İklim değişikliği: Kum bataryaları yeşil enerjinin büyük sorununa çözüm olabilir mi?
Finlandiyalı araştırmacılar, yeşil enerjiyi aylarca muhafaza edebilen, dünyanın ilk "kum pilini" geliştirdi
06 Temmuz 2022 07:30
Finlandiyalı araştırmacılar, yeşil enerjiyi aylarca muhafaza edebilen, dünyanın ilk "kum pilini" geliştirdi.
Uzmanlar, bunun yeşil enerjinin yıl boyunca kullanılması sorununa çözüm getirebileceğini belirtiyor.
Düşük yoğunluklu kum kullanılan cihaz, güneş ve rüzgardan elde edilen ucuz enerjiyle şarj oluyor.
Kum ısıyı yaklaşık 500 derecede muhafaza ediyor ve bunun enerjinin pahalı olduğu kışın evleri ısıtmak için kullanılabileceği söyleniyor.
Finlandiya gazının çoğunu Rusya'dan alıyor. Ukrayna'daki savaş nedeniyle ülke yeşil enerjiye daha fazla yoğunlaşmaya başladı.
Rusya, Finlandiya'nın NATO'ya katılma kararı sonrasında bu ülkeye gaz ve elektrik satışını durdurdu.
Finlandiya'nın Rusya'ya 1300 kilometrelik bir sınırı bulunuyor .
Ülkede çetin geçen kış öncesinde ısınma ve aydınlatma için gerekli olan enerjinin tedariki tüm Finlandiyalılar için kaygı kaynağı.
Ama ülkenin batısındaki bir santralde devreye sokulan bu sistem, kaygıları azaltma potansiyeline sahip.
Cihazda 100 ton kadar kum kullanıyor. Basit görüntüsüne rağmen bu sistem enerjinin en fazla ihtiyaç duyulduğu anda kullanılmak üzere depolanması için uygun maliyetli bir çözüm olarak ortaya çıkıyor.
İklim değişikliği ve fosil yakıtların fiyatlarının hızla yükselmesi nedeniyle yenilenebilir eenrji üretimine yatırımlar da artıyor.
Yeni güneş enerjisi ve rüzgar türbinlerinden elde edilen enerji hemen şebekeye dahil edilebiliyor. Ama bu ilave kaynakların zorlukları var. En önemli konu devamlılık. Dışarıda güneş yoksa ve rüzgar esmiyorsa ışıklarınızı nasıl yakacaksınız?
Ayrıca elektrik hatlarına yenilenebilir enerji verirken, şebekeyi dengelemek için diğer enerji kaynaklarını da güçlendirmek zorundasınız. Çünkü çok az ya da fazla enerji sistemin çökmesine neden olabilir.
Bunun en aşikar çözümü şebeke daha fazla yeşil hale gelirken enerjiyi depolayacak ve talebi dengeleyecek çok büyük ölçekli bataryalar inşa etmek gibi görünüyor.
Halihazırda bataryaların çoğunda lityum kullanılıyor. Bu bataryalar pahalı, karbon izleri fazla. Ayrıca bu bataryalar, fazla enerjiyi sınırlı ölçüde kaldırabiliyor.
Ancak Kankaanpaa kasabasında bir grup genç mühendis kumdan yaptıkları pillerinin ilk ticari montajını tamamladı. Depolama sorunlarını düşük maliyet ve düşük etkili bu yöntemle çözebileceklerine inanıyorlar.
Polar Night Enerji adlı şirketin iki kurucusundan biri olan ve pili geliştiren ekip arasında yer alan Markku Ylönen, "Yeşil enerjinin bol olduğu zamanda hemen depolomaya geçebilmek istiyoruz" diyor.
Kum pili, Vatajankoski elektrik santralinin bir bölümünde kuruldu. Bölgedeki evler bu santralden ısıtılıyor.
Düşük maliyetli elektrik kumu 500 dereceye kadar ısıtıyor. Sıcak hava ısı dönüştürücü yardımıyla kumda sirküle ediliyor.
Kum, ısının depolanmasına çok elverişli. Çok az ısı kaybına yol açıyor. Cihazın geliştiricileri, kumun aylarca 500 derecede kalabileceğini söylüyor.
Enerjinin daha pahalı olduğu zamanda batarya sıcak havayı bölgenin su ısıtma sistemine veriyor. Sıcak hava suyu ısıtıyor. Sonra bu su çevredeki evlere, iş yerlerine ve hatta yüzme havuzlarına pompalanıyor.
Kum bataryası Tampere kentindeki eski bir kağıt fabrikasında geliştirildi. Belediye girişimcilere yerin yanı sıra fon da sağladı.
Enerji ve iklim uzmanı Elina Seppanen "Havaların çok soğuk olduğu zamanlarda birkaç saat çalışacak bir santral aşırı derecede pahalıya mal olur. Ama kullanım esnekliği sağlayan böyle bir çözümümüz ve ısı depolama imkanımız olursa bu maliyetleri düşürür" diyor.
