'İlham veren 100 kadın' açıklandı: Akbelen Ormanı’nı savunan Nejla Işık listede

T24 Yaşam

BBC, 2024 yılında dünyada ilham kaynağı ve etkili olan 100 kadını açıkladı. Listeye Türkiye'den Akbelen için mücadele eden Nejla Işık da listede yer aldı.

BBC, 2024 yılında dünyada ilham kaynağı ve etkili olan 100 kadını açıkladı. Nobel Barış Ödülü'nü kazanan Nadia Murad, tecavüze uğrayan ve bu konuda kamusal alanda mücadele yürüten Gisele Pelicot, oyuncu Sharon Stone gibi isimlerin yer aldığı listeye Türkiye'den Akbelen için mücadele eden muhtar ve çevre aktivisti Nejla Işık girdi.

BBC'de Işık için şu ifadeler yer aldı:

"2024 yerel seçimlerinde Muğla'nın İkizköy mahallesinin muhtarı seçilen çiftçi Nejla Işık, 5 yıldır ormanların talan edilmesine karşı mücadele veriyor.

İkizköy yakınındaki Akbelen Ormanı, bir maden projesi nedeniyle tehlikeye girince Işık ve mahallenin kadınları davalar ve protestolarla ağaç kesimine karşı harekete geçti.

Yürüttükleri çevre kampanyası sırasında polis ile ormanlık alanı savunmak için nöbet tutan protestocular arasında zaman zaman şiddetli çatışmalar yaşandı. Ancak Işık ve diğer köylüler, karşılaştıkları zorluklara ve tehditlere karşı kararlı şekilde mücadele ettiler. Ormana izinsiz girdikleri gerekçesiyle para cezasına da çarptırıldılar (Ceza daha sonra iptal edildi)."

Listedeki isimler belli bir sıra izlemezken 'İlham veren kadınlar' listesindeki bazı isimler şöyle:

Danielle Cantor, İsrail/Filistin toprakları

Kültürel aktivist

Pandemi sırasında ortaya çıkan taban hareketi "Culture of Solidarity" projesinin (Dayanışma Kültürü) kurucularından Danielle Cantor, İsrail ve Filistin topraklarında dezavantajlı grupları desteklemek için çalıştı.

Projenin eş kurucusu Alma Beck ile birlikte, insanların İsrail ve Filistin topraklarındaki insan hakları ihlalleri hakkında münazara ettiği ve kültürel etkinlikler ile atölyelere katıldığı "House of Solidarity" isimli alternatif mekanı yönetiyorlar.

Cantor, İsrail ve Filistin topraklarındaki toplulukların kimlik siyasetlerindeki nüansları yemek kültürü aracılığıyla inceleyen sanat kitabı Spreads'in de yazarı ve fotoğrafçısı.

Cantor, "Women Peace Sit-in" (Kadın Barış Oturma Eylemi) Kolektifi'nin üyeleriyle beraber Orta Doğu'da derhal ateşkes ve uzun süreli barış anlaşması çağrısı yapan eylemlere de katılıyor.

Sunita Williams, ABD
Astronot

NASA astronotu Sunita Williams, 5 Haziran'da Boeing Starliner uzay aracına bindiğinde Uluslararası Uzay Merkezi'nde (ISS) sekiz günlük bir göreve çıktığını düşünüyordu.

Williams ve meslektaşı Barry Wilmore, uzay aracında yaşanan teknik aksaklıklar nedeniyle Şubat 2025'e kadar Dünya'ya dönemeyeceklerini öğrendiler.

ABD Donanması'ndan emekli helikopter pilotu olan Williams, bir dönem uzaya en çok giden kadındı. Williams, 2007 yılında uzayda maraton koşan ilk kişi olmuştu.

Dünyadan, arkadaşlarından ve ailesinden 400 kilometre uzakta olmasına rağmen Williams, yolculuğunun uzatılmasını dirençle ve olumlu bir tavırla karşıladı. Hatta uzay aracını kendisi için "mutlu yer" olarak tarif etti.

Latisha McCrudden, İrlanda
İrlandalı Göçebeler Hareketi aktivisti

Latisha McCrudden yalnızca 20 yaşında ama çoktan İrlandalı göçebe halkının savunucusu olarak kabul ediliyor.

