İnsani Gelişme Endeksi – İlçeler çalışması hakkında
İnsani Gelişme Endeksi, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından 1990 yılından beri ülkeler düzeyinde yayımlanmaktadır. Kişi başına düşen gelir, doğumda beklenen yaşam süresi, okur-yazar ve okullaşma oranları dikkate alınarak hesaplanan İnsani Gelişme Endeksi, gelirin yanında eğitim ve sağlık verileriyle insani gelişmeyi ölçmeyi ve ülkeleri karşılaştırmayı amaçlamaktadır.
İnsani gelişme için yerel yönetimlerin ve mikro uygulamaların önemi artıyor. İnsani Gelişme Endeksi, yerel düzeyde insani gelişmenin yönlendirilmesini amaçlamaktadır. Yerelleşmenin giderek arttığı günümüzde, insani gelişmeye etki eden yerel politika araçları da çeşitlenmektedir. Veriye dayalı yönetim araçlarının mikro ölçekte yerel yönetimler tarafından etkin kullanılması, başta merkezi yönetimler olmak üzere diğer paydaşlar tarafından da desteklenmesi yaşam kalitesini yükseltmektedir.
İNGEV günlük hayata etki yapabilecek yönetilebilir değişkenleri önemsemektedir. İGE-İ 2021 Raporu ve Endeksi 177 ilçeyi kapsıyor. İGE-İ olarak adlandırılan İnsani Gelişme Endeksi – İlçeler 2021 raporu, Türkiye’deki 32 şehirde, büyükşehir ve il sınırları içinde kalan 150 bin nüfus üzeri 177 ilçeyi kapsama almış, 2021 Faaliyet Raporunu yayınlamayan ve/veya İNGEV ile paylaşmayan 17 İlçe Belediyesi kapsam dışı bırakılmıştır.
2021 Çalışmasında İGE-İ 9 Alt Endeks ve 81 Değişkenden Oluşuyor. İlçe düzeyinde sosyal, ekonomik ve çevresel faktörlere yönelik bileşenlerden oluşan İGE-İ modeline Yönetişim ve Saydamlık, Sosyal Kapsama, Ekonomik Durum, Eğitim, Sağlık, Sosyal Yaşam, Çevresel Performansalt endekslerinin dışında, 2020 çalışmasında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Ulaşım ve Erişilebilirlik Endeksleri de eklenmiş, alt endeks sayısı 9’a, değişken sayısı da 81’e yükselmiş, buna ek olarak 121 gösterge için veri toplanmıştır. Yerel yönetim faaliyet raporlarının detaylı incelenmesi, merkezi istatistiklerin analizi, belediye web sitesi ve sosyal medya hesapları analizi ile birlikte, 2021 raporunda ayrıca “gizli vatandaş” çalışması genişletilmiş ve toplam 16 konuda “gizli vatandaş” senaryoları ile belediyelere başvurulmuş ve cevap verme düzeyleri de endekse dahil edilmiştir.
|