Ekrem İmamoğlu'nun görevden uzaklaştırılmasıyla başlayan protesto ve boykot eylemleri sürüyor. Peki krizin tetiklendiği 18 Mart'tan bugüne kadar neler yaşandı?
İstanbul Üniversitesi'nin 18 Mart akşamı Ekrem İmamoğlu'nun lisans diplomasının iptal edildiğini duyurmasının ardından Türkiye siyasetinde adeta yer yerinden oynadı.
İmamoğlu bu karardan bir gün sonra gözaltına alındı, ardından tutuklandı ve İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) başkanlığından uzaklaştırıldı.
Ve önümüzdeki süreçte Türkiye siyasetinde derin etkiler bırakması beklenen olaylar zinciri üçüncü haftasına girdi.
Peki bu süreçte neler yaşandı? Siyasetten ekonomiye sıçrayan eylemler Türkiye'de nelere yol açtı?
18 Mart
İstanbul Üniversitesi Yönetim Kurulu 1990 yılında yapılan yatay geçişin hukuksuz olduğunu öne sürdü, İmamoğlu ve diğer 27 kişinin diplomalarını "yokluk" ve "açık hata" gerekçesiyle iptal ettiğini bildirdi. İmamoğlu 31 yıl önce aldığı diplomayı, CHP'nin cumhurbaşkanı adayı olarak ilan edileceği ön seçimden sadece dört gün önce kaybetmiş oldu. İBB Başkanı ve diğer 27 kişinin karara itiraz hakkı bulunuyor. Lisans diploması, Türkiye'de cumhurbaşkanlığı adaylığı için aranan şartlardan biri.
19 Mart
İmamoğlu'nun yanı sıra aralarında CHP'li Beylikdüzü ve Şişli belediye başkanları ile İBB'ye iş yapan iş insanlarının da bulunduğu yaklaşık 100 kişi İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının başlattığı "terör" ve "yolsuzluk" soruşturmaları kapsamında sabah saatlerinde gözaltına alındı. İmamoğlu evinden alınıp Vatan Caddesi'ndeki emniyet binasına götürülmeden önce kaydettiği video mesajda dünyaya, "Milletimizin iradesini gasp etmeye çalışan bir avuç akıl 16 milyonun İstanbullunun konutunun kapısına yüzlerce polis yığmıştır. Büyük bir zorbalıkla karşı karşıyayız ama yılmayacağımı bilmenizi istiyorum" sözleriyle seslendi.
Aynı gün İstanbul Valiliği kent genelinde dört gün süreyle her türlü toplantı, gösteri ve basın açıklamasının yasaklandığını bildirdi. Ayrıca başta X olmak üzere sosyal medya platformlarına erişimin bant daraltma yöntemiyle kısıtlandığı görüldü. CHP'nin "sivil darbe" olarak nitelediği gözaltı adımı günler sürecek protesto ve boykot eylemlerini tetikledi.
Valiliğin "yasak" kararına rağmen aynı akşam on binlerce kişi Saraçhane'deki İBB binası önünde toplandı, 25 Mart'a kadar devam edecek Saraçhane protestoları başladı. Polis bir hafta boyunca CHP lideri Özgür Özel'in konuşmasının hemen ardından alanda toplanan kalabalığa müdahale etti. İstanbul dışında Ankara'da da polisin göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandığı sert müdahaleleri tepki çekti. Çok sayıda kişi yaralandı veya gözaltına alındı.
23 Mart
Dört gün boyunca emniyette tutulan İmamoğlu 23 Mart'ta çıkarıldığı mahkemece tutuklandı. Hakimlik, İmamoğlu dışında 47 kişinin daha tutuklu yargılanmasına hükmederken 41 kişi ise adli kontrol tedbiri ile serbest bırakıldı. Aynı gün İçişleri Bakanlığı, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Beylikdüzü Belediye Başkanı Mehmet Murat Çalık ve Şişli Belediye Başkanı Resul Emrah Şahan'ın görevlerinden uzaklaştırıldığını bildirdi. Bakanlık ayrıca Şişli'ye kayyum atadı.