Kendisi de bu yerli halkın mensubu olan McCrudden, İrlanda'daki etnik azınlıklara dair tabularla mücadele etmek istiyor. Aynı zamanda ev içi şiddet mağduru olan McCruden, sesini kadınlara ve kız çocuklara yönelik şiddetle mücadele etmek için kullanmayı hedefliyor.

Galway Üniversitesi'nde hukuk fakültesinde öğrencisi olan McCrudden, İrlandalı Göçebe Halkı Ulusal Gençlik Forumu'nun, İrlanda Ulusal Kadın Konseyi'nin ve göçebe halk destek örgütü Minceirs Whiden'ın üyesi.

McCrudden 2029 yılında düzenlenecek bir sonraki yerel seçimlere katılmayı ve İrlanda'nın geleceğinde fark yaratmayı umuyor.

Georgina Long, Avustralya
Tıbbi onkolog

Georgina Long moleküler terapi ve immüno-onkolojiyi kullanarak kanser ölümlerinin yaşanmadığı bir dünya yaratmak istiyor.

Avustralya Melanom Enstitüsü'nün eş başkanlarından biri olan Long, 2024 yılında dünyada ilk kez görülen bir tedavinin tasarlanmasına katkıda bulunarak tanınırlık kazandı. Tedavi, Long'un arkadaşı ve meslektaşı Richard Scolyer'in sıradışı derecede agresif bir beyin tümörü geliştirdikten sonra kansersiz bir hayat sürmesini sağladı.

Long ve hastanın da dahil olduğu ekibi, tümörün alınması için ameliyat yapılmadan önce bir ilaç kombinasyonu kullanılmasının immünoterapinin etkisini artırdığını ortaya koydu.

Çığ açan çalışmalarının temelinde, yıllar boyunca yürütülen ve binlerce cilt kanseri hastasının hayatını kurtardığı düşünülen melanom araştırmaları yatıyordu.

Aruna Roy, Hindistan
Toplum aktivisti

Hindistan'daki yoksulların haklarını savunan Aruna Roy, kamu hizmetindeki kariyerini, kırsal topluluklarla daha yakın iletişim kurabilmek için bıraktı.

Şeffaflık ve ücret adaleti üzerine çalışan taban hareketi kuruluşu Mazdoor Kisan Shakti Sangathan'ın (MKSS) kurucularından olan Roy, vatandaşların devletten hesap verilebilirlik talep etmesini sağlayan yasanın 2005 yılında yürürlüğe girmesinde büyük rol oynadı.

40 yıldır halk inisiyatiflerinin ön saflarında yer alan Roy, "Asya'nın Nobel Ödülü" kabul edilen Ramon Magsaysay'ın da aralarında bulunduğu birçok ödül kazandı.

Ulusal Hint Kadınları Federasyonu'nun başkanı Roy, bu yıl "The Personal is Political" isimli anı kitabını yayımladı.

Feng Yuan, Çin
Kadın hakları savunucusu

Uzun süredir Çin'de kadın haklarını savunan Feng Yuan, "Equality Beijing" (Eşitlik Pekin) isimli kuluşun kurucusı ve yöneticisi. 2014 yılında kurulan organizasyon, yasal reform, kapasite geliştirme ve bir yardım hattı üzerinden cinsiyete dayalı şiddetle mücadele etmeye odaklanıyor.

Feng Yuan, son dönemde Çin'in MeToo hareketi mensuplarına destek oluyor. Ayrıca iş yerlerinde cinsel tacizi önlemek için işverenlere eğitim veriyor.

Feng Yuan 1986-2006 yılları arasında kadın sorunlarına odaklanan bir gazeteciydi.

1990'lı yılların ortasından itibaren kadın, medya, HIV/AIDS, liderlik ve gençlerin güçlendirilmesi alanlarında birçok sivil insiyatifin kuruluşuna destek oldu. Çin ve başka ülkelerde yayımlanan birçok eserin yazarlığını ve editörlüğünü üstlendi.

Lourdes Barreto, Brezilya
Seks işçiliği hakları aktivisti

Hayatını Brezilya'daki seks işçilerinin haklarının iyileştirilmesine adayan Lourdes Barreto, bu konuda yürütülen kampanyaların birçoğunun da organizatörü.

Aktivizme Amazon bölgesinde Belém do Pará'da başlayan Barreto 1980'li yıllarda, Latin Amerika'nın ilk organize seks işçisi hareketlerinden Brazilian Network of Prostitutes'un kurucularından biriydi.

