T24 Ekonomi
Yüksek faiz ve alım gücü kaybı, ihtiyaç kredisinde kullanımı azaltırken takipteki alacak oranı ile kredi riskini arttırdı. Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre ihtiyaç kredisi kullanan kişi sayısı 12,3 milyona indi, takipteki kredi oranı yüzde 3,8 ile 22 ayın zirvesine yükseldi.
Merkez Bankası’nın sıkı para politikası ile yükselen kredi faizleri vatandaşları ihtiyaç kredisinden uzaklaştırmayı başardı. Nisanda yüzde 82’yi aşan ihtiyaç kredi faizleri sonrasında ihtiyaç kredisi kullanan kişi sayısı Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre ağustos sonu itibariyle 12.3 milyon kişiye geriledi. Son yılların en düşük seviyesine gerileyen ihtiyaç kredisi kullanan kişi sayısı 14-15 milyon sınırında seyrediyordu. İhtiyaç kredisi kullanan kişi sayısı azalsa da yüksek enflasyonun ve gerileyen alım gücü nedeniyle kişi başı ihtiyaç kredi riski 77 bin lira ile rekor kırdı, ihtiyaç kredilerinde takipteki alacak oranı yüzde 3,8 ile son 22 ayın zirvesine çıktı.
Ağustostan bu yana faiz geriliyor
Türkiye Bankalar Birliği risk merkezi aylık bültenine göre bankalarda ihtiyaç kredisi bakiyesi ağustos sonu itibariyle 950.9 milyar liraya yükseldi. Buna karşılık geçen yıl ocaktan bu yana düşüş eğiliminde olan ihtiyaç kredisi kullanan kişi sayısı ise 12.3 milyon kişi ile son yılların en düşük seviyesine geriledi. Merkez Bankası verilerine göre bu yıla yüzde 62 seviyelerinden başlayan ihtiyaç kredisi faiz oranları nisanda yüzde 82'nin üzerine çıkmıştı. Mayısta yüzde 78'a, temmuzda yüzde 76'lı seviyelere inen ihtiyaç kredi faiz oranları ağustosta yüzde 73,5'e indi. Eylülde ise ihtiyaç kredi faizinde düşüş devam etti. Merkez Bankası verilerine göre eylül yüzde 71,9 faiz oranıyla kapandı. Yüksek faiz oranları gerileme trendine girmiş olsa da halen daha oldukça yüksek. İhtiyaç kredisi kullanımında kredinin toplam maliyeti yüzde 120’nin üzerine çıkıyor. Bankalar ekim ayına ihtiyaç kredi faizini indirerek başlasa da yüzde 4-5,8 arasında değişen aylık oranlar uygulanıyor.
Takipteki alacak oranı 22 ayın zirvesinde
Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, yüksek faiz oranları ihtiyaç kredisinden uzaklaştırsa da kişi başı kredi riski ile ihtiyaç kredilerinde takipteki alacak oranı artışını sürdürüyor. Bu artışta yüksek enflasyonun etkisi de büyük. TBB verilerine göre kişi başı kredi riski ağustos sonu itibariyle 77 bin lirayı geçti ve bu tarihi en yüksek seviyeye işaret ediyor. İhtiyaç kredilerinde takipteki alacak oranı da ağustos sonunda yüzde 3,8 oldu. Bu 22 ayın en yüksek seviyesi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu da eylül sonunda yaptığı tebliğ değişikliği ile, bireysel kredi kartı ve ihtiyaç kredisi borcunu ödeyemeyenler için 60 aya kadar yapılandırma imkanını devreye aldı. Takipteki alacak oranındaki yükseliş trendi sonrası gelen bu hamle ile ihtiyaç kredileri anapara ve faiz ödemelerinin 30 günden fazla gecikmesi halinde ilave kredi olmadan 60 aya kadar yapılandırılabilecek. Borçlunun 1 yıl içinde yapılandırma için başvurması gerekiyor.
Toplam bireysel kredi riski 85 bin TL’ye çıktı
TBB verilerine göre bankalar ve banka dışı finansal kuruluşlar tarafından kullandırılan bireysel krediler, yüzde 46 artarak 3.5 trilyon TL oldu. Bireysel kredilerin yüzde 47’sini kredi kartları, yüzde 27’sini ihtiyaç kredileri, yüzde 13’ünü konut kredileri, yüzde 3’ünü taşıt kredileri ve yüzde 10’unu kredili mevduat hesabı oluşturdu. Bireysel kredilerde tasfiye olunacak alacak oranı yüzde 2,5 seviyesinde gerçekleşti. Bireysel kredi kullanan müşterilerin sayısı da 41 milyona geldi. Bireysel kredi kullanan kişi sayısı (takipteki krediler hariç) son bir yılda yaklaşık 2.1 milyon kişi artarak 41 milyon kişi olurken, ortalama kredi bakiyesi ise 85 bin TL düzeyinde gerçekleşti. Ağustosta 213 bin kişi ilk defa kredi kartı, 154 bin kişi ilk defa kredili mevduat hesabı, 133 bin kişi ilk defa tüketici kredisi kullanırken, konut kredisi kullanan kişi sayısı 11 bin oldu. 14 bin kişi ilk defa ise taşıt kredisi kullandı.
