İşe alım süreçlerinde adayların aniden ortalıktan kaybolması (Job Ghosting), işverenlere hiçbir açıklama yapmadan iletişimi tamamen kesme eylemi olarak tanımlanıyor. Son zamanlarda Türkiye'de, küçük ve orta ölçekli işletmelerden büyük şirketlere kadar, insan kaynakları departmanları bu durumla sıkça karşılaşıyor. "Hayalet işçiler" olarak adlandırılan bu kişiler, birçok yere iş başvurusu yaparak süreci bir noktaya kadar ilerletiyor ancak sonrasında ya planlanan iş görüşmelerine katılmıyor ya da işe başladıktan kısa bir süre sonra hiçbir iz bırakmadan ayrılıyor.
Hizmet sektöründe hızla yayılıyor
24 Saatte İş platformunun Kurucu Ortağı Mert Yıldız, Hürriyet'e yaptığı değerlendirmede, platformun 4.5 milyon aday ve 200 bin yakın şirketi bünyesinde barındırdığını belirtti. İş piyasasında zaman zaman bazı sorunların ön plana çıktığını ifade eden Yıldız, şu anda şirketlerin "Job Ghosting" olarak adlandırılan durumdan büyük ölçüde muzdarip olduğunu dile getirdi.
Bu sorunun Türkiye'ye özgü olmadığını, hızlı büyüyen hizmet sektörüne sahip tüm ülkelerde görüldüğünü vurguladı. Maaşların asgari ücret seviyesine yakın olduğu ve çalışanlara sunulan koşulların benzer olduğu durumlarda bu tür sorunların yaşandığını belirten Yıldız, platformlarındaki verilere göre, 4.5 milyon iş arayan kişiden yüzde 5'inin Burger King ve McDonald’s gibi yerlerde çalıştığını ve çoğunun iki haftadan fazla dayanamadığını açıkladı.
"Bazen ilk gün, bazen de ikincü günde kayboluyorlar"
İşçi sorununun giderek büyüdüğünü ve bu gibi sorunlarla şekil değiştirdiğini vurgulayan Mert Yıldız, "İnsan kaynakları departmanları ne kadar planlama yaparsa yapsın iş arayan kişiler görüşmeleri tamamlamıyor. Yer ve tarih belirlenmiş olsa da bir mazeret bildirmeden, hatta gelmeyeceğini bile söylemeden ortadan kayboluyor. İnsan kaynakları bazen o saatleri boş geçiriyor. Bu aşamayı bir şekilde gelenler ise bazen ilk öğle yemeğinde, bazen 2 gün içinde işi bırakıyor. Ve işi bıraktığını işverene söylemiyor. Hatta işvereni engelliyor" diye konuştu. Yıldız’a göre "Job Ghosting" yani "hayalet işçi" sorunu Türkiye’de en çok yeme-içme, perakende, lojistik ve güzellik sektörlerinde hissediliyor.
Ciro kaybı yüzde 14
Mert Yıldız, çoğu KOBİ ve şirketin ciro artışı ve büyüme hedefleri doğrultusunda eleman arayışında bulunduğunu ancak bu süreçte büyük zorluklar yaşadıklarını belirtti. 24 Saatte İş platformu üzerinden yapılan bir araştırmada, 781 şirket ve 3 bin 550 çalışan adayının görüşlerine başvuruldu. Araştırma sonuçlarına göre, mavi yaka pozisyonlarında şirketlerin karşılaştığı en büyük zorluk, adayların iş görüşmelerine katılmaması olurken; beyaz yaka pozisyonlarında ise sorun uygun adaylara ulaşılamaması olarak öne çıkıyor. Yıldız, uygun adayı işe alamayan işletmelerin aylık ciroda yaklaşık %14 oranında kayıp yaşadığını tespit ettiklerini ifade etti.
"Nedensiz gelmiyorlar"
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel de, "Adaylar, iş arama süreçlerinde en az 8-10 yere başvuruyor. Kimilerini sonradan görmezden geliyor. Burada bir nezaket sorunu var. İnsan kaynakları günde 7-8 görüşme için plan yapıyor ama bunların yarısı görüşmeye gelmiyor. CV gönderiyorlar, sonrasında defalarca arıyorlar. Görüşmeye çağırdığımızda ise neden bile bildirmeden gelmiyorlar. Yani bize önce ‘love bombing’ yapıyorlar. ardından da "Job Ghosting". Araya aracı sokan çok sayıda aday da görüşmeye gelmiyor. Biz de bunlara şaşırıyoruz" diye konuştu.
