Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası bahar toplantıları 5 Nisan Pazartesi başlıyor. IMF'nin gündeminde üye ülkelerin rezervlerine toplamda 650 milyar dolarlık IMF parası (SDR) aktarılması olacak. Öneri onaylanırsa, Merkez Bankası (TCMB) brüt rezervlerine 6,4 milyar dolar eklenebilir.
Toplantıların ardından 6 Nisan Salı günü IMF, Küresel Ekonomik Görünüm raporunu yayımlayacak. Bu raporda hem üye ülkelerin hem de küresel ekonominin makro ekonomik performanslarına ilişkin değerlendirmelere ve tahminlere yer verilecek.
Üye ülkeler rezerv aktarım önerisine destek veriyor
IMF toplantısının öne çıkan gündemlerinden biri, üye ülkelere toplamda 650 milyar dolara denk IMF parası (SDR-özel çekme hakları) aktarılması. Bloomberg, bu konudaki resmi önerinin haziran ayına kadar masaya gelmeyeceğini ancak üye ülkeler arasında geniş destek topladığını aktardı.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen de geçen hafta Kongre'de yaptığı konuşmada, rezerv aktarım önerisine destekleme niyetinde olduklarını belirtmişti.
1 milyar 576 milyon dolarlık IMF parası TCMB brüt rezervlerinde duruyor
Sözcü'den Emre Deveci'nin haberine göre, önerinin hayata geçmesi durumunda, Türkiye'ye ülke kotası doğrultusunda 6 milyar 370 milyon dolarlık IMF parası (SDR) aktarılacak. Bu para da TCMB brüt rezervlerine eklenecek.
Ülke kotası en yüksek ülke olan ABD, rezerv aktarım planı gerçekleşirse 113,4 milyar dolarlık IMF parası aktarılacak. Diğer üyeler de kotaları ölçüsünde IMF parası alacak.
Türkiye gelen bu parayı SDR olarak brüt rezervlerinde tutabilir. Üye ülkeler, IMF parasını dolara ya da diğer fiat paralara çevirip harcayabilir ancak genelde SDR’ı çok zorda kalmadıkça harcamıyorlar.
Mevcut durumda 1 milyar 576 milyon dolarlık IMF parası TCMB brüt rezervlerinde duruyor. Bu para, IMF’nin üye ülkelere kredi olarak aktardığı paradan farklı.
Bir SDR 11,58 TL’ye denk
IMF şu ana kadar rezerv para olarak 204,2 milyar SDR (318 milyar dolara denk) üye ülkelere tahsis etti.
Bundan önce en yüksek aktarım, 2008 Küresel Finans Krizi’nin ardından 28 Ağustos 2009 tarihinde yapılan 161,2 milyar SDR’lık aktarım olmuştu.
Şu an bir SDR, 1,418 ABD dolarına ve 11,58 TL’ye denk durumda.
SDR nedir?
SDR (özel çekme hakları), IMF tarafından üye ülkelerin resmi rezervlerini takviye etmek amacıyla yaratılmış uluslararası bir rezerv para. 182,6 milyarlık kısmı 2009'da küresel finans krizinin hemen sonrasında olmak üzere toplamda 204,2 milyar SDR'lık rezerv tahsisi yapıldı. SDR'ın değeri, ABD doları, euro, Çin yuanı, Japon yeni ve İngiliz sterlinin farklı ağırlıklarda alındığı bir sepetle hesaplanıyor.
Net rezerv ekside
TCMB’nin şu an 90,9 milyar dolarlık brüt rezervi bulunuyor. Bundan bankaların TCMB’de zorunlu karşılık olarak tuttukları döviz ve altınlar başta olmak üzere bazı yükümlülükler çıkarıldığında 12,8 milyar dolarlık net rezerve ulaşılıyor.
TCMB’nin yurt içi ve yurt dışındaki bankalardan belirli bir süreliğine swap (takas) ile ödünç aldığı döviz ve altınlar 26 Mart itibarıyla 60 milyar dolar seviyesinde. Bu rakam da çıkarıldığında TCMB’nin net rezervi şu an eksi (-) 47,2 milyar dolarla tarihi dip seviyelerde bulunuyor.
Son iki yılda TCMB rezervlerinden 130 milyar doların, gayri resmi yollardan kur artışını yavaşlatmak adı altında harcanması, siyaset ve ekonomi gündemlerinde ilk sıralarda yer alıyor.
