Ocak ayında alınan bir kararla, ihracatla elde edilen dövizinin yüzde 25’inin Merkez Bankası’na satılması zorunlu hale getirilmişti. Bu oranın önümüzdeki günlerde yapılması beklenen bir düzenlemeyle yüzde 40’a yükseltileceği konuşuluyor. Önceki gün Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile TİM Başkanı İsmail Gülle ve bazı ihracatçı birliklerinin başkanlarının yer aldığı toplantıda gündeme getirilen yeni orana ilişkin hazırlıkların yapıldığı öğrenildi.
Söz konusu çalışma özellikle döviz yükümlülüğü yüksek olan sektörlerde tepki çekti. İhracatçılar döviz bozdurma zorunluluğu oranının her sektöre özel olarak belirlenmesi gerektiğini savunurken, yüzde 25 zorunluluğa göre nakit akışını planlayan firmaların sürece hazırlık yapabilmesi adına bir takvim ilan edilmesi gerektiğini de vurguluyor.
"Bozdurup tekrar döviz alacağız"
Dünya'dan Merve Yiğican'a konuşan İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçı Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, ihracatçının kendi dövizini nasıl değerlendireceğinin kararını kendisinin vermesi gerektiğini söylerken, “Öyle zaman geliyor ki hepsini döviz olarak hammadde ödemesinde kullanmamız gerekebiliyor” dedi.
Sistemi ihracatçılar olarak tasvip etmediklerini dile getiren Öksüz, “Kimse yurtdışına yapacağı ödemeyi TL ile yapamaz. Mecburen ihracatçı yüzde 40’ı bozdurup tekrar döviz alacak. Bir taraftan bozdurduğunu tekrar talep edecek. Yurtdışı ithalat ödemelerini mecburen döviz ile yapacağımızdan dolayı bu bir çare değil. İhracatçı döviz kullanmak zorunda” ifadelerini kullandı.
Tekstil sektörünün katma değeri yüksek ürünler üreten bir sektör olduğunun altını çizen Öksüz, “Biz belki birçok sektöre göre daha az etkileneceğiz ama tamamen ithal girdi ile çalışan sektörler var onları çok daha zor durumda bırakacaktır” diye konuştu.
"En az 4 hafta önce bildirilmeli"
TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclisi Başkanı Şeref Fayat, bu çalışmayla ilgili Merkez Bankası’nın ihracatçılarla istişare yapmasının olumlu olduğunu söylerken, yüzde 40 oranının hazır giyim sektörü için yönetilebilir olduğunu, ancak her sektörün döviz yükümlülüklerinin farklı olduğunu vurguladı. Bu noktada döviz bozdurma oranının sektörel bazda belirlenmesi gerektiğini ifade eden Fayat, aynı zamanda bu kararın belirli bir takvim doğrultusunda hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
Fayat, “Akşam yüzde 40 oldu deyip, sabah uygulanmaya geçilirse bu firmaları zorlar. Çünkü bütün firmalar yüzde 25’e göre nakit akışlarını yaptılar. Dolayısıyla yeni karar bir takvimle açıklanmalı, en az 4 hafta olmalı, ideali ise 8 hafta. Eğer böyle olursa firmalar yükümlülüklerini hesaplayabilirler” diye konuştu. Fayat, ihtiyacı olanların sattığı dövizi yeniden almak zorunda kalacağını, bunun da bir kambiyo zararı yazacağını belirtti.
"Uygulama tamamen kaldırılmalı"
İstanbul Sanayici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu (İSİFED) Başkanı Muammer Ömeroğlu da döviz bozdurma zorunluluğunun yüzde 40’a çıkarılması çalışmalarını eleştirdi. Firmaların nakit akışını yönetebilmesi ve yeni yatırımlarını hayata geçirmesi için hali hazırdaki yüzde 25 şartının da kaldırılması gerektiğinin altını çizen Ömeroğlu şöyle devam etti:
“Yüzde 25 uygulamasının yürürlüğe girmesiyle ihracatçı firmaların döviz pozisyonlarının planlanmasında zorluklar yaşanmaya başlandı. Son günlerde kamuoyunda bu oranın yüzde 40-50 oranlarına artırılmasının gündeme alındığını ise endişe ile takip ediyoruz. Ülkemizin içinden geçtiği ekonomik sıkıntılar ile global konjonktür göz önüne alındığında; üretim ve ihracat yapan firmalarımızı destekleyerek ülke ekonomimizi büyütmemiz gereken bu dönemde döviz giderlerini kanıtlayabilen ihracatçılar başta olmak üzere bu uygulamanın revize edilmesini veyahut tamamen kaldırılmasının gerektiğini düşünüyoruz”
