açıkladı. Peskov, "Biz Suriyeli yetkililerin bölgeye bir an önce düzen getirmesinden ve anayasal düzeni yeniden tesis etmesinden yanayız” dedi.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, Halep'te yaşanan çatışmalarla ilgili açıklamasında "İdlib'e yönelik son dönemdeki saldırıların" altını çizdi ve "son günlerde yaşanan çatışmaların bölgedeki gerginliği istenmeyen şekilde artırdığına" dikkat çekti. "Yeni ve daha büyük istikrarsızlıklara yol açılmaması ve sivil halkın zarar görmemesi, Türkiye bakımından büyük önem teşkil etmektedir" diyen Keçeli, "Gelişmeleri, Suriye’nin birliği ve toprak bütünlüğüne atfettiğimiz önem ve terörle mücadeleye verdiğimiz öncelik çerçevesinde çok yakından takip ediyoruz" ifadelerini kullandı.

Kritik önemdeki M5 yolu hedefte

Resmî kaynaklara göre, silahlı gruplar, Halep ile başkent Şam arasındaki ana karayolu kavşağı olan M5'in bir bölümünü kontrol altına almayı başardı. M5, Suriye'nin Ürdün sınırı yakınlarında başlayan ve Türkiye sınırı yakınlarındaki Halep'e kadar uzanan otoyol.

İdlib vilayetini boydan boya kesen ve 450 kilometre uzunluğundaki yol, ülkenin nüfusu en fazla olan dört kentini, Şam, Humus, Hama ve Halep'i birbirine bağlıyor. Savaş öncesinde Suriye'nin ekonomik arterlerinden biri olan M5, ülkenin sanayi merkezlerinden Halep'i de besliyor.

Uzmanlar otoyol aracılığıyla yapılan ticari işlemlerin savaş öncesinde 25 milyon dolarlık günlük hacme sahip olduğunu tahmin ediyor. Otoyol Suriye'nin doğusu ve kuzeyinden ülkenin geri kalan kesimlerine buğday ve pamuk taşımacılığı için kullanılıyor. Ayrıca Ürdün, Suudi Arabistan, Türkiye ve Arap ülkeleriyle ticaret de bu yol üzerinden yapılıyor.

Bölgede hangi güçler bulunuyor?

Suriye, Rusya ve İran; yeni saldırı dalgasının HTŞ destekli silahlı grupların Halep'in kontrolünü tamamen ele geçirmesine yol açabileceğinden endişe ediyor.

İran Devrim Muhafızları'nın önemli komutanlarından Kioumar Pourashemi'nin Halep'teki çatışmaların ilk saatlerinde öldürüldüğü bildirilirken, Rus hava saldırıları özellikle Suriye ordusunun önemli bir akaryakıt üssünün bulunduğu Han Al-Asal'da yoğunlaştı.

Şam yönetimi, Rusya tarafından eğitilen ve eskiden "Kaplan Kuvvetleri" olarak bilinen 25. Özel Kuvvetler Tümeni'ni bölgeye konuşlandırdı. Şam tarafından konuşlandırılan birlikler arasında Filistin Kudüs Tugayı ve Rus yapımı modern T-90 tankları ve T-72'nin geliştirilmiş versiyonlarıyla donanmış 4. Suriye Tümeni yer alıyor.

Yıllardır İdlib'i kontrol eden ve eski adı El-Nusra Cephesi olan, kendilerini cihatçı olarak tanımlayan HTŞ, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin "terör organizasyonları" listesinde bulunuyor. Türkiye de HTŞ'yi "terör örgütü" olarak kabul ediyor.

Türkiye-Suriye normalleşme çabaları

Saldırılar, Türkiye ile Suriye arasında normalleşme çabalarının hızlandığı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüşme isteğinin dile getirildiği bir dönemde gerçekleşiyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan son olarak Suudi Arabistan ve Azerbaycan'a yaptığı ziyaretlerin ardından uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada “Hâlâ Esad ile görüşmeyi umuyorum. Çünkü Suriye ile Türkiye arasındaki terör yapılarını yok etmemiz gerekiyor. Suriye’de adil ve kalıcı bir barışın temeli var. Bunu sağlamak için atılacak adımlar net ve açıktır. Normalleşme için Suriye tarafına elimizi uzattık. Bu normalleşmenin Suriye topraklarında barış ve huzurun kapılarını açacağına inanıyoruz" demişti.

Rusya ile Türkiye arasında anlaşmazlık mı var?

Kremlin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksander Lavrentiyev, geçtiğimiz haftalarda yapılan Astana22 toplantısı sırasında Rus haber ajansı Tass’a verdiği röportajda Türkiye’ye Suriye'de "işgalci güç" demişti. Rusya, kendi güçleri ve İran güçleri dışındaki tüm askerî varlıkları "işgalci" olarak tanımlıyor fakat Astana ortaklığı Moskova'nın Ankara'yı açıktan bu şekilde tanımlamaktan uzak durmasını sağlıyordu.