Artık 80'li yaşlarına gelen Barreto onlarca yıldır önyargılara meydan okuyor.

Brezilya'da HIV önleyici politikaların oluşturulmasında büyük rol oynayan Barreto, altın madenciliği yapan topluluklarda HIV'in yayılmasını önlemek üzere kampanyalar yürüttü. 2023 yılında otobiyografisini yayımladı.

Sasha Luccioni, Kanada
Bilgisayar bilimci

Yapay zekanın seri gelişimine ayak uydurmaya çalışan bir dünyada, sektörün karbon ayak izi sık sık gözardı edilebiliyor.

Önde gelen yapay zeka bilimcilerinden Sasha Luccioni, programcıların kod çalıştırırken yarattıkları karbon salımını ölçebilecekleri bir araç geliştirmeye yardımcı oldu. Araç 1,3 milyondan fazla indirildi.

Luccioni aynı zamanda açık kaynak yapay zeka modelleri ile çalışan ve "olumlu makine öğrenimini demokratikleştirmeyi" hedefleyen küresel girişim Hugging Face'in iklim direktörü.

Luccioni yapay zekanın sürdürülebilirliğini geliştirmek istiyor ve yapay zeka girişimlerinin iklim üzerindeki etkilerini karşılaştırmak için kullanabilecekleri bir "enerji derecelendirme yıldız sistemi" oluşturmayı hedefliyor.

Safa Ali, Sudan
Kadın doğum uzmanı

Geçen yıl hastanesinin yakınında yoğun çatışmalar patlak verdiğinde Dr. Safa Ali ile meslektaşları, kesintisiz bombardımana rağmen hastaneyi terk etmeyi reddettiler.

Sudan ordusu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasında şiddetli çatışmalar sürerken kadın doğum ve jinekoloji danışmanı Dr. Safa Ali, gönüllü hastane çalışanlarının ve hamile kadınların güvenli bir yere tahliye edilmelerine yardımcı oldu.

Şu an Al Saudi Hamilelik Hastanesi'nde çalışan kadın doğum uzmanı, çatışma ortamındaki zorluklara rağmen sezaryen doğumlar gerçekleştiriyor ve kadınları tedavi ediyor.

Dr. Safa Ali aynı zamanda, personel eksikliğini gidermek için, tıp eğitimini yeni tamamlayan yaklaşık 20 kadın doktora, kadın hastalıkları ve doğum eğitimi veriyor.

Kasha Jacqueline Nabagesera, Uganda
Çeşitlilik ve kapsayıcılık aktivisti

Uganda'da eşcinsellik hapis ile cezalandırılabilecek bir suç. LGBTQ+ hakları savunucusu Kasha Nabagesera bu baskıcı yasaları değiştirmek için çabalıyor.

Eşcinselliğini açık bir şekilde yaşayan bir kadın olarak Nabagesera, LGBTQ+lara dair önyargılarla mücadele konusunda Afrika'nın tamamında derin etki yarattı.

LGBTQ+ karşıtı söylemleri sebebiyle gazetelere ve Uganda devletine açtığı davalarda haklı bulunan Nabagesera, Uganda'nın eşcinsellik karşıtı yasalarını da iki kere temyiz mahkemesine taşıdı. Şu anda, 2023'de geçirilen bir kanuna karşı mücadele veriyor.

Uganda'nın Nkumba Üniversitesi'nde işletme lisansını tamamlayan ve Stanford Üniversitesi'nde bir burs programına katılan Nabagesera aynı zamanda Birleşmiş Milletler, Avrupa Parlamentosu ve Afrika Komisyonu gibi üst düzey forumlarda çeşitlilik inisiyatiflerine katkıda bulundu.

Mahrang Baloch, Pakistan
Doktor ve siyasi aktivist

Mahrang Baloch, Pakistan'da eylemlere katılarak Belucistan bölgesinde yaşandığı iddia edilen kayıp vakalarını protesto eden yüzlerce kadından biri.

Baloch'un adalet çağrısının temelinde, babasının 2009 yılında kolluk güçleri tarafından kaçırıldıktan iki yıl sonra işkence izleri ile cansız bir şekilde bulunduğu iddiası var.

Baloch, 2023 yılında yüzlerce kadına, başkent İslamabad'a doğru başlattıkları 1600 kilometrelik yürüyüşte öncülük etti. Kadınların amacı kaybolan aile fertlerinin nerede olduğuna dair bilgi talep etmekti. Baloch, yolculuk sırasında iki kez tutuklandı.

