Mavi Marmara'da öldürülen 9 kişinin ardından iki ülke arasında yaşanan kriz, dün duyurulan Türkiye-İsrail anlaşmasının duyurulmasıyla 'normalleşme' sürecine girildiği belirtildi. Bugün saat 13:00'de iki ülkenin başbakanları tarafından duyurulacak anlaşmanın maddelerine dair İsrail gazetesi Yediot Ahronot bazı maddeleri açıkladı. Türkiye'de "Abluka tanınacak" yorumlarının yapılmasına sebep olan bir maddeye göre, Türkler Gazze’deki ablukanın kaldırılması taleplerinden vazgeçecek. Yine Türk medyasında anlaşmanın içeriğine dair "Hamas'la ilgili hüküm yok" denmesine rağmen İsrail basınına göre 2 hüküm var. Hamasla ilgili hükümlerden biri için, "Türk hükümeti Hamas’ın İsrail aleyhindeki eylemleri için bir üs olarak Türkiye'yi kullanmasını engelleyecek" ifadesi yer aldı. Ayrıca bir diğer maddede Mavi Marmara'da öldürülen 9 kişi için ödenecek tazminatın Türkiye'deki bir insani yardım fonuna bağış şeklinde yapılacak olmasının dikkat çektiği belirtildi.
Yakın Doğu Haber'in İsrail’de yayımlanan Yediot Ahronot gazetesinden aktardığına göre, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ile İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun özel temsilcisi arasında Roma’da yapıldığı açıklanan anlaşmayla ilgili ana hususlar açıklandı.
Habere göre Türkiye-İsrail anlaşmasında öne çıkan maddeler şunlar:
1- İsrail ve Türkiye, Büyükelçilerin karşılıklı olarak gönderilmesi ve karşılıklı devlet ziyaretleri de dahil olmak üzere tam diplomatik ve normalleşmiş ilişkilerini yeniden kuracaklar. İki taraf ayrıca NATO ve BM gibi uluslararası forumlarda birbirlerinin çıkarlarını zedeleyeceği düşünülen biçimde hareket etmekten kaçınacaklarını da taahhüt edecekler.
2- İsrail’in, Türk yardımının İsrail denetiminden geçtikten sonra Aşdod limanı üzerinden Gazze’ye ulaştırılmasına izin vereceğini vaat etmesi karşılığında, Türkler Gazze’deki ablukanın kaldırılması taleplerinden vazgeçecekler. İsrail, ayrıca Türklerin Gazze’de yeni bir elektrik santrali, (Almanya ile işbirliği çerçevesinde) bir deniz suyu arıtma tesisi ve bir hastane inşa etmesine izin verecek.
3- Anlaşma, Eylül 2014’ten beri Gazze’de kayıp olan İsrailli sivil Avera Mengiustu’nun geri dönüşü veya aynı yılın daha önceki bir zamanında “Koruyucu Eşik Operasyonu”nda öldürülen Oron Shaul ve Hadar Goldin’in kalıntılarının geri dönüşü ile ilgili bir madde içermiyor. Fakat Türk hükümeti, Hamas’la bağlantıları aracılığıyla askerlerin kalıntılarının iade edilmesinin sağlanmasında çaba göstereceğine söz veriyor. Ayrıca gerekli durumlarda İsrail ve Hamas arasında aracı olacağında da mutabık kaldı.
4- İsrail, Mavi Marmara olayında öldürülen ya da yaralananların ailelerine para sağlayacak Türkiyeli bir insani yardım fonuna yaklaşık 21 milyon dolar aktaracak.
5- Türkiye, Türk mahkemelerinde Mavi Marmara olayına karışmış olan İsrailli yetkililere karşı açılmış tüm yasal süreçleri sona erdirecek.
6- Türkiye, ülkelerini Hamas’ın İsrail aleyhindeki eylemleri için bir üs olarak kullanmasını engelleyecek. Bunun karşılığında İsrail, Türkiye’nin Hamas’ın komuta merkezini ülkesinden sürme talebini feshetti. Gil-Ad Shaer, Naftali Frenkel ve Eyal Yifrach isimli İsrailli çocukların 2014 yazında Gush Etzion’da kaçırılıp öldürülmesinden sorumlu olan üst düzey Hamas üyesi Salih el-Aruri artık Türkiye’de değil ve yetkililer Aruri’nin dönmesine izin verilmeyeceğine söz verdiler.
7- İki ülke askeri işbirliğine geri dönecekler ve yeniden istihbarat paylaşmaya başlayacaklar.
8- İki ülke, İsrail’in doğalgaz rezervlerinin çıkartılıp taşınabilmesi için bir doğalgaz boru hattının döşenmesi konusunda resmi görüşmelere başlayacaklar. Türkiye, İsrail’den doğalgaz satın alıp Avrupa pazarlarına satmada ilgi gösterecek.