Aynı gün CHP tüm Türkiye ve yurt dışı teşkilatlarında İmamoğlu'nun cumhurbaşkanlığı adaylığını oylamak için sandık kurdu. Normalde sadece üyeler arasında yapılacak seçim "dayanışma sandıkları" kurularak oy verme yeterliliği bulunan tüm vatandaşların katılımına açıldı. CHP'nin yaptığı açıklamaya göre İmamoğlu'nun adaylığı için toplam 15,5 milyon oy kullanıldı.
Seçim akşamı Saraçhane'de yapılan mitingde CHP lideri Özgür Özel, "Bu meydanı görmeyene boykot geliyor. Tüm mallarına boykot geliyor. O tatlı günler bitti gülüm. Ya bizi göreceksin ya dibi göreceksin" sözleriyle medya ile başlayıp hükümete yakın diğer şirketlerle genişleyecek boykotun işaretini verdi. Halihâzırda CHP'nin boykot listesinde TRT, NTV, CNN Türk gibi televizyon kanallarının yanı sıra; DBL Entertainment, EspressoLab ve D&R gibi işletmeler de bulunuyor.
25 Mart
CHP Saraçhane'de son kez toplandı.
26 Mart
Görevden uzaklaştırılan İmamoğlu'nun yerine, İBB Meclisinde yapılan oylama ile CHP'li Nuri Aslan Başkan Vekili olarak seçildi. Seçim salt çoğunluk aranan üçüncü turda sonuçlandı.
27 Mart
RTÜK, protesto ve mitingleri canlı yayınlarla aktardıkları gerekçesiyle Sözcü TV, Halk TV, NOW TV ve Tele1 kanallarına değişen oranlarda yayın durdurma ve para cezaları verdi. Sözcü televizyonuna verilen ceza 10 gün ekran karartma oldu. Kanal karara itiraz etti.
29 Mart
Yüz binlerce kişi Maltepe'de toplandı, CHP alanda 2,2 milyon kişi toplandığını iddia etti. Konuşması sırasında Özgür Özel boykot listesinin genişlediğini ilan etti, İmamoğlu'na destek için imza kampanyası başlattıklarını duyurdu.
2 Nisan
Bir gün önce öğrenci gruplarının başlattığı ve sosyal medyada yayılan genel boykot çağrısı CHP tarafından da sahiplenildi. Dün hükümete tepki göstermek isteyenler "tüketimden gelen gücü kullanıyoruz" sloganıyla alışverişten kaçınırken, İstanbul Başsavcılığı boykota destek verenler hakkında soruşturma başlattı. Adalet, içişleri ve ticaret bakanları 1 Nisan akşamından itibaren peş peşe açıklamalarla boykotu hedef aldılar. Bakanlar boykot günü alışveriş yaparken görüntü verdi.
Boykot çağrısına destek verdikleri için aralarında oyuncu Cem Yiğit Üzümoğlu ve sosyal medya fenomeni doktor Enes Özel'in de bulunduğu çok sayıda kişi gözaltına alındı. Ayrıca boykot çağrısına destek vererek gözaltılara tepki gösteren oyuncular Aybüke Pusat, Başak Gümülcinelioğlu, Furkan Andıç, Boran Kuzum TRT projelerinden kovuldu.
4 Nisan
Bu sabah itibarıyla İmamoğlu hâlâ cezaevinde bulunuyor. Protestolara ve boykot çağrısına destek verdikleri için yaklaşık 2 bin kişi gözaltına alındı, aralarında küçük yaşta öğrencilerin de bulunduğu 300'den fazla kişi tutuklu. Muhalefet partileri ve sivil toplum kuruluşları adalet ve demokrasi talebini sürdürüyor.
