Irak’ın batısındaki El Anbar vilayetinde eğitilen askerler, IŞİD militanaları ile savaşa hazırlanıyor. Vilayetin büyük bir kısmı, Sünni fanatiklerden oluşan IŞİD‘in kontrolünde bulunuyor. Ancak IŞİD ile savaşmaya hazırlanan bu askerlerin de Sünnilerden oluşması büyük bir örneğe dayanıyor ve bölgede daha önce yaşananların tekrar etmesi umut ediliyor. Zira bölgedeki Sünni aşiretler, 8-9 yıl önce IŞİD’in öncüsü El Kaide’nin kökünü kurutmuşlardı. Fakat IŞİD’e karşı savaşmaya hazırlanan askerlerden Iyad Tahir, şimdiden uğradığı hayal kırıklığını şöyle izah ediyor: "Aramızda, daha önce bu bölgedeki çatışmalarda yer almış, çok cesur savaşçılar var. Ancak savaşacak silahımız yok. Elimizdekiler ise yetersiz. Hükümetten kaç defa bize silah göndermesini talep ettik ama onlar, şimdiye dek kulaklarını tıkamayı tercih ettiler."
Petrol fiyatlarındaki düşüş
Şiilerin ağırlıkta olduğu Bağdat hükümetinin, El Anbar vilayetindeki Sünnileri hayal kırıklığına uğratmasının ardında birçok sebep var: Güvensizlik, yolsuzluk ve beceriksizlik gibi… Ama tabii parasızlık da önemli rol oynuyor. Zira dünyanın en büyük petrol rezervlerine sahip olmasına rağmen Irak, meteliğe kurşun atıyor. Ocak ayında günlük ortalama petrol üretimi 3 milyon 300 bin varili buluyordu. Bu rakam Saddam Hüseyin devrilene kadar üretilen petrol miktarının da üzerinde. O dönemden bu yana Irak petrol endüstrisi sürekli gelişme gösterdi.
Ocak ayı sonunda Irak parlamentosunda 2015 bütçesi onaylandı. Irak Maliye Bakanı Hoşyar Zebari, bütçe taslağı hazırlanırken daha fazla kemer sıkılmasını istiyordu. Bu talebi yaparken de dünya pazarındaki ham petrol fiyatını, varil başına 70 dolar olarak hesap ediyordu. Oysa Irak, bütçesini 56 dolarlık varil fiyatıyla finanse etmek zorunda. Ocak ayında ham petrolün ortalama fiyatı 50 doları bile bulmuyordu. Ham petrol fiyatları 2014 yılının haziran ayı ile 2015 ocak ayı arasında yaklaşık yüzde 60 oranında düştü.
Bütçedeki kara delik
Bu yıl bütçe harcamalarının 105 milyar dolar olması öngörülüyor. Petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle bütçe 22 milyar dolar açık verecek. Bu açığın yeni alınacak krediler, cep telefonu SIM kartlarına, internete ve ithal edilen otomobillere getirilecek yeni vergiler ile kapatılması öngörülüyor. Irak Başbakanı Haydar El Abadi şunları kaydediyor: "Petrol fiyatları, geçen yıla göre dörtte bir oranında azaldı. Irak milli gelirinin yüzde 85'ini petrol satışından elde ediyor. Yani bu fiyatlar bizim için bir kâbus. Bunu ne kadar vurgulasam azdır. Biz, IŞİD’e karşı askeri zaferimizin bütçe sorunu yüzünden tehlikeye girmesini istemiyoruz."
Irak’ın yaklaşık üçte biri IŞİD işgali altında. Geçen yıl yaklaşık 2 milyon Iraklı IŞİD korkusu ile evlerini terk etti. Mültecilerin ihtiyaçlarını karşılmak pahalıya geliyor. Irak devlet bütçesindeki her 5 dinardan biri savunma harcamalarına gidiyor.
Irak Başbakanı birbirini doğrudan etkileyen iki problemle aynı anda mücadele etmek zorunda. Terör örgütü IŞİD ile mücadelenin maliyeti hızla artarken petrol gelirleri giderek azalıyor.
El Abadi IŞİD'e karşı kurulan uluslararası koalisyonun ocak ayındaki son toplantısında ülkenin acil mali sıkıntılarının hafifletilmesi için, uluslararası müttefiklerin bir program sunacağını ifade etmişti. Ancak program şimdiye kadar kağıt üzerinde kaldı.