Uzun süredir milliyetçi ayaklanmanın devam ettiği Belucistan bölgesi sakinleri, Pakistan kolluk güçlerinin ayaklanmayı bastırma operasyonu kapsamında sevdiklerini kaçırdığını ve öldürdüğünü iddia ediyor. İslamabad'da yetkililer bu suçlamaları reddediyor.

Doktor Baloch da kendi kurduğu insan hakları örgütü Baloch Yakjehti (Birlik) Komitesi BYC kapsamında tanınır bir aktiviste dönüşt. Baloch, insan hakları alanındaki çalışmaları sayesinde TIME dergisinin 2024 listesinde geleceğin 100 liderinden biri seçildi.

Harbia Al Himiary, Yemen
Mühendis

Yemen'de yıllar süren savaşta tarihi önem taşıyan birçok bina zarar gördükten sonra mühendis Harbia Al Himiary, binalara yeni bir hayat vermeyi kendisine görev edindi.

BM'nin kültür kurumu UNESCO gibi kuruluşlarla ortak çalışan Al Himiary, Sana'a'daki eski kentin de aralarında bulunduğu birçok yerde onlarca konut ile miras niteliğindeki binayı restore etti.

Al Himiary'nin miras koruma alanındaki çalışmaları tarihi yerleri korumanın yanı sıra, birçok kişinin hayat kalitesini artırdı.

Yerli halka geleneksel inşaat yöntemlerine dair eğitimler veren Al Himiary, genç kızların bu alana atılması için de ilham kaynağı oldu.

Margarita Barrientos, Arjantin
Aşevi kurucusu

Margarita Barrientos, yalnızca 15 kişiyle başladığı aşevinde bugün günde 5 binden fazla kişiyi doyuruyor. Barrientos, kendisini açlıkla mücadeleye adamış bir aktivist. Yaklaşık 46 milyon nüfuslu Arjantin'de halkın yüzde 53'ü yoksulluktan muzdarip

Ülkenin en yoksul bölgelerinden birinde doğan Barrientos, küçük yaşından itibaren zorluklarla karşı karşıya kalmış. Barrientos'un 1996 yılında Los Piletones'te kurduğu aşevi zamanla büyüyerek kreş, sağlık merkezi, dikiş atölyesi ve kütüphane içeren bir vakıfa dönüşmüş.

Barrientos'un sağladığı kamu hizmeti birçok şirketin ve ünlünün desteğini görüyor. Yakın zamanda ünlü futbolcu Lionel Messi, açık artırmada satması için vakfa imzalı bir forma bağışladı.

Kim Yeji, Güney Kore
Olimpik atıcı

Kim Yeji bu yıl karizması ve spor alanındaki başarılarıyla dünyanın ilgisini topladı.

Bu yıl ilk kez katıldığı olimpiyatlarda Kadınlar 10 metre havalı tabanca kategorisinde gümüş madalya kazanan Kim Yeji, birkaç ay önce de Kadınlar 25 metre tabanca kategorisinde dünya rekoru kırmıştı.

Kim Yeji kısa sürede sosyal medyada viral oldu. Sadece becerileriyle değil; soğukkanlı tavrı, yoğun konsantrasyonu ve atışını kolaylaştırması için taktığı özel gözlükleriyle de övgü topladı.

Kim Yeji anneliğin beraberinde getirdiği sorumluluklara yönelik tavrına dair dürüst konuşuyor. Bugünlerde 6 yaşındaki kızıyla vakit geçirmek için spora ara verdi.

 

---

Mukadderat: Yalnız kalma korkusunun çözümü evlenmek mi?

 

Günün öne çıkan haberleri.... TIKLAYIN - Fırat’ın batısını boşaltıyorlar: ABD destekli PYD/DSG, Deyrizor’da İran milislerine sınırlı harekât başlatacak iddiası TIKLAYIN - Yıllık enflasyon TÜİK'e göre yüzde 47,09, ENAG'a göre 86,76 oldu TIKLAYIN - Kirada tavan zam oranı belli oldu TIKLAYIN - Ertuğrul Özkök | En prestijli ödül, tarihimizin en büyük başarısızlığına verildi; Aydın Doğan ödül verirken aklıma gelen soru TIKLAYIN - Dikkat, son tarih 31 Aralık: Aracına bu sistemi taktırmayan, akaryakıt alamayacak